Bộ Quốc phòng Mỹ phác thảo chiến lược trí tuệ nhân tạo

• Trí tuệ nhân tạo và an ninh quốc phòng
• Ứng dụng trí tuệ nhân tạo xóa “điểm mù” cho xe tự hành
• Trí tuệ nhân tạo làm thay đổi doanh nghiệp

Chiến lược đầu tiên

Đây là phác thảo chiến lược AI đầu tiên của Lầu Năm Góc, được công bố trong một báo cáo phát hành hôm 12-2. Chiến lược sẽ thúc đẩy việc sử dụng các hệ thống AI trong toàn quân đội, từ các hoạt động thu thập thông tin tình báo đến dự đoán các vấn đề bảo trì trong máy bay hoặc tàu. 

Báo cáo thúc giục Mỹ thúc đẩy công nghệ như vậy nhanh chóng trước khi các quốc gia khác loại bỏ lợi thế công nghệ của Washington hiện nay. 

Các quốc gia khác, đặc biệt là Trung Quốc và Nga, đang đầu tư đáng kể vào AI cho mục đích quân sự, bao gồm cả trong các ứng dụng đặt ra câu hỏi liên quan đến các quy tắc quốc tế và nhân quyền, báo cáo cho biết.

Báo cáo ít đề cập đến vũ khí tự hành, nhưng trích dẫn một chỉ thị quân sự năm 2012, trong đó đòi hỏi con người phải kiểm soát các loại vũ khí. Mỹ và Nga là một trong số ít các quốc gia đã ngăn chặn các nỗ lực tại Liên Hiệp Quốc về lệnh cấm quốc tế đối với robot sát thủ - hệ thống vũ khí tự trị hoàn toàn có thể một ngày nào đó sẽ tiến hành chiến tranh mà không cần sự can thiệp của con người. Mỹ đã cho rằng còn quá sớm để lo tới việc đó.

Chiến lược được Bộ Quốc phòng công bố giữa tháng 2 tập trung vào các ứng dụng trước mắt, nhưng ngay cả một số trong đó đã gây ra các cuộc tranh luận về đạo đức. 

Lầu Năm Góc đã gặp một rào cản trong nỗ lực phát triển AI vào năm ngoái sau khi các cuộc biểu tình nội bộ tại Google khiến công ty công nghệ bỏ dự án Maven, nơi sử dụng thuật toán để giải thích hình ảnh video trên không từ các khu vực xung đột. 

Các công ty khác đã tìm cách lấp đầy khoảng trống và Lầu Năm Góc đang làm việc với các chuyên gia AI từ ngành công nghiệp và học viện để thiết lập các hướng dẫn đạo đức cho các ứng dụng AI của mình.

Đầu tư  2 tỷ USD phát triển AI

Báo cáo của Lầu Năm Góc theo sau sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump hôm 11-2, theo đó ưu tiên nghiên cứu AI trong toàn chính phủ. Hồi tháng 9-2018, Cơ quan nghiên cứu thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết đang đầu tư 2 tỷ USD để phát triển trí tuệ nhân tạo thế hệ mới có các kỹ năng "giao tiếp như con người". 

Giám đốc Cơ quan phụ trách các dự án nghiên cứu tiên tiến về quốc phòng Mỹ (DARPA), ông Steven Walker cho biết số tiền trên sẽ được sử dụng cho 20 dự án hiện đang được triển khai trong 5 năm tới và thực hiện các dự án mới trong một năm tới nhằm nâng cao trình độ học máy.

Theo ông Walker, DARPA đang đầu tư nghiên cứu nhiều dự án nhằm biến các máy tính từ những công cụ chuyên dụng trở thành các đối tác trong việc giải quyết vấn đề. Ông cho biết các loại máy móc và robot thông minh hiện nay khó thích ứng với công nghệ mới, do vậy, các nhà nghiên cứu muốn chế tạo ra những máy móc và robot có khả năng tự cập nhật mỗi khi có công nghệ mới ra đời. 

"Chúng tôi muốn nghiên cứu làm sao để máy móc có thể có được sự giao tiếp và các kỹ năng như con người, theo đó có thể nhận biết những môi trường và tình hình mới để thích nghi", Giám đốc DARPA nói.

Cũng theo DARPA, phần lớn các dự án nghiên cứu của họ nhằm vào những công nghệ có thể sử dụng trong chiến đấu như công nghệ liên quan máy bay không người lái. DARPA đang dự định triển khai dự án Blackjack phát triển hệ thống vệ tinh hoạt động ở quỹ đạo thấp, có khả năng tự liên lạc với nhau và cập nhật liên tục thông tin về các hoạt động quân sự.

Học hỏi từ thiên nhiên

Trong một nghiên cứu mới công bố gần đây, DARPA cho biết họ đang đệ trình các khái niệm nghiên cứu cơ bản sáng tạo khám phá các khuôn khổ và chiến lược tính toán mới được rút ra từ khả năng tính toán ấn tượng của côn trùng bay. Côn trùng bay nhỏ bé là mục tiêu nghiên cứu của quân đội Mỹ liên quan đến phát triển trí tuệ nhân tạo trong tương lai.

"Thiên nhiên đã buộc phải thu nhỏ nhưng mạnh mẽ và hiệu quả năng lượng của những loài côn trùng nhỏ. Một số chỉ có vài trăm tế bào thần kinh ở dạng nhỏ gọn, trong khi vẫn duy trì chức năng cơ bản. Hơn nữa, các sinh vật này có thể có khả năng hiển thị tính chủ quan của trải nghiệm tăng lên, giúp mở rộng các phản ứng bảng tra cứu đơn giản để giải quyết vấn đề có liên quan đến AI. Nghiên cứu này có thể dẫn đến khả năng suy luận, dự đoán, khái quát hóa và trừu tượng hóa các vấn đề theo những cách có hệ thống hoặc hoàn toàn mới để tìm giải pháp cho các vấn đề hấp dẫn", nghiên cứu cho biết.

Trong một trạng thái đăng trên Twitter, DARPA cho biết dự án "Micro-Brain" được thiết kế để tìm hiểu việc hiểu hệ thống cảm giác và thần kinh tích hợp cao ở côn trùng thu nhỏ có giúp phát triển các hệ thống AI nhỏ hơn, nhẹ hơn, tiết kiệm điện hơn hay không. Đề xuất của dự án sẽ có thời hạn đến ngày 4-2-2019, bao gồm lời đề nghị trị giá 1 triệu USD cho một nhà thầu thành công có khả năng vạch ra não của côn trùng và các chức năng ra quyết định của nó như một phần của chương trình Khám phá Trí tuệ nhân tạo.

Người phát ngôn của DARPA Eric Butterbaugh nói với tạp chí Không quân, nếu thành công dự án lớn tạo thành một loạt các dự án có mức rủi ro cao, có mức chi trả cao, nơi các nhà nghiên cứu sẽ làm việc để thiết lập tính khả thi của các khái niệm AI mới trong vòng 18 tháng kể từ khi nhận giải thưởng.

"Tận dụng các thủ tục hợp đồng và cơ chế tài trợ hợp lý sẽ cho phép những nỗ lực này chuyển từ đề xuất sang khởi động dự án trong vòng 3 tháng sau khi có thông báo cơ hội", ông Eric Butterbaugh nói thêm.