Sai phạm của cựu Phó Chủ tịch UBND TP HCM - Nguyễn Thành Tài và các đồng phạm
Trước đó, cựu Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Hữu Tín cũng đã bị khởi tố và bắt tạm giam vì có những sai phạm về quy định quản lý đất đai. Đây là kết quả bước đầu trong đấu tranh chống tham nhũng liên quan đến sai phạm về đất đai tại TP Hồ Chí Minh…
Ngày 8-12, cơ quan CSĐT, Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, bắt tạm giam, khám xét chỗ ở, nơi làm việc đối với bị can Nguyễn Thành Tài, cựu Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2011-2015 để điều tra về hành vi "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí", quy định tại Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Trước đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an, cơ quan CSĐT Bộ Công an đã tiến hành điều tra vụ án "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai" xảy ra tại TP Hồ Chí Minh. Theo cơ quan CSĐT, quá trình điều tra mở rộng vụ án liên quan đến khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng, quận 1, TP Hồ Chí Minh, ngày 8-12, cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ra quyết định như kể trên liên quan đến khu đất "vàng" gần 5.000m² ở số 8-12 Lê Duẩn, quận 1. Và ông Nguyễn Thành Tài (66 tuổi, hiện cư trú tại phường 4, quận 4) được xác định có trách nhiệm trực tiếp trong vụ giao, cho thuê không qua đấu giá khu đất này.
 |
| Ông Nguyễn Thành Tài bị bắt tạm giam vì sai phạm tại dự án số 8-12 Lê Duẩn. |
Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có kết luận về thanh tra việc thực hiện dự án đầu tư xây dựng khách sạn cao cấp, thương mại, dịch vụ, căn hộ cho thuê tại số 8 - 12 Lê Duẩn, quận 1. Trong đó, TTCP nêu rõ nhiều sai phạm xung quanh dự án này và xác định cá nhân ông Nguyễn Thành Tài là người chịu trách nhiệm chính, đã ký các quyết định cho thuê khu đất 8-12 Lê Duẩn không qua đấu thầu, gây thất thoát ngân sách Nhà nước hàng trăm tỷ đồng.
Cụ thể, khu nhà, đất số 8 Lê Duẩn, quận 1 có diện tích 3.433,3m²; khu nhà, đất số 12 Lê Duẩn, quận 1 có diện tích 1.463m², vốn thuộc sở hữu Nhà nước, ban đầu do 4 công ty thuộc Bộ Công thương ký hợp đồng với Công ty Quản lý, kinh doanh nhà TP Hồ Chí Minh thuê làm trụ sở làm việc.
Đến năm 2007, UBND TP Hồ Chí Minh có chủ trương xây dựng khách sạn tiêu chuẩn 5 sao có một phần trung tâm thương mại tại khu đất 8-12 Lê Duẩn và giao Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà thành phố thu hồi và quản lý mặt bằng trong thời gian chuẩn bị đầu tư xây dựng dự án. Đồng thời, giao Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố chủ trì phối hợp các cơ quan, đơn vị liên quan tiến hành các bước đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư…
Tuy nhiên, theo đề nghị của Bộ Công thương và sau nhiều lần thay đổi về chủ trương và phương thức đầu tư, tháng 10-2010, UBND TP Hồ Chí Minh đã đồng ý về phương án thành lập công ty cổ phần (Công ty CP Đầu tư Lavenue) để thực hiện dự án với các cổ đông sáng lập và tỷ lệ vốn góp là Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà thành phố giữ tỷ lệ vốn góp là 50% và 50% còn lại do 4 công ty thuộc Bộ Công thương góp vốn.
Trên cơ sở đề nghị của Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà thành phố, UBND TP Hồ Chí Minh bất ngờ cho phép Công ty TNHH MTV Hoa Tháng Năm được tham gia hợp tác đầu tư 30% vốn góp trong phần tỷ lệ vốn góp 50% của Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà thành phố trong dự án.
Điều đáng nói, Công ty TNHH MTV Hoa Tháng Năm chỉ mới được đăng ký thành lập vào ngày 6-4-2010 (nhưng đến tháng 8-2010, tức chỉ sau 4 tháng thành lập, công ty này đã được UBND thành phố chấp thuận cho tham gia vào dự án này) và không có chức năng, không có kinh nghiệm trong hoạt động kinh doanh bất động sản.
 |
| Ông Nguyễn Hoài Nam bị áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú. |
Theo Thanh tra Chính phủ, việc Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà thành phố đề xuất và UBND TP Hồ Chí Minh cho phép Công ty TNHH MTV Hoa Tháng Năm tham gia góp 30% vốn điều lệ, đồng thời giảm tỷ lệ vốn góp của Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà thành phố tại Công ty CP Đầu tư Lavenue từ 50% xuống còn 20% (thực chất là chuyển dịch tài sản của doanh nghiệp Nhà nước sang cho doanh nghiệp cổ phần) là trái với chủ trương của UBND thành phố, đồng thời trái với pháp luật về đấu thầu dự án, đấu giá quyền sử dụng đất, gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước (bởi lẽ Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà thành phố có 100% vốn Nhà nước).
Cùng thời điểm trên, 4 công ty thuộc Bộ Công thương lại bất ngờ chuyển nhượng cho Công ty TNHH Đầu tư Kinh Đô (nay là Công ty TNHH Đầu tư Kido) quyền đầu tư phát triển dự án trên khu đất 8-12 Lê Duẩn. Giá chuyển nhượng sau này được tính là 62,5 tỷ đồng/công ty, đã thu lợi 200 tỷ đồng.
Theo Thanh tra Chính phủ, việc chuyển nhượng quyền đầu tư phát triển dự án của 4 công ty thuộc Bộ Công thương cho Công ty TNHH Đầu tư Kinh Đô (thông qua thỏa thuận nguyên tắc và được hợp thức hóa bằng hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ cổ phần của 4 công ty này tương ứng với 50% vốn điều lệ của Công ty CP Đầu tư Lavenue) đã giúp 4 công ty này thu lợi 50 tỷ đồng/công ty.
Sau khi chuyển nhượng, Công ty CP Đầu tư Lavenue có vốn 2.100 tỷ đồng, gồm ba cổ đông là Công ty TNHH MTV Quản lý Kinh doanh nhà thành phố (tỷ lệ 20%), Công ty TNHH MTV Hoa Tháng Năm (tỷ lệ 30%) và Công ty TNHH Đầu tư Kido (chiếm tỷ lệ 50%).
Đến tháng 6-2011, UBND TP Hồ Chí Minh quyết định chấp thuận cho Công ty CP Đầu tư Lavenue sử dụng khu đất số 8-12 Lê Duẩn để đầu tư khách sạn cao cấp, thương mại - dịch vụ, căn hộ cho thuê. Hình thức sử dụng đất là Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với khu đất tại số 8 Lê Duẩn và Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê hằng năm đối với khu đất số 12 Lê Duẩn. Trong đó, duyệt giá trị quyền sử dụng đất và giá trị công trình xây dựng trên đất tại số 8 Lê Duẩn (khoảng 3.400m²) giá trị trường là hơn 621,7 tỷ đồng, duyệt đơn giá thuê đất tại số 12 Lê Duẩn theo giá thị trường là hơn 3,5 triệu/m²/năm.
Công ty CP Đầu tư Lavenue đã nộp đủ số tiền sử dụng đất và nộp tiền thuê đất đến ngày 30-6-2016 vào ngân sách Nhà nước (hơn 700 tỷ đồng); Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) TP Hồ Chí Minh cũng đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tuy nhiên, qua thanh tra, Thanh tra Chính phủ chỉ ra hàng loạt sai phạm liên quan đến việc giao và cho thuê khu đất 8-12 Lê Duẩn. Trong đó, khẳng định việc UBND TP Hồ Chí Minh giao, cho thuê khu đất này không qua đấu thầu, đấu giá, không tham khảo ý kiến tham mưu cơ quan chuyên môn… là vi phạm luật đầu tư và luật quản lý tài sản Nhà nước cần phải được xử lý nghiêm túc.
 |
| Khu đất 8-12 Lê Duẩn hiện đang được sử dụng làm bãi giữ xe. |
Kết luận thanh tra cho rằng trách nhiệm chung của việc này thuộc về Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, trách nhiệm trực tiếp thuộc về cá nhân ông Nguyễn Thành Tài - nguyên Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hồ Chí Minh, nhiệm kỳ 2011-2015. Trong kết luận, ông Nguyễn Thành Tài được cho là người đã ký nhiều, ký nhanh các văn bản chấp thuận cho các công ty không đủ năng lực tham gia dự án, dẫn đến chuyển nhượng kiếm lời, gây thất thoát nguồn thu ngân sách, giảm tỷ lệ cổ phần vốn góp của Nhà nước từ 50% xuống 20%...
Sai phạm này của UBND TP Hồ Chí Minh cũng được hình thành từ nhiều sai phạm của các sở, ngành, đơn vị liên quan tham mưu trong quá trình thực hiện dự án đầu tư khách sạn cao cấp, thương mại dịch vụ, căn hộ cho thuê tại số 8-12 Lê Duẩn, quận 1.
Trước khi bị khởi tố, bắt tạm giam, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Thành Tài cho biết chủ trương xây dựng khách sạn 5 sao và căn hộ thương mại cao cấp trên khu đất số 8-12 Lê Duẩn do nguyên Chủ tịch UBND thành phố Lê Hoàng Quân quyết từ năm 2007. Và việc cho Công ty CP Đầu tư Lavenue thuê sử dụng khu đất, ông Nguyễn Thành Tài cho rằng đây là phương thức kinh doanh mới được đề xuất bởi ông Nguyễn Hữu Tín từ năm 2007.
Đến năm 2009, ông Tài nghĩ cần thực hiện xuyên suốt chủ trương nên đã khôi phục, rốt ráo triển khai dự án này bằng hàng loạt những quyết định như kể trên. Theo ông Tài thì đây chính là thiếu sót của ông, vì không lường trước được hệ quả, mà chỉ suy nghĩ theo chiều thuận lợi. Đặc biệt là ông "không chịu sự tác động của bất cứ ai" và "không tư túi" trong vụ việc này (?!).
Cùng bị khởi tố lần này còn có bị can Nguyễn Hoài Nam (53 tuổi), Bí thư Quận ủy quận 2, hiện trú tại phường Tân Phú, quận 7). Ông Nam được cho tại ngoại, bị áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.
Ông Nam bị khởi tố để điều tra những sai phạm liên quan đến việc giao, cho thuê không thông qua đấu giá khu đất "vàng" số 8-12 Lê Duẩn khi còn làm Trưởng phòng Quy hoạch sử dụng đất - Sở TNMT TP Hồ Chí Minh. Khi còn công tác tại đây, ông Nam đã tham mưu cho Giám đốc Sở ký tờ trình để UBND TP Hồ Chí Minh giao đất cho Công ty CP Đầu tư Lavenue sai quy định.
Cơ quan CSĐT Bộ Công an cũng đã tiến hành khởi tố bị can đối với ông Đào Anh Kiệt (61 tuổi), nguyên Giám đốc Sở TNMT TP Hồ Chí Minh; ông Trương Văn Út (48 tuổi), Phó Trưởng phòng Quản lý đất, Sở TNMT TP Hồ Chí Minh. Riêng Đào Anh Kiệt và Trương Văn Út đã bị tạm giam trong vụ án "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai" xảy ra tại Tổng Công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco), liên quan đến ông Nguyễn Hữu Tín - cựu Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh.
Hiện, cơ quan CSĐT Bộ Công an đang tiến hành điều tra mở rộng vụ án, làm rõ toàn bộ sai phạm của các cá nhân có liên quan tại các sở, ban, ngành của TP Hồ Chí Minh, Bộ Công thương… để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
