Khơi thông những điểm nghẽn trong nền kinh tế

Trình bày Báo cáo tổng quan kinh tế Việt Nam năm 2021 và triển vọng 2022, TS. Trần Toàn Thắng, Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia (Bộ KH&ĐT) lưu ý, vào thời điểm báo cáo được hoàn thiện (10/2021), Việt Nam vẫn đang chống chọi với đợt dịch COVID-19 lần thứ 4 (kéo dài từ quý II/2021), đặc biệt là hai vùng động lực kinh tế phía Nam và phía Bắc, làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội của cả nước. Đợt dịch lần thứ 4 cũng đã bộc lộ rất nhiều vấn đề trong phân cấp, quản lý điều hành, cũng như sức chống chịu của doanh nghiệp (DN) và người dân trong đại dịch.

Trước những cơ hội và rủi ro cả bên trong và bên ngoài, theo nhóm nghiên cứu của Bộ KH&ĐT, kinh tế quý IV-2021 khó có khả năng phục hồi nhanh, và vì vậy tăng trưởng năm 2021 của Việt Nam trong điều kiện tốt nhất sẽ vào khoảng gần 2%, khả dĩ hơn là khoảng từ 1,5-2%.

Trong trường hợp phục hồi chậm và nhiều tình huống xấu do kiểm soát dịch bệnh, kinh tế 2021 có thể tăng trưởng ở mức khoảng 0,8%. Sang năm 2022, tùy vào bối cảnh thuận lợi cả trong và ngoài nước, tăng trưởng GDP được dự báo trong khoảng 5,8% và 6,7% trong kịch bản cao.

Từ đó, các chuyên gia kiến nghị, trong ngắn hạn cần tiếp tục các biện pháp kiểm soát hợp lý COVID-19 kết hợp với gia tăng độ bao phủ vaccine. Các biện pháp hỗ trợ DN và người dân vượt qua khó khăn ngắn hạn vẫn cần được thực hiện khẩn trương, tuy nhiên cần chú ý về chi phí thực hiện chính sách, cũng như hiệu lực thực thi chính sách tương đối thấp hiện nay.

Chuyên gia kinh tế, TS Võ Trí Thành, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế Trung ương cho rằng, trong thời gian tới, Chính phủ cần cải cách kinh tế, chương trình tái cấu trúc; các doanh nghiệp cần tận dụng hội nhập, các hiệp định FTA; thu hút FDI có chất lượng; đồng thời, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số…

Chính phủ cần cụ thể hóa cơ chế bảo vệ và động lực khuyến khích để cán bộ dám nghĩ, dám sáng tạo, dám làm vì sự phát triển đất nước…

Ông Jonathan Pincus, Cố vấn kinh tế cấp cao của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) khuyến nghị, đối với trong dài hạn, Việt Nam cần chú ý cải thiện năng suất lao động, môi trường kinh doanh, đặc biệt, cần coi chương trình hỗ trợ phục hồi kinh tế như một cơ hội để tái cấu trúc nền kinh tế, đổi mới thể chế chính sách, thực thi nghiêm kỷ luật công vụ và có những điều chỉnh phù hợp với phân cấp quản lý nhà nước.

Bên cạnh đó, các biện pháp thúc đẩy đầu tư công, đặc biệt là đầu tư cải thiện hạ tầng số và thúc đẩy doanh nghiệp áp dụng chuyển đổi số là cần thiết; đồng thời, tận dụng gói hỗ trợ để phát triển một số ngành mũi nhọn, cải thiện chuỗi cung ứng và phát triển công nghiệp phụ trợ ở Việt Nam.

Trước việc giá dầu và giá kim loại tăng phi mã trong thời gian qua, TS. Trần Toàn Thắng cho rằng, lạm phát sẽ là một trong những rủi ro đối với nền kinh tế Việt Nam. Theo dự báo của NCIF, giá xăng dầu, giá kim loại và giá lương thực thực phẩm trên thị trường thế giới chưa thể giảm nhanh được, thậm chí giá thế giới có thể tạo một mặt bằng giá mới cao hơn sau đại dịch COVID-19.

Do đó, đối với Việt Nam lo ngại về nhập khẩu lạm phát là có thật. Trong đó, là ảnh hưởng của giá dầu thế giới tới lạm phát của Việt Nam, bởi mức độ lan tỏa của giá dầu tương đối lớn với tất cả các ngành. Theo đó, TS. Trần Toàn Thắng khuyến nghị, Việt Nam cần đánh giá đúng nguy cơ lạm phát để có biện pháp bình ổn.

Tại Diễn đàn, các đại biểu cũng đã trình bày những nghiên cứu chuyên sâu về các vấn đề phát triển then chốt, góp phần xây dựng các mục tiêu phát triển quốc gia.