Phân tích 3 "vũ khí" mạnh nhất của Trung Quốc trong thương chiến

Thứ Sáu, 14/06/2019, 15:08

Trong cuộc chiến kinh tế leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc, các cuộc thảo luận đã tăng cường về cách Bắc Kinh có thể đứng vững trước sức mạnh kinh tế của Mỹ, đặc biệt là nền kinh tế toàn cầu đang ngày càng phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ, đồng tiền đang trở thành tiền tệ chính cho thương mại quốc tế.

Việc đóng cửa thị trường Mỹ có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho các công ty định hướng xuất khẩu của Trung Quốc.

Thời báo chính sách đối ngoại chính của Trung Quốc, Thời báo Hoàn cầu (Global Times), chỉ ra 3 con át chủ bài mà Bắc Kinh có thể sử dụng để ít nhất san bằng sân chơi trong cuộc chiến với chính quyền Trump và gây tổn hại đáng kể cho nền kinh tế Mỹ, có thể buộc đối thủ phải tạm thời mở rộng quy mô trở lại tham vọng của nó.

Theo đó, 3 con át chủ bài là: (1) Cấm xuất khẩu đất hiếm sang Mỹ; (2) Chặn các công ty Mỹ tiếp cận thị trường Trung Quốc; (3) Sử dụng danh mục đầu tư trái phiếu kho bạc của Trung Quốc để hạ thị trường nợ của Chính phủ Mỹ.

Ngưng xuất khẩu đất hiếm

Mỗi con át chủ bài này đều đáng để xem xét chi tiết, cả về tác động của chúng đối với nền kinh tế Mỹ và cả về sự trả đũa có thể có từ Mỹ và hậu quả cho toàn bộ nền kinh tế toàn cầu.

Cấm xuất khẩu đất hiếm sang Mỹ thực sự sẽ là một đòn nặng nề đối với các nhà sản xuất điện tử Mỹ và các nhà sản xuất công nghệ cao của Mỹ nói chung. Điều này do đất hiếm là nguyên liệu chính để sản xuất điện thoại thông minh, các loại chip khác nhau và các sản phẩm có giá trị gia tăng cao khác vốn là những nguồn thu tiền mặt lớn nhất của các công ty Mỹ như Apple và Boeing.

Theo Reuters, Mỹ một lần nữa quyết định không áp thuế đối với đất hiếm và các khoáng sản quan trọng khác từ Trung Quốc, nhấn mạnh sự phụ thuộc vào quốc gia châu Á này đối với một nhóm vật liệu được sử dụng trong tất cả mọi thứ từ thiết bị điện tử tiêu dùng đến thiết bị quân sự.

Trung Quốc không thực sự độc quyền về các vật liệu như vậy, nhưng thị trường chắc chắn sẽ bị thiếu hụt nếu không có hàng xuất khẩu của Trung Quốc, với tất cả các hàm ý về giá sẽ mang lại. Hơn nữa, có khả năng một số vị trí thâm hụt sẽ không thể đóng cửa cho dù có bao nhiêu tiền đi nữa.

Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều đơn giản. Nếu lệnh cấm như vậy được đưa ra, thì Bắc Kinh sẽ gặp một số khó khăn kỹ thuật nhất định. Nếu các lệnh trừng phạt chỉ được áp dụng đối với các công ty Mỹ, thì họ vẫn có thể mua các vật liệu cần thiết thông qua người mua là Nhật Bản hoặc châu Âu, khiến lệnh cấm vận trở nên vô nghĩa.

Nhưng nếu Trung Quốc áp đặt lệnh cấm xuất khẩu hoàn toàn, thì không chỉ là các công ty Mỹ chịu thiệt hại, mà cả các công ty châu Âu cũng sẽ bị, dẫn đến sự trả thù của EU đối với các nhà xuất khẩu Trung Quốc sang châu Âu. Điều này sẽ rất đau đớn đối với Trung Quốc, đặc biệt trong cuộc chiến kinh tế với Mỹ đang khiến việc tiếp cận thị trường châu Âu trở nên vô giá đối với nền kinh tế Trung Quốc.

Có vẻ như lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm là một vũ khí mạnh mẽ, nhưng việc sử dụng nó sẽ đòi hỏi sự tinh tế tối đa và các nỗ lực ngoại giao nghiêm túc để tránh mọi tác dụng phụ cực kỳ khó chịu.

Đóng cửa với công ty Mỹ

Con át chủ bài thứ hai được Thời báo Hoàn cầu đề cập là ngăn chặn các công ty Mỹ tiếp cận thị trường Trung Quốc đang phát triển nhanh chóng và rộng khắp. Điều này nên được xem xét từ quan điểm chính trị, thay vì kinh tế. Mục đích của các biện pháp hạn chế này không phải là gây ra thiệt hại không thể chấp nhận được đối với nền kinh tế Mỹ, mà là làm cho toàn bộ sức mạnh của bộ máy vận động hành lang của các công ty Mỹ sẽ hoạt động chống lại Donald Trump và hỗ trợ các đối thủ chính trị của ông.

Theo S&P Dow Jones Indices, châu Á chỉ chiếm khoảng 14% doanh thu của các công ty S&P 500. Nếu chúng ta cho rằng Trung Quốc chiếm phần lớn trong số này, thì thậm chí việc đóng cửa hoàn toàn các thị trường Trung Quốc cũng sẽ không phải là một thảm họa. Tuy nhiên, có một vài chi tiết quan trọng.

Đầu tiên, Trung Quốc là thị trường duy nhất (và cuối cùng) tăng trưởng doanh số cho nhiều công ty Mỹ. Vì vậy, nếu Trung Quốc đóng cửa, các biểu đồ tại các buổi thuyết trình kinh doanh sẽ không được biểu hiện bất kỳ loại tăng trưởng nào.

Thứ hai, Trung Quốc đóng một vai trò quan trọng trong nhiều chuỗi sản xuất kết thúc bằng doanh số bán hàng ở Mỹ và các thị trường khác. Do đó, mất khả năng tiếp cận sản xuất của Trung Quốc sẽ làm tổn hại nghiêm trọng khả năng cạnh tranh của các công ty Mỹ trên thị trường thế giới (và thậm chí trên thị trường Mỹ), đặc biệt là nếu các đối thủ cạnh tranh ở châu Âu và Nhật Bản tiếp cận hoàn toàn với các cơ sở sản xuất của Trung Quốc.

Do đó, lợi nhuận của các công ty Mỹ và tương lai của thị trường chứng khoán Mỹ (vốn là một phong vũ biểu chính trị quan trọng cho rằng nhiều người Mỹ đã đầu tư tiền tiết kiệm vào cổ phiếu) sẽ gặp rủi ro. Có thể bù đắp những vấn đề này bằng cách chuyển sản xuất sang các nước châu Á khác với lao động rẻ và các điều khoản có lợi, nhưng điều này không thể được thực hiện nhanh chóng và sẽ rất rủi ro, vì Trump đang tiến hành các cuộc chiến thương mại với tất cả mọi người từ Liên minh châu Âu đến các đồng minh trung thành của Mỹ như Nhật Bản và Ấn Độ.

Trước vấn đề này, các công ty Mỹ sẽ có động lực rất lớn để ngăn Trump đắc cử nhiệm kỳ thứ hai, và khả năng vận động hành lang và chính trị của một phần khu vực công ty Mỹ sẽ phải chịu đựng nhiều nhất từ con át chủ bài này, thực sự nó có thể đóng vai trò vai trò chính trong chiến thắng chính trị của các đối thủ của ông Trump.

Bán phá giá trái phiếu kho bạc

Con át chủ bài thứ ba liên quan đến việc Trung Quốc bán phá giá danh mục đầu tư trái phiếu kho bạc Mỹ. Theo Thời báo Hoàn cầu, Trung Quốc nắm giữ hơn 1.000 tỷ đô la trái phiếu kho bạc Mỹ. Trung Quốc đã đóng góp rất lớn để ổn định nền kinh tế Mỹ bằng cách mua nợ của Mỹ trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Mỹ sẽ khốn khổ nếu Trung Quốc đánh vào đó khi nó sụp đổ.

Một người có thể kết luận rằng Bắc Kinh có thể sẽ tiết kiệm được danh mục đầu tư của mình trái phiếu kho bạc Mỹ cho món tráng miệng - trong đó nó sẽ có tác động lớn nhất khi thị trường chứng khoán Mỹ đang trải qua cuộc khủng hoảng tiếp theo.

Tuy nhiên, động thái này bản thân nó không có khả năng gây ra thiệt hại thảm khốc (mặc dù giá trị của trái phiếu Mỹ chắc chắn sẽ giảm), nhưng nếu nó được thực hiện vào thời điểm khi Mỹ dễ bị tổn thương nhất, thì danh mục đầu tư của Trung Quốc có thể cuối cùng là rơm phá vỡ lưng lạc đà.

Như Tổng biên tập tờ Thời báo Hoàn cầu, ghi chú trên Twitter: "Hầu hết người Trung Quốc đồng ý rằng Mỹ mạnh hơn Trung Quốc và Washington giữ thế chủ động trong cuộc chiến thương mại. Nhưng chúng tôi chỉ muốn lồng vào và chúng tôi tin rằng không có cách nào Mỹ có thể đè bẹp Trung Quốc. Chúng tôi sẵn sàng chịu một số đau đớn để cung cấp cho Mỹ một bài học".

Vì vậy, khi Trung Quốc đặt các con át chủ bài này lên bàn, nền kinh tế toàn cầu hóa của thế giới sẽ sụp đổ. Toàn cầu hóa đang đi lùi, và rất có thể chúng ta sẽ kết thúc với một hệ thống kinh tế hoàn toàn khác có nhiều chủ nghĩa bảo hộ hơn. Thay vì một thị trường toàn cầu, sẽ có một số thị trường lớn trong khu vực với các quy tắc riêng về tiền tệ, tiêu chuẩn kỹ thuật và hệ thống tài chính.

Vĩnh Trang