Tương truyền lễ hội “Đúc Bụt” là một hình thức sinh hoạt văn hoá dân gian đã có từ rất lâu, nhằm ôn lại quá trình chiêu mộ nghĩa sĩ, tập hợp lực lượng, rèn đúc vũ khí của Ngọc Kinh công chúa, một nữ tướng tài ba, chí dũng vẹn toàn, hưởng ứng lời kêu gọi của Hai Bà Trưng đền nợ nước, trả thù nhà, diệt giặc Tô Định những năm 40 sau Công nguyên đã từng được ghi vào chính sử.
 |
| Đúng ngày 12-2 (tức ngày tháng 8 tháng Giêng Âm lịch) lễ hội Đúc Bụt được tổ chức tại thôn Phù Liễn, xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương (Vĩnh Phúc). Lễ hội bắt đầu với phần tế lễ của các bô lão trong thôn. |
Sau này, để tưởng nhớ công lao, nhân dân Phù Liễn đã lập Đền thờ Bà và quen gọi là Đền thờ Đức Bà lưu truyền đến ngày nay. Và hàng năm cứ đến ngày 8 tháng giêng (ngày hoá của Đức Bà), nhân dân lại tổ chức lễ hội diễn lại các tích trò xưa, và trong đó, tích trò “Đúc Bụt” được đặc biệt quan tâm và không thể thiếu trong ngày lễ hội.
Để chuẩn bị cho lễ hội, thường vào trung tuần tháng Chạp ta năm trước các quan viên, bộ lão trong làng đã họp bàn, quyết định tổ chức mở lễ hội, phân công công việc và chọn lựa những người trực tiếp tham gia, những người trực tiếp tham gia...Trong đó nghiêm ngặt nhất là bầu chọn ông chủ lễ, chủ trò và 3 thanh niên chọn làm Bụt.
 |
| Sau khi được âm dương, đoàn rước bắt đầu di chuyển từ đình làng. Phần độc đáo của lễ hội này là 3 thanh niên được chọn để "Đúc Bụt" |
Đúng ngày 8 tháng Giêng Âm lịch, ngay từ sáng sớm, tất cả người dân trong làng và các vùng xung quanh đã nô nức tập hợp về khu vực sân Đình làng, Ban tế làm lễ tế thân tại Đình. Sau 3 tuần tế, ông Chủ tế xin âm dương và phân công quan viên đi Đúc Bụt.
Sau đó, 3 thanh niên chọn làm Bụt tự xuống ao, lấy bùn trát kín toàn thân, sau đó, quan viên sẽ dùng một chiếc chiếu cói, rồi để xoè phần dưới chụp lên đầu mỗi Bụt một chiếc riêng “Bụt” đi giữa, trên đỉnh đầu, phần chiếu buộc phía trên có đặt một bó mạ xanh, sau đó quan viên và dân làng làm lễ rước “Bụt” về đình.
 |
| Năm nay (2019), 3 thanh niên có vinh dự được chọn là Nguyễn Đức Hoàn (18 tuổi) được chọn làm "bụt" (giữa). Hai "bụt" bên cạnh là Ngô Trung Hải (18 tuổi) và Trần Trọng Hương (16 tuổi). |
Sau khi làm lễ, tất cả già trẻ gái trai cùng nhau lao vào chiếu thiêng để hy vọng rút được vài sợi chiếu.. Chiếc chiếc trên được cho là rất linh thiếng bởi theo quan niệm truyền thống, ai giành được manh chiếu sẽ mang lại may mắn cả năm. Còn các gia đình nào chưa có con cái sẽ sinh được quý tử.
 |
| Sau khi làm lễ ở đình, 3 thanh niên được hộ tống ra khu vực giếng nước để gội rửa sạch. |
 |
| Sau đó các "Bụt" được trát bùn kín toàn thân, |
 |
| Lượng bùn cũng được thanh lọc từ các thửa ruộng bên cạnh sao cho sạch sẽ nhất để đắp. |
 |
| Sau đó, các "Bụt" được trùm chiếu lên người. |
 |
Các "Bụt" được hộ tống về lại đình Làng.
|
 |
| Hành trình của các "Bụt" được hàng nghìn người theo dõi. |
 |
| Nhiệm vụ làm "Bụt" của 3 thanh niên kết thúc sau khi các bô lão kính cáo Thành hoàng làng. |
 |
| Tuy nhiên lễ hội chưa kết thúc, những chiếc chiếu thiêng sẽ trở thành muc tiêu tranh giành của hầu hết du khách. |
 |
| Nhiều người dẫm đạp, nhảy lên người nhau để giành giật. Chiếu giữa được chú ý hơn cả vì người dân ở đây quan niệm nó mang lại nhiều may mắn, khả năng đẻ con trai cao hơn. |
 |
| Màn "tranh cướp" đến mức nghẹt thở. |
 |
| Ai cũng có được vài sợi chiếu hy vọng để cầu may cho cả năm. |
