Cuba cải cách hiến pháp công nhận sở hữu tư
Báo Granma của Cuba hôm 14-7 đã công bố bản tóm tắt của hiến pháp mới, cho biết dự thảo có 224 mục, tăng so với 137 mục trước đó.
Chi tiết dự thảo chưa được công bố. Tuy nhiên, tờ Granma cho hay hiến pháp mới công nhận cả thị trường tự do và tài sản tư nhân. Điều đó có thể đồng nghĩa với sự tăng cường bảo vệ pháp lý cho các doanh nhân Cuba, cũng như các nhà đầu tư nước ngoài dù cho Granma khẳng định hiến pháp mới tái khẳng định kế hoạch trung ương và doanh nghiệp nhà nước là các trụ cột của tổng thể nền kinh tế.
Cũng theo nhấn mạnh của tờ báo, Đảng Cộng sản Cuba sẽ duy trì vai trò lực lượng chính trị chi phối tại nước này.
 |
| Tân Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel (trái) và ông Raul Castro |
Hiến pháp hiện tại của Cuba vốn chỉ công nhận các tài sản nhà nước, hợp tác xã, nông dân, cá nhân và liên doanh. Việc sang nhượng tài sản bị cấm sau khi ông Fidel Castro lên nắm quyền vào năm 1959, nhưng được cho phép sau khi sửa đổi luật vào năm 2011.
Những cải cách thị trường của cựu Chủ tịch Raul Castro nhằm thúc đẩy kinh tế và phát triển xã hội chủ nghĩa Cuba bền vững hơn, đã đưa hàng trăm ngàn người nước này gia nhập hàng ngũ làm chủ kinh doanh từ năm 2010, trong các hoạt động kinh doanh sở hữu tư nhân mới từ nhà hàng tới salon làm đẹp.
Theo Reuters, chuyên gia về Cuba thuộc Trung tâm Dân chủ tại châu Mỹ - có trụ sở tại Washington, ông Luis Carlos Battista, cẩn trọng rằng sự thừa nhận tài sản tư nhân không có nghĩa là chính phủ muốn trao cho doanh nghiệp tư nhân vai trò lớn hơn.
Theo phân tích của ông Battista, Chính phủ Cuba đã công bố một bộ nguyên tắc thắt chặt kiểm soát với hoạt động kinh doanh tư nhân và tăng đột xuất các khoản phạt có thể tới mức tịch thu tài sản.
Theo tờ Granma, Ủy ban Sửa đổi Hiến pháp của Chính phủ Cuba sẽ trình bày dự thảo trước Hội đồng Quốc gia (Quốc hội) trong buổi họp vào tuần này. Sau đó dự thảo sẽ được đưa vào trưng cầu dân ý, dự kiến vào cuối năm nay.
Tân Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel dự kiến sẽ giới thiệu Hội đồng bộ trưởng tại cuộc họp của Quốc hội. Ngoài giới thiệu vị trí thủ tướng, phân chia vai trò của người đứng đầu nhà nước và đứng đầu chính phủ, hiến pháp mới cũng sẽ quy định giới hạn nhiệm kỳ đối với chủ tịch không quá 2 nhiệm kỳ 5 năm liên tiếp.
Ngoài ra, bản hiến pháp sửa đổi lần này còn tạo ra nhiều điểm mới, phù hợp với xu hướng thời đại như cấm phân biệt giới tính, sắc tộc hay người khiếm khuyết… Thậm chí cộng đồng những người đồng tính, song tính và chuyển giới (LGBT) cũng mong đợi được chính thức thừa nhận theo luật.
Theo Hãng AFP, từ năm 2010, chính quyền Cuba đã có chủ trương cải cách thị trường hàng loạt nhằm kích thích nền kinh tế kế hoạch, tập trung bó hẹp trong nội bộ đảo quốc.
Trước đó, trong phiên họp đặc biệt của Quốc hội ngày 2-6 tại thủ đô Havana, một ủy ban chuyên trách soạn thảo những thay đổi hiến pháp đã được thành lập để đảm đương nhiệm vụ soạn thảo, đệ trình những đề xuất thay đổi hiến pháp và thảo luận trước khi đưa ra trưng cầu ý kiến người dân.
Quay trở lại vấn đề chính sách kinh tế sửa đổi theo chiều hướng cải cách, đổi mới. Giới phân tích nhìn nhận, những thay đổi từ năm 2011 đã tạo nên một sự bùng nổ kinh tế ở Cuba khi người dân rất phấn khích với hoạt động khai trương các nhà hàng và nhiều loại hình kinh doanh dịch vụ khác vốn trước đây bị “ngăn sông cấm chợ”. Tuy nhiên, những thay đổi ở thời điểm ấy chưa thực sự tạo nên sự cất cánh với nền kinh tế như mong muốn của các nhà lãnh đạo nước này.
Và đó chính là lý do thúc đẩy Cuba tiếp tục nỗ lực tìm kiếm những cải cách mới trong hiến pháp nhằm kiến tạo thêm các điều kiện mới thuận lợi hơn cho nền kinh tế phát triển.
Cho dù những thông tin cụ thể, chi tiết về những cải cách kinh tế trong bản dự thảo hiến pháp lần này không được tiết lộ nhưng giới quan sát cho rằng, chúng sẽ vẫn tiếp tục phát triển trên nền tảng những cải cách đã được cựu Chủ tịch Raul Castro đưa ra trước đó và sẽ được người kế nhiệm, Chủ tịch Miguel Diaz-Canel thực hiện.
Theo Reuters, Chủ tịch đương nhiệm Miguel Diaz-Canel hồi tháng trước cũng đã chính thức tuyên bố người tiền nhiệm Raul Castro cho dù về hưu nhưng vẫn đóng vai trò cố vấn cải cách.
