Sáng mãi một tấm gương nhà giáo giáo mẫu mực, người lãnh đạo đức độ, nhân văn

Một đời nhà giáo gắn bó với một mái trường

Thế hệ chúng tôi thật may mắn khi trong 5 năm học tại Trường Đại học An ninh nhân dân (nay là Học viện An ninh nhân dân) thì gần trọn khóa học, Nhà giáo ưu tú Phạm Gia Trúc là Hiệu trưởng Nhà trường. Mặc dù chỉ được tiếp xúc với thầy chủ yếu thông qua một số buổi học, buổi chào cờ đầu tuần, sinh hoạt đầu khóa, song ấn tượng về thầy thật sâu đậm. Đó là một nhà giáo có tầm hiểu biết sâu rộng, giọng nói trầm ấm, truyền cảm, có sức lay động.

Chúng tôi vô cùng tự hào và ngưỡng mộ mỗi khi nhìn thầy khoan thai bách bộ trên sân trường hoặc trên bục giảng trong bộ quân phục Thiếu tướng oai phong, lịch lãm nhưng phong thái luôn gần gũi và ấm áp.

Sau này, khi đã trở thành cán bộ, giảng viên của Nhà trường, tôi mới biết thời điểm ấy, thầy đã có quá trình gắn bó với Trường Đại học An ninh nhân dân gần 40 năm trên nhiều cương vị. Xuất thân là cán bộ của Công an TP Hà Nội, sau hai lần được cử đi đào tạo tại Trường Công an trung ương (sau này là Học viện An ninh nhân dân), thầy được giữ lại trường làm cán bộ giáo vụ, trực tiếp tham gia công tác quản lý đào tạo, tham mưu xây dựng quy chế quản lý, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo.

Với sự phấn đấu, cống hiến không ngừng nghỉ và những thành tích đạt được, thầy được bổ nhiệm Phó trưởng phòng giáo vụ, Trưởng phòng giáo vụ. Tháng 2 năm 1982, thầy được lãnh đạo Bộ Công an tin tưởng, bổ nhiệm Phó Hiệu trưởng Trường Đại học An ninh nhân dân khi chưa đầy 45 tuổi. 10 năm sau, thầy được bổ nhiệm chức vụ Hiệu trưởng nhà trường.

Một trong những điều đặc biệt trong lịch sử Đảng bộ Học viện An ninh nhân dân mà ít ai có được, Nhà giáo Phạm Gia Trúc là người liên tục được tín nhiệm bầu giữ chức vụ Bí thư Đảng ủy Nhà trường liên tục suốt gần 30 năm (06 nhiệm kỳ, từ năm 1984, khóa 16 đến khóa 21) cho đến khi nghỉ hưu.

Trong quá trình 46 năm công tác, thầy gần như đã cống hiến trọn vẹn cho sự nghiệp giáo dục đào tạo của ngành Công an và ngôi trường C500 danh tiếng. Dù ở cương vị nào, thầy cũng luôn thể hiện bản lĩnh, trí tuệ, phong cách lãnh đạo dân chủ, khoa học, sâu sát, trách nhiệm; được Đảng, Nhà nước, ngành Công an và đồng nghiệp tin tưởng, ghi nhận, đánh giá cao.

Người đặt nền móng cho đào tạo sau đại học

Ngoài đào tạo trình độ cử nhân, đến nay, Học viện An ninh nhân dân đã có quá trình gần 33 năm đào tạo thạc sĩ (mở năm 1993) và hơn 30 năm đào tạo tiến sĩ (mở năm 1995). Ít ai biết rằng, thời điểm đầu những năm 90, trong bối cảnh đất nước khó khăn và còn có những ý kiến cấp trên chưa đồng thuận, để có được dấu mốc quan trọng đó, trên cương vị hiệu phó và sau đó là người đứng đầu nhà trường, thầy Phạm Gia Trúc đã mất nhiếu năm trăn trở, rất nhiều công sức để thuyết phục, đề xuất các cấp lãnh đạo và cuối cùng đã được đồng ý. Sau khi được phép tổ chức đào tạo, không chỉ đạo tạo sau đại học tại trường ở Hà Nội, thầy còn chỉ đạo mở các khóa cao học đào tạo tại cơ sở phía Nam để đáp ứng yêu cầu nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ Công an các tỉnh phía Nam.

Với tầm nhìn chiến lược đó, thầy đã cùng tập thể Ban Giám hiệu nhà trường chủ động đa dạng hóa các loại hình đào tạo; quyết liệt cải tiến nội dung, phương pháp dạy học theo hướng tăng cường gắn kết chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn, lấy nghiên cứu khoa học làm chất liệu và nền tảng...

Nhờ việc tổ chức đào tạo sau đại học của Học viện An ninh nhân dân, hàng ngàn cán bộ đã được đào tạo trình độ cao, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng không chỉ cho các đơn vị, địa phương trong ngành Công an mà còn cho quân đội và các bộ, ban ngành khác, cho cả nước bạn Lào. Nhiều đồng chí được đào tạo các cấp học tại Học viện An ninh nhân dân đã phấn đấu, trưởng thành trở thành lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, Tướng lĩnh, nhà giáo, nhà khoa học uy tín. Đây là những tiền đề hết sức quan trọng để Học viện duy trì và nâng cao chất lượng đào tạo, thể hiện tầm ảnh hưởng, vai trò, vị thế của Học viện như ngày nay.

Sáng mãi một tấm gương

Trong hơn 46 năm công tác của mình, Nhà giáo ưu tú Phạm Gia Trúc luôn nêu cao phẩm chất cao quý của người cán bộ cách mạng, người đảng viên Cộng sản kiên trung, không ngại khó khăn gian khổ, hy sinh; sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì khi Đảng, Nhà nước và ngành Công an giao cho. Dù ở cương vị nào, Thiếu tướng Phạm Gia Trúc cũng luôn hết lòng, hết sức, nêu cao tinh thần đoàn kết, nhân ái, nghĩa tình.

Nhiều năm trên cương vị là Hiệu trưởng nhà trường, ông đã cùng tập thể lãnh đạo nhà trường bàn bạc, đưa ra nhiều quyết sách táo bạo để tháo gỡ khó khăn, nâng cao đời sống cho cán bộ, đảng viên. Ông luôn coi việc giúp đỡ đồng chí, đồng đội là trách nhiệm của người lãnh đạo, nhất là người đứng đầu đơn vị. Nhiều gia đình cán bộ, giảng viên Học viện hôm nay thầm tri ân và cảm phục người thủ trưởng đáng kính năm xưa, vì những quyết sách của ông đã góp phần thay đổi hoàn cảnh và cuộc sống của họ.

Thầy Phạm Gia Trúc đã để lại nhiều dấu ấn đậm nét trong tâm thức nhiều thế hệ cán bộ, giảng viên, học viên Học viện. Đó là tấm gương của một người thầy đức độ, mẫu mực và đáng kính; tấm gương của một người lãnh đạo bao dung, nhân ái, nghĩa tình, hết lòng vì công việc và mọi người.

Ngày 28/12/2025, Nhà giáo ưu tú Phạm Gia Trúc đã trút hơi thở cuối cùng, hưởng thọ 90 tuổi. Dẫu biết rằng sinh lão bệnh tử là quy luật cuộc đời song gia đình, đồng nghiệp và nhiều thế hệ cán bộ, giảng viên, học viên của Học viện An ninh nhân dân vẫn không khỏi bàng hoàng, thương tiếc.

Tấm gương mẫu mực về đạo đức, nhân cách, công lao, cống hiến của Thiếu tướng, Nhà giáo ưu tú Phạm Gia Trúc sẽ còn mãi với lịch sử xây dựng, phát triển và danh tiếng C500 – Học viện An ninh nhân dân Anh hùng. Những bài học về đạo đức, nhân nghĩa, văn hóa Công an nhân dân, những vần thơ hào sảng, nghĩa tình của ông sẽ vẫn còn mãi, vẫn vang vọng trong ký ức của gia đình, bạn bè và đồng chí, đồng đội và các thế hệ học trò thân yêu.