Vụ cướp ngân hàng Northern Bank

Thứ Ba, 25/12/2018, 10:38

Ngày 20-12-2004, một vụ cướp ngân hàng chấn động đã diễn ra ở Belfast, Bắc Ireland. Bọn cướp đã lấy đi 26,5 triệu bảng Anh và một lượng nhỏ các loại tiền tệ khác, chủ yếu là euro và đôla Mỹ, biến nó thành vụ cướp ngân hàng lớn nhất trong lịch sử Ireland.

Mặc dù Sở Cảnh sát Bắc Ireland (PSNI) và Chính phủ Anh và Ailen tuyên bố Quân đội Cộng hòa Ailen lâm thời (IRA) phải chịu trách nhiệm về vụ cướp, nhưng điều này bị IRA và đảng chính trị Sinn Féin phủ nhận.

Vụ cướp vô tiền khoáng hậu

Vào đêm Chủ nhật ngày 19-12-2004, những nhóm người có vũ trang đã đến nhà của hai quan chức của Northern Bank, một người ở Downpatrick, County Down, một người ở Poleglass, Tây Belfast. Giả trang thành sĩ quan Cảnh sát Bắc Ireland (PSNI), họ vào nhà và giam giữ các quan chức cùng những người trong gia đình họ.

Nhân viên ngân hàng Christopher Ward đã được đưa từ Poleglass đến Downpatrick, nhà của người giám sát của anh ta, Kevin McMullan, trong khi các tay súng vẫn ở nhà với gia đình của Ward. Sau đó, vợ của McMullan đã bị đưa ra khỏi nhà của họ và bị giữ tại một địa điểm không xác định. Ngày hôm sau, cả hai quan chức được hướng dẫn báo cáo công việc tại trụ sở của ngân hàng tại Donegall Square West của Belfast như bình thường.

Trụ sở của Northern Bank tại Belfast, nơi thực hiện vụ cướp.

Vào giờ ăn trưa vào thứ Hai ngày 20-12-2004, Ward đã bỏ một khoản tiền được cho là khoảng 1 triệu bảng vào một hộp đựng đồ thể thao. Anh bước ra khỏi lối vào của nhân viên ngân hàng ở Phố Wellington với hộp đựng đồ và đi đến một trạm xe buýt ở Phố Queen, nơi anh ta gặp một trong những tên cướp. Sau khi giao hộp đựng đồ với số tiền bị đánh cắp, Ward trở lại vị trí làm việc của mình. Đây được coi là một thử nghiệm cho vụ cướp chính vào buổi tối.

McMullan và Ward vẫn làm việc sau khi hết giờ làm, và sau đó vào buổi tối, họ đã mở cửa cho băng cướp vào ngân hàng qua lối vào của nhân viên ở Phố Wellington và tìm đường đến cơ sở lưu trữ và xử lý tiền mặt của ngân hàng. Nơi này đang giữ một lượng tiền mặt lớn để chuẩn bị phân phối cho các máy rút tiền tự động trong mùa mua sắm Giáng sinh. Tiền mặt sau đó bị bọn cướp chuyển ra bằng các phương tiện đỗ bên ngoài đường Wellington. Nhóm cướp sau đó bỏ trốn.

Ngay trước nửa đêm, băng đảng giam giữ gia đình Ward rời đi, bà McMullan đã được thả tại một khu rừng gần Ballynahinch. Bọn cướp đã lấy đi 10 triệu bảng Anh tiền giấy sterling của Northern Bank không lưu hành, 5,5 triệu bảng tiền giấy của Northern Bank đã sử dụng, 4,5 triệu bảng tiền giấy lưu hành được phát hành bởi các ngân hàng khác và một lượng nhỏ các loại tiền tệ khác, chủ yếu là đồng đôla Mỹ.

Sau vụ cướp, Northern Bank tuyên bố sẽ thu hồi toàn bộ số tiền trị giá 300 triệu bảng của mình với mệnh giá từ 10 bảng trở lên và phát hành lại bằng các màu khác nhau với logo và số sê-ri mới. Tiền giấy đầu tiên trong số các đồng tiền in mới được đưa vào lưu thông vào ngày 11-3-2005.

Nhận định ban đầu

Một số nhà bình luận, bao gồm cả nhà báo Kevin Myers viết trên tờ Daily Telegraph, đã nhanh chóng đổ lỗi cho IRA lâm thời, cho rằng chỉ có IRA mới có thể tiến hành một hoạt động chuyên nghiệp như vậy. Một sĩ quan cảnh sát cấp cao cho biết: "Hoạt động này đòi hỏi phải có chuyên môn và sự phối hợp chặt chẽ, có lẽ vượt quá khả năng của các băng đảng".

Nghi phạm Chris Ward.

Các cuộc điều tra được thực hiện bởi Sở Cảnh sát Bắc Ireland. Ngày 7-1-2005, Hugh Orde, Chánh văn phòng Sở Cảnh sát Bắc Ireland, đã đưa ra một báo cáo tạm thời, trong đó ông đổ lỗi cho IRA lâm thời về vụ cướp. Chính phủ Anh và Ailen đồng tình với đánh giá của Orde, cũng như Ủy ban Giám sát độc lập (cơ quan được chỉ định bởi Chính phủ Ailen và Anh để giám sát các lệnh ngừng bắn ở Bắc Ireland). Tuy nhiên, Sinn Féin đã bác bỏ cáo buộc của Hugh Orde, nói IRA đã không tiến hành cuộc đột kích và các quan chức của Sinn Féin đã không biết hoặc phê chuẩn vụ cướp.

Martin McGuinness nói rằng lời buộc tội của Hugh Orde "không gì khác hơn là những cáo buộc thiên về chính trị. Điều này có liên quan nhiều hơn đến việc ngăn chặn quá trình thay đổi mà Sinn Féin đang tiến tới hơn bất kỳ điều gì xảy ra tại Northern Bank".

Trong khi đó, Taoiseach Ailen (Thủ tướng) Bertie Aotta nói: "Một hoạt động có tầm cỡ như vậy đã được lên kế hoạch ở giai đoạn khi tôi đang đàm phán với những người biết sự lãnh đạo của phong trào lâm thời".

Ngày 18-1-2005, IRA lâm thời đã đưa ra một tuyên bố phủ nhận mọi liên quan đến vụ cướp: "IRA đã bị vu oan liên quan đến vụ cướp Northern Bank gần đây. Chúng tôi không liên quan". Nhưng bất chấp sự phủ nhận này của IRA lâm thời. Người ta vẫn cho rằng ở Bắc Ireland, đặc biệt là trong giới liên minh và trung thành, rằng IRA đã tiến hành vụ cướp như một biện pháp bảo đảm quỹ hưu trí cho các thành viên lực lượng đang hoạt động, kể từ khi ban hành Thỏa thuận Thứ Sáu Tốt lành.

Quá trình điều tra

Vào ngày 10-2-2005, nhà của Liam và Michael Donnelly đã được kiểm tra vì liên quan đến vụ cướp nhưng cũng không tìm thấy gì. Ngày 17-2, Gardaí (Cảnh sát Ailen) cho biết họ đã bắt giữ 7 người và thu hồi hơn 2 triệu bảng, trong đó có 60.000 bảng tiền giấy của Northern Bank, trong các cuộc đột kích ở Cork và Dublinareas, như một phần của các cuộc điều tra liên tục về rửa tiền. Nhưng Gardaí không chính thức xác nhận các cuộc đột kích có liên quan đến vụ cướp Northern Bank, nhưng đã thực hiện các vụ bắt giữ theo Đạo luật chống lại Đạo luật Nhà nước, luật chống khủng bố của nước cộng hòa. Những người bị bắt bao gồm một số người từ Derry và cựu Ủy viên hội đồng Sinn Féin. Một thành viên IRA bị nghi ngờ đã bị bắt tại trạm Heuston cùng với 2 người khác. Số tiền 94.000 euro đã được tìm thấy trong một hộp bột giặt trong xe của họ. Một trong những người đàn ông, Don Bullman từ Co. Cork, bị buộc tội vào ngày 18-2 tại Tòa án Hình sự Đặc biệt với tư cách thành viên IRA. Ông bị bỏ tù vì là thành viên của IRA nhưng không bao giờ bị buộc tội liên quan đến vụ cướp Northern Bank.

Ngày 2-11-2005, PSNI đã bắt giữ 2 người đàn ông ở Kilcoo, County Down liên quan đến vụ cướp. Willie Clarke của Sinn Féin nói 2 người này không phải là thành viên của nhóm ông ta. Ngày hôm sau có 3 người nữa đã bị bắt ở Belfast, Dungannon và Coalisland, nâng tổng số người bị bắt lên 5 người. Tất cả 5 người đã bị thẩm vấn trong Phòng tội phạm nghiêm trọng của PSNI tại đồn cảnh sát Antrim. Được biết, vào đầu giờ sáng, đám đông đã chặn đường giữa Castlewellan và Newry gần Kilcoo bằng các phương tiện đang cháy.

Một trong 5 người bị bắt đã được thả sau đó. Người bị bắt ở Dungannon là Brian Arthurs, một thành viên của Sinn Féin và là anh trai của Declan Arthurs, một tình nguyện viên IRA bị giết năm 1987.

Ngày 7-11, Martin McAliskey, 42 tuổi ở Coalisland, hạt Tyrone, đã bị buộc tội khai báo sai với cảnh sát về một chiếc xe Ford Transit màu trắng được cho là sử dụng trong vụ cướp.

Ngày 29-11-2005, Chris Ward bị bắt và khám xét nhà. Họ xác nhận rằng một nhân viên ngân hàng khác, một phụ nữ 23 tuổi không được nêu tên cũng bị bắt cùng ngày.

Ngày 2-12, PSNI đã đột kích Công viên Casement, Sân vận động Hiệp hội Thể thao Gaelic ở Belfast và Câu lạc bộ Xã hội có liên quan. GAA đã báo cáo vấn đề với Chính phủ Ireland.

Ngày 7-12-2005, Chris Ward bị buộc tội cướp. Trước tòa, Ward phủ nhận cáo buộc và nói cảnh sát đã quấy rối ông và gia đình trong một nỗ lực để vu khống ông. Ngày 9-10-2008, Ward đã được tha bổng tại tòa.

Ngày 27-3-2009, Cố vấn tài chính Ted Cickyham từ Cork bị kết tội rửa tiền hơn 3 triệu bảng Anh xuất phát từ vụ cướp. Ngày 11-5-2012, Tòa phúc thẩm hình sự đã hủy bỏ bản án của Ted Cickyham với tất cả 10 tội danh. Nhưng đến tháng 2-2014, Ted Cickyham bị phạt 5 năm tù vì 2 tội rửa tiền.

Trọng Nhân