Áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại để bảo vệ doanh nghiệp

Trong năm 2022, công tác PVTM diễn ra trong bối cảnh tình hình thương mại khu vực và toàn cầu, xung đột thương mại, xung đột địa chính trị giữa một số nước diễn biến phức tạp kéo theo xu thế bảo hộ thương mại tại nhiều nước tiếp tục duy trì. Chính sách tài chính tiền tệ của nhiều quốc gia có sự thay đổi để đáp ứng tỉnh hình mới. Tình hình dịch bệnh COVID-19 tiếp tục có những diễn biến phức tạp trong nửa đầu năm 2022, nhiều quốc gia tiếp tục duy trì các biện pháp cách ly, giãn cách xã hội gây gián đoạn chuỗi cung ứng, ảnh hưởng đến trao đổi thương mại quốc tế. Việc thực hiện cắt giảm thuế quan theo cam kết trong các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đưa mức thuế nhập khẩu (NK) ưu đãi xuống thấp, nhiều dòng thuế ở mức 0%.

Bối cảnh đó đã tác động trực tiếp tới các hoạt động về PVTM, các nền kinh tế XK lớn càng có nguy cơ trở thành đối tượng của các biện pháp PVTM. Việt Nam là quốc gia có quy mô XK tăng trưởng mạnh thời gian qua (trở thành nền kinh tế có quy mô XK đứng thứ 20 trên thế giới). Vì vậy, số lượng các vụ việc PVTM đối với hàng XK của Việt Nam gia tăng nhanh chóng. Riêng trong 11 tháng đầu năm 2022, các nước đã tiến hành điều tra 16 vụ việc điều tra PVTM đối với hàng hóa XK của Việt Nam.

Trong các vụ việc này, Bộ Công Thương đã chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp (DN) xử lý hiệu quả thông qua các hoạt động đa dạng. Nhờ đó, cho tới nay Việt Nam đã xử lý đạt kết quả tích cực trong nhiều vụ việc, giúp nhiều DN, mặt hàng XK không bị áp thuế PVTM hoặc được hưởng mức thuế thấp (với các mặt hàng như tôm, cá tra- basa, một số sản phẩm thép, mật ong...), góp phần duy trì tăng trưởng XK, nhất là sang các thị trường lớn như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu (EU), Canada… Ông Chu Thắng Trung lưu ý, các DN Việt Nam cần chú ý để hạn chế các vụ việc PVTM. Các nước Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Úc, Canada, EU... thường áp dụng PVTM đối với hàng hóa XK của Việt Nam.

Trong năm 2022, Việt Nam cũng đã điều tra PVTM đối với nhiều mặt hàng. Cụ thể, trong tháng 9/2022 đã áp dụng biện pháp chống bán phá giá (CBPG) tạm thời đối với một số sản phẩm bàn ghế nội thất; chấm dứt áp dụng biện pháp tự vệ đối với một số sản phẩm phân bón DAP/MAP. Tháng 8/2022, áp dụng biện pháp chống lẩn tránh đối với một số sản phẩm đường mía, áp dụng biện pháp CBPG đối với một số sản phẩm vật liệu hàn và tiếp tục áp dụng biện pháp CBPG đối với một số sản phẩm thép hình chữ H...

“Đối với hoạt động NK, Bộ Công Thương không khởi xướng điều tra vụ việc PVTM mới nhưng dựa trên kết quả điều tra theo quy định pháp luật đã quyết định áp dụng 3 biện pháp PVTM, ngừng áp dụng 2 biện pháp PVTM và tiến hành rà soát việc áp dụng 7 biện pháp PVTM. Đây là công cụ để bảo đảm môi trường thương mại công bằng, nhằm ngăn chặn tác động tiêu cực của hàng NK đến sản xuất trong nước”, Phó Cục trưởng Cục PVTM khẳng định.

Theo đánh giá của Cục PVTM, nhờ công cụ PVTM mà nhiều DN thuộc một số ngành kinh tế đã cải thiện đáng kể tình hình sản xuất kinh doanh, thoát khỏi thua lỗ và từng bước ổn định sản xuất như đường mía, phân bón, sắt thép, sợi...