Đua nhau xây dựng trái phép trong cụm công nghiệp

• Làm giả tài liệu để xin lắp điện nước cho nhà xây dựng trái phép
• Xử lý chưa nghiêm việc xây dựng trái phép ở Đắk Lắk

Hiện Thanh tra TP Biên Hòa đang thanh tra toàn diện hoạt động của cụm công nghiệp này để làm rõ những sai phạm trong quản lý đất đai, xây dựng... Xung quanh vụ việc này, dư luận đang đặt ra nhiều câu hỏi, về trách nhiệm của chính quyền cũng như các cơ quan chức năng, cá nhân trong quản lý nhà nước về đất đai, xây dựng tại địa phương...

Xây dựng trái phép tràn lan trong cụm công nghiệp

Cụm công nghiệp (CCN) Phước Tân (tại ấp Tân Cang, xã Phước Tân, TP Biên Hòa) nằm giáp ranh giữa phường Long Bình, Khu du lịch Vườn Xoài (xã Phước Tân) và Khu công nghiệp Hố Nai 3 (huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai) với tổng diện tích hơn 72ha.

CCN này được UBND tỉnh Đồng Nai chấp thuận chủ trương bổ sung vào quy hoạch CCN trên địa bàn vào tháng 2-2015. Theo đó, UBND tỉnh giao cho Sở Công thương chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát hồ sơ, dự thảo văn bản để UBND tỉnh báo cáo và xin ý kiến của Bộ Công thương, Bộ Quốc phòng về quy hoạch này.

Mục tiêu hướng đến của tỉnh Đồng Nai về vấn đề làm cụm công nghiệp là để di dời các doanh nghiệp vừa và nhỏ vào đây sản xuất, tập trung một số ngành nghề chủ lực, tránh ô nhiễm môi trường, đồng thời tạo công ăn việc làm cho những lao động xung quanh.

Điều đáng nói, vị trí quy hoạch CCN Phước Tân lại là khu đất thuộc vùng chức năng quy hoạch đất rừng trồng tại xã Phước Tân, TP Biên Hòa.

Tháng 10-2016, Công ty cổ phần (CP) Đầu tư Thương mại Dịch vụ bất động sản Việt Bảo Minh (Công ty Việt Bảo Minh) có văn bản đề nghị thỏa thuận địa điểm đầu tư và thành lập CCN Phước Tân tại xã Phước Tân, TP Biên Hòa. 

Về Công ty Việt Bảo Minh, theo tìm hiểu, công ty này được thành lập ngày 20-6-2015. Chưa đầy 2 tháng sau, ngày 18-8-2015, Công ty Việt Bảo Minh có văn bản về việc xin chủ trương thành lập CCN Phước Tân. Đến ngày 2-12-2015, UBND tỉnh Đồng Nai có văn bản chấp thuận chủ trương thành lập CCN với diện tích hơn 72ha tại ấp Tân Cang, xã Phước Tân.

Một doanh nghiệp xây dựng nhà xưởng trái phép trong CCN Phước Tân.

Tiếp đó, ngày 1-4-2016, Công ty Việt Bảo Minh có văn bản về việc đăng ký làm chủ đầu tư CCN Phước Tân. Do UBND tỉnh đã chấp thuận chủ trương nên UBND TP Biên Hòa yêu cầu Công ty Việt Bảo Minh lập hồ sơ trình cho các cơ quan chức năng thẩm định và báo cáo cơ quan có thẩm quyền chấp thuận cho điều chỉnh, cập nhật chức năng quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng của khu đất phù hợp với mục tiêu đầu tư. 

Đồng thời, UBND TP Biên Hòa cũng yêu cầu Công ty Việt Bảo Minh xem xét các ý kiến đóng góp của các đơn vị chức năng để hoàn thiện hồ sơ làm cơ sở để UBND thành phố báo cáo cấp trên. Khi có ý kiến của các bộ ngành, UBND tỉnh Đồng Nai mới có chủ trương bằng văn bản cho chủ đầu tư là Công ty Việt Bảo Minh thực hiện dự án này.

Tuy nhiên, sau đó, Công ty Việt Bảo Minh do cá nhân là bà Lê Thị Giàu (chủ doanh nghiệp) đã không làm các thủ tục pháp lý về đầu tư, xây dựng hạ tầng…, mà lại gom đất, phân lô, bán nền bằng giấy viết tay cho nhiều người dân và doanh nghiệp với mục đích xây dựng nhà ở và kho xưởng ngay trong CCN khiến việc xây dựng tràn lan tại đây.

Hơn nữa, dù CCN chưa được cấp phép, nhưng thời gian gần đây, hàng chục dự án, công trình quy mô lớn của người dân, doanh nghiệp đã đua nhau xây dựng trái phép, thậm chí còn được cấp điện để hoạt động.

Mới đây, qua kiểm tra UBND TP Biên Hòa phát hiện hàng chục doanh nghiệp đã và đang xây dựng kho xưởng trái phép trong khu quy hoạch CCN Phước Tân, trong đó có 6 cơ sở do bà Giàu đứng tên.

Trước thực trạng đáng báo động trên, UBND tỉnh Đồng Nai đã yêu cầu Chủ tịch UBND TP Biên Hòa phối hợp cùng các sở, ngành, đơn vị liên quan kiểm tra, xử lý những trường hợp vi phạm về xây dựng tại CCN Phước Tân. Đồng thời, xử lý nghiêm những cán bộ, cá nhân vi phạm liên quan trong việc để xảy ra tình trạng các doanh nghiệp đầu tư tại CCN xây dựng không có giấy phép.

Do tính chất nghiêm trọng của vụ việc, ngày 22-5-2018, ông Phạm Anh Dũng, Chủ tịch UBND TP Biên Hòa đã ký văn bản hỏa tốc yêu cầu UBND xã Phước Tân thực hiện kế hoạch cưỡng chế đối với 6 trường hợp xây dựng trái phép; phối hợp với các đơn vị xử lý dứt điểm 52 công trình vi phạm theo quy định. Ngoài ra, ông Phạm Anh Dũng còn đề nghị xem xét, tạm dừng cấp điện tại CCN Phước Tân theo quy định.

Đặc biệt, UBND TP Biên Hòa cũng quyết định thanh tra toàn diện tại dự án này, để làm rõ những vi phạm trong quản lý đất đai của UBND xã Phước Tân và đề xuất các biện pháp xử lý đối với các vi phạm trong xây dựng.

Trong khi đó, về hướng giải quyết, khi phát hiện chủ đầu tư có dấu hiệu vi phạm pháp luật, các cơ quan chức năng Đồng Nai sẽ kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ. Sau khi xử lý các trường hợp xây dựng trái phép, Sở Công thương tỉnh Đồng Nai có thể đề nghị điều chỉnh rút quy hoạch CCN ra khỏi vị trí trên…

Gần 60 doanh nghiệp trước nguy cơ bị "xóa sổ"

Trước những động thái mạnh mẽ của chính quyền Đồng Nai, gần 60 doanh nghiệp đang hoạt động tại CCN Phước Tân đã đồng loạt ký đơn tập thể kiến nghị UBND tỉnh Đồng Nai và các sở, ban, ngành liên quan cho tạm dừng thực hiện quyết định của chính quyền sở tại. 

Đồng thời, kiến nghị các ngành chức năng tạo điều kiện thuận lợi để phía doanh nghiệp hoàn tất thủ tục pháp lý về xây dựng theo quy định hiện hành. 

Bởi theo các doanh nghiệp này, sau một thời gian, họ đã bỏ vốn đầu tư trên 1.000 tỷ đồng, xây dựng trên 150.000m² diện tích nhà xưởng để sản xuất, với tổng số công nhân trên 2.000 người đang làm việc. Nếu bị cưỡng chế giải tỏa hoặc không được cấp phép xây dựng để sản xuất, kinh doanh lâu dài, các doanh nghiệp có nguy cơ phá sản.

Lật lại vấn đề, theo hồ sơ, bản đồ quy hoạch chung TP Biên Hòa tỷ lệ 1/10.000 đã được phê duyệt, chỉ tiêu về quy hoạch cây xanh của thành phố (bao gồm đất rừng trồng) đã được tính toán, thẩm định theo đúng quy chuẩn đối với đô thị loại 1. 

Do đó, trong trường hợp điều chỉnh chức năng khoảng hơn 72ha đất công viên rừng trồng sang làm CCN Phước Tân, thì chắc chắn phải có giải trình cụ thể và có ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng...; đồng thời phải hoán đổi vị trí đất tại khu vực khác trên địa bàn có diện tích tương đương để bù lại diện tích đất cây xanh bị giảm.

Tuy nhiên, trong văn bản báo cáo về những tồn tại phức tạp tại CCN Phước Tân, Phòng Quản lý đô thị TP Biên Hòa cho rằng, đối với quỹ đất khoảng hơn 72ha là rất lớn nên việc rà soát cân đối vị trí đất khác để hoán đổi bù lại diện tích đất quy hoạch cây xanh là không khả thi và nằm ngoài khả năng của TP Biên Hòa.

Nhiều nhà, xưởng xây dựng trái phép tại khu đất quy hoạch CCN Phước Tân.

Đến nay, dù khu đất hơn 72ha này gần như đã được các doanh nghiệp chia nhỏ, làm tường bao và xây dựng nhà xưởng trái phép, song trên thực tế thì đây vẫn là đất rừng trồng. Có thể thấy, xung quanh dự án CCN này đã ẩn chứa nhiều sai phạm, làm phá vỡ quy hoạch đất đai, môi trường..., đẩy hàng chục doanh nghiệp đứng trước nguy cơ phá sản và chính quyền ở thế "tiến thoái lưỡng nan".

Bởi nếu chính quyền tỉnh Đồng Nai hợp thức hóa hồ sơ, thủ tục cho CCN này tiếp tục tồn tại sẽ tạo tiền lệ rất xấu trong công tác quản lý nhà nước. Trong trường hợp phải tiến hành cưỡng chế để xử lý các sai phạm, sẽ gây thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng về kinh tế, đẩy hàng ngàn lao động mất việc... Những hậu quả "khủng" này ai sẽ chịu trách nhiệm? Ngoài ra, còn chưa kể tới những mất mát không thể đo đếm về niềm tin của doanh nghiệp vào môi trường đầu tư của địa phương...

Hiện TP Biên Hòa đã lập đoàn thanh tra về xây dựng tại khu vực quy hoạch CCN Phước Tân. Chủ tịch UBND TP Biên Hòa cũng đã ký quyết định điều chuyển ông Mai Tấn Tài, Chủ tịch UBND xã Phước Tân về Phòng Kinh tế TP Biên Hòa chờ phân công nhiệm vụ và làm kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm trong việc buông lỏng quản lý đất đai, xảy ra tình trạng xây dựng trái phép tràn lan trên địa bàn xã.

Tuy nhiên, động thái này dư luận cho rằng, xử lý một mình Chủ tịch xã Phước Tân là chưa đủ, mà chắc chắn còn không ít cá nhân có trách nhiệm liên quan đến việc để cả CCN không phép công khai mọc lên trên đất rừng trồng này.