An ninh Tây Nam Bộ và chuyện kể dưới tán rừng U Minh Thượng

Xưa kia, U Minh Thượng từng là căn cứ của nghĩa quân Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực. Trong 9 năm kháng chiến chống Pháp, U Minh Thượng là căn cứ của Quân khu IX, Xứ ủy, TW Cục Miền Nam, Ủy ban Kháng chiến hành chánh Nam bộ. U Minh Thượng có kênh xáng Chắc Băng là địa điểm tập kết 200 ngày thi hành Hiệp định Geneva.

Sau khởi nghĩa Nam Kỳ, đồng chí Võ Văn Kiệt và một số đồng chí lão thành Cách mạng xây dựng lại cơ sở, phong trào. Và từ đó, U Minh Thượng là căn cứ Cách mạng của Liên Tỉnh ủy miền Tây (sau đổi tên là Khu Tây Nam bộ, Khu IX), Liên Tỉnh ủy Hậu Giang, là nơi thành lập Tỉnh ủy lâm thời Rạch Giá...

Giữa U Minh Thượng, chúng tôi được nghe kể sau Hiệp định Geneva 1954, Công an Nam bộ tuy giải thể, nhưng do yêu cầu bảo vệ các tổ chức Đảng, đặc biệt là bảo vệ cơ quan Xứ ủy đóng chân tại miền Tây Nam Bộ, các Ban địch tình của Khu ủy và của các Tỉnh ủy miền Tây Nam Bộ được thành lập. Đây là tổ chức tiền thân của lực lượng An ninh Khu IX và là một trong những lực lượng nòng cốt của phong trào Cách mạng miền Tây Nam Bộ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Tháng 3/1962, Liên tỉnh miền Tây được đổi tên gọi là Khu Tây Nam Bộ. Trước đó, vào cuối năm 1961, Ban An ninh Khu được thành lập tại kênh 9, xã Trí Phải, huyện Thới Bình (Cà Mau) nay là xã An Minh Bắc, huyện U Minh Thượng (Kiên Giang).

Anh hùng LLVTND Ngô Quang Hớn – nguyên Phó Ban An ninh Khu IX nhớ lại, lúc mới thành lập, chỉ có 12 đồng chí nhưng cán bộ, chiến sĩ của Ban An ninh Khu IX luôn trung thành, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, của Khu ủy và luôn nêu cao phẩm chất cách mạng, ý chí kiên cường, vượt mọi khó khăn, gian khổ, chấp nhận hy sinh, vừa chiến đấu vừa trưởng thành trong máu lửa của chiến tranh khốc liệt. 

Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bộ Công an, trực tiếp là Ban An ninh TW Cục miền Nam; được nhân dân hết lòng đùm bọc, chở che, lực lượng An ninh khu IX đã hợp đồng chặt chẽ cùng các lực lượng Cách mạng, vận dụng linh hoạt, sáng tạo đường lối Cách mạng vào điều kiện chiến trường Tây Nam Bộ đấu tranh giành nhiều thắng lợi vẻ vang.

Lãnh đạo Bộ Công an cùng đại biểu dự lễ khánh thành Khu di tích Lực lượng An ninh Khu IX.

Chiến công điển hình của lực lượng An ninh Khu IX là đã góp phần quan trọng đánh bại chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”, “Chiến tranh cục bộ” và “Việt Nam hóa chiến tranh” của đế quốc Mỹ; đẩy lùi 3 chiến dịch càn quét liên tục từ cuối năm 1969 đến đầu 1972, hòng “Nhổ cỏ U Minh” của địch. Cùng với quân và dân miền Tây Nam Bộ đã đồng loạt tấn công, nổi dậy, góp phần quan trọng vào chiến thắng trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Giai đoạn từ tháng 6/1969 đến cuối năm 1971, địch mở 3 cuộc hành quân quy mô cấp quân đoàn, thực hiện kế hoạch bình định, lấn chiếm U Minh Thượng, vừa đánh đường hành lang 1C chuyển quân, vũ khí từ Trung ương chi viện miền Tây Nam Bộ. Trong thời gian ác liệt này, cơ quan của Khu ủy và Tỉnh ủy Rạch Giá liên tục di dời, có lúc từ Vĩnh Bình Bắc về Vĩnh Hòa, ven rừng U Minh Thượng. Cùng với nhiều bộ phận trọng yếu khác, lực lượng An ninh phải chiến đấu trong tình cảnh phải chống chọi với muỗi; lúc quá khó khăn, có những ngày không có gạo ăn, phải ăn rau rừng trừ cơm.

Ngày 12/3/1971, tại căn cứ Xẻo Quao, xã An Hòa, huyện An Biên, có cuộc hội nghị quan trọng có mặt của các đồng chí lãnh đạo Khu ủy Khu IX, Khu Sài Gòn – Gia Định. Địch “đánh hơi” được, lập tức cho máy bay các loại dọn bãi, dùng pháo binh đánh phá vào khu vực hội nghị và cho một đại đội trinh sát của trung đoàn 33, sư đoàn 21 nhảy dù.

Với tinh thần quả cảm, quyết tâm bảo vệ cán bộ lãnh đạo, các chiến sĩ Đội An ninh vũ trang bảo vệ Tỉnh ủy Rạch Giá đã chia ra thành nhiều tổ, vượt qua làn mưa bom, đạn pháo, đẩy lùi 4 đợt tấn công của địch. Trận này, người đội trưởng mưu trí Phạm Văn Hớn (Mười Thành) cùng 3 chiến sĩ khác đã anh dũng hy sinh (sau này được truy tặng danh hiệu AHLLVTND). Bọn địch phải trả giá bằng 35 tên chết, bị thương (có 2 tên cấp úy) và bị rớt một trực thăng.

Đến U Minh Thượng, chúng tôi được nghe nhắc đến tên tuổi của nhiều cán bộ, chiến sĩ an ninh, từng là niềm tự hào của các thế hệ Công an.

Người được nhắc nhiều là đồng chí Lâm Văn Thê, từng 2 lần giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang và có thời gian là Thứ trưởng Bộ Công an. Từ những ngày đầu gian khó, với tư cách là Thường vụ Khu ủy, Trưởng Ban An ninh Khu IX, ông đã trực tiếp tổ chức và chỉ đạo Ban An ninh các tỉnh Tây Nam bộ xây dựng mạng lưới An ninh nhân dân, mạng lưới điệp báo chống tình báo địch, bảo vệ vững chắc căn cứ Cách mạng, bảo vệ phong trào quần chúng đấu tranh với địch.  

Tôi nhớ hôm lễ khánh thành Di tích lịch sử An ninh Khu IX vào trung tuần tháng 4/2015, sau khi ôn lại truyền thống hào hùng của lực lượng An ninh Khu IX, thay mặt Đảng ủy Công an TW và Thường trực Bộ Công an, Thượng tướng Đặng Văn Hiếu - Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công an xúc động nhấn mạnh: “Trong cuộc đấu tranh này, đã có hàng ngàn đồng chí, đồng đội đã anh dũng hy sinh trong những trận chiến không cân sức. Sự hy sinh anh dũng của các anh hùng liệt sĩ; phẩm chất trung dũng, kiên cường, tinh thần và nghị lực phi thường của lực lượng Công an, trong đó có Ban An ninh Khu IX là tấm gương sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng Cách mạng, là nguồn tài sản vô giá cho các thế hệ CAND mãi mãi noi theo”.