Tết ấm tình người ở Trại giam Định Thành
Có mặt ở Trại giam Định Thành (huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang) những ngày giáp Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, tôi không chỉ hiểu thêm về sự hy sinh thầm lặng của cán bộ, chiến sĩ (CBCS) nơi đây, mà còn được sẻ chia về cái Tết ấm áp tình người.
Trại giam Định Thành (thuộc Cục Cảnh sát Quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng) vùng châu thổ Cửu Long, quản lý 2 Phân trại với trên 2.000 phạm nhân. Năm 2021, dịch COVID-19 bùng phát lần thứ 4 làm ảnh hưởng lớn đến kinh tế, xã hội của đất nước. Quán triệt chỉ đạo của Bộ Công an, lãnh đạo Cục, Ban Giám thị Trại giam Định Thành chủ động triển khai tổ chức thực hiện trong toàn đơn vị tập trung phòng, chống dịch ở cấp độ cao nhất. Bằng mọi biện pháp không để dịch bệnh lây lan trong CBCS và phạm nhân.
Hiện, Trại giam Định Thành tiếp tục duy trì việc thực hiện tổ chức cho CBCS làm việc theo 3 vòng. CBCS làm việc ở các vòng không trực tiếp tiếp xúc với nhau, giao dịch chủ yếu qua thiết bị bộ đàm trên kênh nội bộ. Phối kết hợp với các đơn vị và y tế địa phương đảm bảo thực hiện đầy đủ, đúng quy định công tác phòng, chống dịch. Đến nay, Trại giam Định Thành chưa có CBCS và phạm nhân bị nhiễm bệnh. Cũng do ảnh hưởng của dịch bệnh, việc thăm gặp đã tạm dừng nên phạm nhân sẽ cần thêm thực phẩm, đồ dùng cá nhân. Chủ động trước tình hình đó, Trại giam Định Thành đã cung ứng nguồn hàng hóa cho căn-tin, đảm bảo phục vụ đầy đủ nhu cầu thiết yếu của phạm nhân trong những ngày Tết Nguyên đán.
“Tết là thời khắc gia đình sum họp nên các phạm nhân thường có biến động về tâm lý. Nắm bắt tâm tư của phạm nhân, chúng tôi tổ chức đón Tết tươm tất hơn. Ngoài chế độ ăn gấp 5 lần ngày thường theo quy định đối với tất cả hơn 2.000 phạm nhân với các món ăn truyền thống, giúp phạm nhân vơi đi nỗi nhớ nhà, yên tâm cải tạo. Ngoài ra, vào đêm giao thừa, Ban Giám thị phân công nhau trực tiếp chúc Tết ở từng Phân trại”, Đại tá Huỳnh Trí Thương, Giám thị Trại Định Thành chia sẻ về công tác chuẩn bị đón Tết cho các phạm nhân.
Để lo cho cuộc sống tinh thần, vật chất của các phạm nhân trong Trại, đặc biệt là trong những ngày Tết cổ truyền của dân tộc, CBCS Trại giam Định Thành không quản ngại khó khăn, đem lại niềm vui cho phạm nhân trong những ngày “Tết đến, Xuân về” và xem đó là niềm vui, niềm hạnh phúc của bản thân.
Theo Trung tá Nguyễn Văn Nhựt, Đội trưởng Đội Quản giáo, khác với những ngày thường, lượng công việc của CBCS trại giam vào những ngày Tết tăng lên nhiều lần. “Để động viên tinh thần các phạm nhân trong những ngày Tết, ngoài chế độ của Nhà nước thì CBCS trại giam luôn quan tâm, tạo điều kiện để mọi người được đón Tết vui vẻ. Năm nào cũng vậy, công tác chuẩn bị Tết Nguyên đán cho phạm nhân được chuẩn bị từ đầu tháng chạp”, Trung tá Nhựt chia sẻ.
Khi được hỏi, chị đón bao nhiêu cái Tết trong này rồi, phạm nhân Đinh Thị Minh Hiếu (SN 1973, quê ở Đồng Nai), nghẹn ngào: “Năm đầu tiên đón Tết trong trại giam tôi khóc suốt. Lúc đó cảm giác tội lỗi và nuối tiếc trào dâng. Cứ nghĩ nếu mình không phạm tội thì giờ này đang cùng chồng, con quây quần bên nhau đón năm mới. Thấy tôi khóc nhiều, chị em cùng buồng giam xúm vào an ủi, động viên nên tôi đỡ buồn hơn. Năm nay là hơn 10 năm tôi đón Tết trong trại giam nên cũng quen. Nhất lại có thời gian gắn bó với các phạm nhân khác nên chúng tôi coi nhau như chị em, làm cho không khí Tết đầm ấm hơn rất nhiều. Không chỉ vậy, được sự động viên của các cán bộ trại giam, tôi luôn cố gắng cải tạo thật tốt để có cơ hội sớm về với gia đình”.
Những ngày giáp Tết, phạm nhân Nguyễn Văn Quí (SN 1986, quê An Giang) bận rộn hơn bởi đội bếp phải lo cơm nước cho các phạm nhân với định mức theo quy định gấp 5 ngày thường. Sự bận rộn làm cho Quí vơi bớt nỗi nhớ nhà, nhớ vợ và 2 con của mình.
Nữ phạm nhân Nguyễn Thị Hồng Vân (SN 1975, quê ở Bến Tre), thụ án 20 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” tâm sự: “Tết đầu tiên xa nhà, xa con nhớ lắm. Nhớ cảnh chiều 30 Tết cả nhà làm mâm cơm cúng tổ tiên, rồi quây quần bóc bánh tét ăn bữa tất niên. Tôi cũng nhớ như in cả hình ảnh ngày Tết mọi người lì-xì đầu năm huyên náo cả nhà… Trước đây, tôi không biết quý trọng những giây phút đó. Giờ vào trong trại mới thấm thía làm sao. Tôi ân hận vô cùng”. Chị Vân nhìn xuống, đôi tay đan chặt vào nhau rồi nói: “Tôi đếm từng cái Tết xa nhà. Năm nay là năm thứ 11 rồi. Dù ở trong này không thể bằng ở nhà nhưng dẫu sao tôi vẫn mong đến Tết”.
Trong những ngày Tết, CBCS Trại giam Định Thành phải chú ý đến tâm tư, tình cảm của phạm nhân, không để bất cứ trường hợp đáng tiếc nào xảy ra, tạo không khí vui tươi phấn khởi cho phạm nhân yên tâm chấp hành án, thi đua lao động cải tạo để sớm được hưởng chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước.
Đại tá Huỳnh Trí Thương, cho biết: “Các phạm nhân trong Trại được đón Tết đầy đủ vật chất như bao người khác. Tất cả các thực phẩm phải đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng dịch trước khi cấp phát cho các phạm nhân. Ngoài ra, phạm nhân còn được tặng thưởng vật chất tùy theo kết quả phấn đấu thi đua cải tạo trong năm đó. Đặc biệt, những phạm nhân bệnh tật, phạm nhân không có gia đình thăm gặp, Ban Giám thị trực tiếp thăm hỏi, tặng quà động viên, chia sẻ để phạm nhân vơi bớt cô đơn, phấn đấu cải tạo tốt”.
Về công tác tổ chức cho phạm nhân đón giao thừa, Thượng tá Dương Văn Long, Phó Giám thị Trại giam Định Thành cho biết: “Vào đêm giao thừa, các phân trại đều tổ chức cho phạm nhân xem ti vi, nghe ca nhạc, nghe Chủ tịch nước chúc Tết qua truyền hình. Giám thị và cán bộ quản giáo còn đi đến từng buồng để chúc Tết, động viên phạm nhân tiếp tục cải tạo tốt để sớm về với gia đình, xã hội”.
Tết đến, Xuân về, không chỉ phạm nhân mà cán bộ quản giáo cũng khắc khoải, mong giây phút đoàn tụ bên người thân, gia đình. Trung tá Phan Hữu Phước, Đội trưởng Đội Tham mưu kể, anh đã có 22 năm công tác ở trại giam và cũng từng ấy năm anh cùng đồng đội, phạm nhân đón giao thừa trong trại. Dù rất muốn đón giao thừa bên gia đình, nhưng vì nhiệm vụ chung nên vợ, con anh cũng thông cảm.
“Tất cả anh em công tác trong đơn vị đều phải ở lại trực Tết, kể cả Ban Giám thị. Ngày Tết, thèm được sum họp bên gia đình, ăn bữa cơm tất niên, đón giao thừa… nhưng vì nhiệm vụ chung nên đành tạm gác lại hạnh phúc riêng. Mấy tháng nay do dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, tôi chưa về thăm nhà và có lẽ Tết này cũng vậy”, Trung tá Phước cho hay.
Mỗi phạm nhân là một thân phận, một câu chuyện cuộc đời với những đắng cay, thăng trầm, cho đến những bi kịch về một thời lầm lỡ. Vì thế mỗi cán bộ trại giam ngoài việc là người giáo viên truyền tải kiến thức, kĩ năng sống mà còn là những “bác sĩ” điều trị căn bệnh về tinh thần, tâm hồn. Cuộc sống của phạm nhân không lạnh lẽo sau song sắt trại giam, mà Ban Giám thị cùng các quản giáo tại Trại giam Định Thành luôn cố gắng tạo cho phạm nhân sống trong một môi trường được quan tâm, chia sẻ và ấm áp tình người.
Là người hầu hết đón Tết ở trại giam, Đại tá Huỳnh Trí Thương cho biết, từ ngày nhận nhiệm vụ công tác tại trại giam đến nay (31 năm), số lần anh đón Tết bên gia đình đếm trên đầu ngón tay. Cũng chính nhờ có thâm niên gắn bó ở trại mà anh thấu hiểu được tâm tư, tình cảm của các phạm nhân đang chấp hành án. “Ngày Tết là thời gian các phạm nhân dễ xúc động, xao xuyến nhất. Tâm trạng ai cũng day dứt, nhớ nhà nên dễ xảy ra mâu thuẫn. Năm nào cũng thế, để ổn định tâm lý phạm nhân, Ban Giám thị chia nhau đi từng phân trại để chúc Tết, động viên họ yên tâm cải tạo, giúp xóa đi mặc cảm tội lỗi và không suy nghĩ những điều tiêu cực”, Đại tá Thương bộc bạch.
Thêm một cái Tết ấm áp của cán bộ quản giáo Trại giam Định Thành và phạm nhân đã nói lên nhiều điều ở nơi tưởng chừng như không có Tết lại thấm đượm tình yêu thương, gieo mầm thiện cho những người có quá khứ lầm lỗi, có thêm niềm tin để làm lại cuộc đời.