Kỳ 3: Giám sát xe trá hình bằng dữ liệu từ hộp đen

• Kỳ 1: Thờ ơ trong hậu kiểm
• Kỳ 2: Xử lý nửa vời

Bởi bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ phải được xây dựng theo quy hoạch đã được phê duyệt; bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật cũng như quy định về nghĩa vụ tổ chức dịch vụ trông giữ phương tiện của DN khai thác bãi đỗ xe.

Ngoài ra còn có thể áp dụng những quy định khác trong Nghị định của Chính phủ đối với hành vi “Lập điểm giao dịch, đón trả khách trái phép” cũng như với vi phạm về xây dựng bến xe, bãi đỗ xe…

Thực tế đến nay, những vi phạm hàng ngày diễn ra tại các “bến” xe biến tướng này vẫn không được địa phương xử lý dứt điểm.

Để ứng phó với tình trạng xe bỏ bến khi chỉ trong vài năm trở lại đây, tại Bến xe Miền Đông đã bị giảm gần 100 DN vận tải khách liên tỉnh với gần 1.000 đầu xe bỏ bến ra ngoài hoạt động; nhiều tuyến từ bến xe Miền Đông đi Đà Lạt và khu vực Tây Nguyên trước đây mỗi ngày bến có khoảng 5 - 7 ngàn lượt khách đi xe, nay lượng khách đã giảm đi từ một nửa đến 2/3.

Để kiểm soát chặt hoạt động của xe khách, cần tăng cường giám sát hành trình qua hộp đen.

Giữa năm 2016 này Bến xe Miền Đông đã phải tự tổ chức tiến hành khảo sát về thực trạng hoạt động đón trả khách trong khu vực nội thành. Thông tin từ ông Nguyễn Hoàng Huy, Phó giám đốc Bến xe Miền Đông cho biết, ở khu vực trung tâm thành phố như quận 1, quận 5, quận 10 và các quận ven như Tân Bình, Tân Phú, Bình Tân, Gò Vấp, Thủ Đức…

Hoạt động vận tải bằng xe ôtô theo tuyến cố định nhưng trá hình dưới hình thức hoạt động open tour, hợp đồng du lịch khá ồn ào. Các nhà xe này không vận chuyển khách tại các đầu bến xe khách liên tỉnh mà tận dụng các điểm bất kỳ trên lộ trình vận chuyển như trạm xăng, trạm rửa xe, trạm du lịch, bãi xe, văn phòng của đơn vị vận tải. Mỗi ngày có khoảng hơn 10.000 hành khách được các nhà xe hoạt động theo dạng này vận chuyển đi các tuyến Vũng Tàu, Phan Thiết, Đà Lạt, Nha Trang, Buôn Ma Thuột, Quảng Ngãi, Đà Nẵng, Quảng Nam, Huế…

Ngoài ra còn có tình trạng các DN vận tải tuyến cố định chạy sai hành trình đăng ký, chạy thẳng vào trung tâm thành phố, tổ chức đón, trả khách hoặc tập kết khách ra bãi xe và các đơn vị vận tải chạy open tour - một hình thức khai thác tuyến cố định trá hình cũng tích cực tham gia giành khách ở khu vực trung tâm thành phố.

Theo ghi nhận của PV Báo CAND, tại các khu vực như  đường Kinh Dương Vương, Trần Nhân Tôn, An Dương Vương, Phó Cơ Điều ở quận 5; tuyến quốc lộ 13, quốc lộ 1A, khu vực cầu vượt Sóng Thần thuộc địa bàn quận Thủ Đức; ngã tư An Sương ở quận 12… hàng loạt nhà xe biến tướng đón trả khách hàng ngày. Thậm chí trong khu dân cư Bàu Cát, quận Tân Bình, từ sáng sớm hoạt động của các điểm đón trả khách đã diễn ra tấp nập...

Ngay trong KCN Tân Bình cũng có nhiều điểm đón trả khách đi các tỉnh miền Trung và phía Bắc. Không chỉ có khu vực nội thành, lâu nay các DN vận tải còn tổ chức trả khách ngay trước hầm Thủ Thiêm, hướng từ quận 2 về quận 1. Tại đây luôn có lực lượng xe ôm chờ sẵn để phục vụ hành khách.

Góp ý về điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ôtô, ông Thừa cũng nhìn nhận, hiện nay các cơ quan chức năng rất khó phát hiện, bắt quả tang để xử lý xe trá hình dù biết rõ đó là xe hợp đồng đang hoạt động đón, trả khách theo tính chất của tuyến cố định. Do đó cần bổ sung chế tài với loại xe không hoạt động theo tuyến cố định mới có thể kiểm soát hoạt động của xe trá hình; quy định rõ xe hợp đồng không được bán vé, ghi nhận hoặc xác nhận đặt chỗ hay thông tin chuyến đi theo tính chất của tuyến cố định cho khách đi xe dưới mọi hình thức.

Về nơi đỗ xe, quy định cần nêu rõ “Đơn vị vận tải phải có nơi đỗ xe phù hợp, đảm bảo các yêu cầu về ATGT, phòng chống cháy, nổ và vệ sinh môi trường. Không sử dụng nơi đỗ xe để đón, trả khách và giao nhận hàng hóa”.

Bởi hiện nay các cơ quan chức năng rất khó xử lý với bến xe núp bóng dù biết rõ tự ý tổ chức lên xuống khách và giao nhận hàng hóa. Để ngăn chặn tình trạng mở bến xe núp bóng bãi trông giữ xe ôtô, ông Thừa đề nghị khi cho phép thành lập bãi đỗ xe, điểm trông giữ xe khách, nơi cấp phép phải xin ý kiến của Sở GTVT để phù hợp với quy hoạch giao thông.