Suốt hơn một thập kỷ thi công, tuyến đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông một lần nữa trở thành điểm nóng thời sự khi Kiểm toán Nhà Nước chỉ ra một số sai sót, tồn tại tại dự án đường sắt đô thị này.
 |
Dự án này do nhà thầu Trung Quốc thực hiện. Ban đầu dự kiến triển khai dự án từ tháng 11-2008 đến tháng 11-2013 hoàn thành, tổng mức đầu tư hơn 552 triệu USD (trong đó gồm nguồn vốn chính phủ kết hợp với vốn vay ODA của Trung Quốc). Tuy nhiên, với tiến độ chậm, đến tháng 10-2011, dự án mới chính thức được triển khai và điều chỉnh tổng vốn đầu tư lên hơn 868 triệu USD (hơn 18.000 tỷ đồng).
|
 |
Đường sắt đô thị Hà Nội tuyến Cát Linh - Hà Đông có chiều dài tuyến đi trên cao là 13,5 km (từ Cát Linh đi Hà Đông), khổ đường 1.435 mm và 12 nhà ga trên cao; có 13 đoàn tàu, mỗi đoàn tàu có bốn toa, tần suất khai thác 3-5 phút/chuyến với vận tốc thiết kế tối đa 80 km/giờ, vận tốc bình quân khai thác 35 km/giờ. Trong hình là Nhà ga Cát Linh, điểm cuối của tuyến đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông sau hơn một thập kỷ thi công đã hoàn thành cơ bản.
|
 |
Tuy nhiên, mới đây, Kiểm toán Nhà nước vừa có kết quả kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông cho thấy, trong việc thực hiện dự án này có nhiều sai phạm, nhiều khoản chi sai cần phải thu hồi.
|
 |
| Tính đến tháng 6-2019, chủ đầu tư đã chi khoảng 11.400 tỷ đồng cho dự án nhưng kết quả kiểm toán chỉ ghi nhận có 8.679 tỷ đồng đã đầu tư vào dự án. Trong ảnh là tuyến đường sắt chạy qua hồ Hoàng Cầu. |
 |
| Số chênh lệch khoảng 2.656 tỉ đồng do chủ đầu tư tính sai khối lượng, sai đơn giá, nhiều hạng mục xây lắp, mua sắm vật tư, thiết bị chưa phù hợp với quy định pháp luật Việt Nam. Chỉ riêng hạng mục thiết bị và đoàn tàu của dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông đã được điều chỉnh tăng vốn khoảng 3.143 tỉ đồng, trong đó chi phí mua các đoàn tàu tăng 364 tỉ đồng, hạng mục thiết bị tăng 2.778 tỉ đồng (tăng 227%). Tuyến đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông tại điểm chạy cắt ngang qua khu dân cư trên phố Yên Lãng (Hà Nội). |
 |
Hệ thống đường ray của tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông sau nhiều năm "rùa bò".
|
 |
Bên cạnh đó, Bộ GTVT đã phê duyệt phụ lục hợp đồng EPC phần thiết bị với đơn giá 178,7 triệu USD, cao hơn khoảng 8,3 triệu USD so với giá trong hợp đồng EPC không đúng chỉ đạo của Thủ tướng. Đáng lưu ý, dù là dự án trọng điểm của ngành GTVT, quy mô đầu tư nhiều nghìn tỉ đồng nhưng quá trình đầu tư dự án có hàng loạt "lỗ hổng" bị Kiểm toán Nhà nước phát hiện.
|
 |
|
Khi quyết định điều chỉnh tăng vốn dự án vào tháng 2-2016, Bộ GTVT không báo cáo Thủ tướng để trình Quốc hội thông qua chủ trương điều chỉnh vốn là chưa thực hiện đúng nghị quyết 49 của Quốc hội, trái với quy định của Luật đầu tư công.
|
 |
|
Chủ đầu tư dự án đã không tổ chức thi tuyển thiết kế kiến trúc dự án; bản vẽ thiết kế cơ sở chưa thể hiện được kết cấu chính của dầm cầu, trụ cầu tuyến đường sắt; khi lập dự án không tính toán đến việc xử lý nền đất yếu dẫn đến phải điều chỉnh bổ sung. Trong hình là Nhà ga Thượng Đình là một trong 12 nhà ga trên dọc tuyến đường sắt nột đô này.
|
 |
Đặc biệt, lưu lượng hành khách sử dụng đường sắt Cát Linh - Hà Đông được đơn vị tư vấn Trung Quốc giả định tính toán, phân tích hiệu quả kinh tế dự án cao hơn nhiều lần so với số liệu dự báo của Viện Chiến lược GTVT. Khi phân tích hiệu quả kinh tế dự án, chủ đầu tư không xem xét đến chi phí vận hành cao, chiếm tỉ trọng lớn trong giai đoạn khai thác dự án nên kết luận đường sắt Cát Linh - Hà Đông hiệu quả về kinh tế là thiếu chính xác.
|
 |
| Phương án tài chính của dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông ngay từ khi lập dự án đã phải bù lỗ nhưng các bên liên quan chưa đề xuất phương án khai thác hiệu quả. Với những sai phạm trên, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Ban Quản lý dự án đường sắt xử lý về tài chính gần 900 tỉ đồng. Trong đó, xử lý tài chính đối với tổng thầu EPC là hơn 600 tỉ đồng. Hình ảnh Ga Depot của tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông rộng gần 20ha im lìm tại phường Phú Lãm (quận Hà Đông, Hà Nội). |
 |
Những đoàn tàu của tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông nằm im lìm theo năm tháng.
|
Song Thắng (Ảnh)
