Tổng thống Trump có dễ "mất ghế" vì bị Hạ viện luận tội?

Sáng 19-12 (tối 18-12 theo giờ Washington), sau 6 giờ thảo luận, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu thông qua hai điều khoản luận tội đương kim Tổng thống Donald Trump, mở đường cho tiến trình xét xử, phế truất Tổng thống tại Thượng viện và biến ông trở thành vị Tổng thống thứ ba bị Hạ viện luận tội.

Kết quả bỏ phiếu thông qua điều khoản luận tội đầu tiên nhằm vào ông Trump. Ảnh chụp màn hình

Hầu hết thành viên Hạ viện bỏ phiếu thông qua hệ thống điện tử, nhưng một số nghị sĩ đã bày tỏ quan điểm của mình trên lá phiếu giấy, một cách cho thấy tính lịch sử của cuộc bỏ phiếu. 

Kết quả, điều khoản thứ nhất về việc luận tội Tổng thống Trump với cáo buộc lạm quyền được thông qua với 230 phiếu thuận và 197 phiếu chống. Điều khoản thứ hai luận tội ông cản trở cuộc điều tra do quốc hội tiến hành về nghi vấn ông gây sức ép buộc Ukraine điều tra đối thủ chính trị là cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden, được thông qua với 229 phiếu thuận và 198 phiếu chống. 

Về tỷ lệ, ngoài một số người quyết định không bỏ phiếu, toàn bộ nghị sĩ đảng Cộng hòa chiếm thiểu số tại Hạ viện bác bỏ cả hai điều khoản. Trong khi đó, điều khoản luận tội thứ nhất có hai nghị sĩ Dân chủ phản đối, điều khoản thứ hai bị khước từ bởi ba nghị sĩ đảng này.

Kết quả bỏ phiếu thông qua điều khoản luận tội thứ hai. Ảnh chụp màn hình

Phản ứng trước kết quả bỏ phiếu tại Hạ viện, Tổng thống Trump tỏ ra không bất ngờ và chỉ trích đảng Dân chủ luôn “tràn ngập lòng hận thù, đố kị”. 

Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ thậm chí tỏ ra hài lòng khi nhấn mạnh: “Các thành viên đảng Cộng hòa đều ủng hộ chúng ta. Chúng ta không mất một lá phiếu nào từ đảng Cộng hòa. Đảng Cộng hòa chưa bao giờ phải đương đầu với một điều như vậy nhưng họ cũng chưa bao giờ đoàn kết như hiện nay…Đảng Dân chủ luôn gắn kết với nhau. Nhưng hãy nghĩ về việc có ba thành viên đảng này đứng về phía chúng tôi”.

Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Reuters

Nhà Trắng cũng phát đi thông điệp nêu rõ, "ngày hôm nay đánh dấu thời điểm tại Hạ viện diễn ra một trong những sự kiện chính trị đáng xấu hổ nhất trong lịch sử, khi dù không nhận được lá phiếu nào của đảng Cộng hòa và cũng không đưa ra bất cứ bằng chứng nào cho thấy Tổng thống Trump hành động sai trái, phe Dân chủ đã thúc đẩy các điều khoản luận tội bất hợp pháp đối với Tổng thống Trump thông qua Hạ viện". 

"Phe Dân chủ đã lựa chọn đẩy mạnh một biện pháp mang tính đảng phái, bất chấp sự thật rằng Tổng thống Trump không làm gì sai. Thực tế, các phiên điều trần diễn ra trong nhiều tuần qua đã chứng minh rằng ông Trump vô tội", thông điệp nêu.

Vẻ mặt của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi sau khi có kết quả bỏ phiếu. Ảnh: Reuters

Nhà Trắng cũng lên án các động thái của đảng Dân chủ là nhằm vô hiệu hóa kết quả bầu cử năm 2016 và gây ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc bầu cử diễn ra năm sau.

Trong khi đó, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi – thủ lĩnh của phe Dân chủ trong nỗ lực luận tội Tổng thống Trump, gọi kết quả của cuộc bỏ phiếu là điều cần thiết để “bảo vệ nền cộng hòa” và vì “nguyện vọng của thế hệ con cháu”. Tuy vậy, bà Pelosi cũng gọi đó là “ngày buồn của nước Mỹ”. 

CNN tường thuật, khi các thành viên đảng Dân chủ nhảy lên hò reo ăn mừng vì luận tội được Tổng thống Mỹ với điều khoản đầu tiên, bà Pelosi đã gườm mắt nhìn họ, tỏ ý không hài lòng. Sau khi nghe bà Pelosi thông báo kết quả bỏ phiếu điều khoản luận tội thứ hai, không còn tiếng reo hò nào vang lên.

Ít khả năng ông Trump bị phế truất

Theo Reuters, bước tiếp theo trong quá trình luận tội Tổng thống, Thượng viện sẽ cân nhắc tổ chức một phiên xét xử vào tháng 1-2019 dưới sự điều hành của Chánh án tòa án tối cao John Roberts, trong đó 100 thượng nghị sĩ đóng vai trò bồi thẩm đoàn lắng nghe bằng chứng, luận điểm của phe Dân chủ và luật sư của Tổng thống.

Kế tiếp, ông Trump có thể bị kết tội và miễn nhiệm khỏi vị trí Tổng thống nếu 2/3 thượng nghị sĩ thông qua quyết định trong cuộc bỏ phiếu công khai, tức 20 nghị sĩ đảng Cộng hòa bỏ phiếu ủng hộ. Khả năng này là rất, rất khó xảy ra bởi chưa có dấu hiệu nào cho thấy các thượng nghị sĩ Cộng hòa sẽ đảo chiều ủng hộ phe Dân chủ.

Đảng Cộng hòa tin ông Trump không làm gì sai với Ukraine. Ảnh: Getty Images

 Hơn nữa, ông Trump nhiều lần nhấn mạnh ông hoàn toàn không làm gì sai trái còn các bằng chứng liên quan đến cáo buộc nhắm vào ông đều không rõ ràng. Liên quan đến lùm xùm về cuộc điện đàm giữa ông Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, đảng Cộng hoà đồng lòng cho rằng yêu cầu điều tra cựu Phó Tổng thống Mỹ Biden là vì mục đích “của chúng ta”, của nước Mỹ, chứ không phải vì lợi ích cá nhân.

Trước khi phiên tòa tại Thượng viện được tiến hành, các thành viên đảng Cộng hòa thậm chí đã vạch sẵn bước đi bảo vệ Tổng thống. New York Times tiết lộ, thay vì tập trung vào phản đối các điều khoản chống lại ông chủ Nhà Trắng, các thượng nghị sĩ sẽ chuyển trọng tâm của phiên tòa sang cựu Phó Tổng thống Joe Biden và những nhân vật khởi xướng cuộc điều tra luận tội. 

Các nghị sĩ Cộng hòa tin rằng ông Trump thực sự quan tâm tới tham nhũng ở Ukraine. Vài thành viên Thượng viện đã hối thúc Bộ Ngoại giao cung cấp những tài liệu liên quan đến nỗ lực của ông Joe Biden nhằm sa thải công tố viên Ukraine Viktor Shokin, người đứng đầu cuộc điều tra con trai của Joe Biden là Hunter Biden khi anh ta tham gia hội đồng quản trị tập đoàn năng lượng Ukraine Burisma cách đây vài năm. 

Gần như không có khả năng ông Trump bị Thượng viện Mỹ luận tội.

Ngoài ra, thượng nghị sĩ Ron Johnson và Chuck Grassley cũng yêu cầu cung cấp thêm nhiều thông tin về mối liên hệ giữa một cựu thành viên Ủy ban Dân chủ Quốc gia với các quan chức Ukraine trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016. 

Các thượng nghị sĩ này cho rằng đảng Dân chủ đã thông đồng với Ukraine hòng thay đổi cuộc bầu cử và tạo lợi thế cho bà Hillary Clinton. Nếu được chứng minh, điều đó sẽ lý giải việc Tổng thống Trump yêu cầu Ukraine tiến hành điều tra cha con Biden là để bảo vệ cho sự tôn nghiêm của các cuộc bầu cử Mỹ.

Theo Politico, những bước đi cương quyết của phe Dân chủ và Cộng hòa một lần nữa bộc lộ sự chia rẽ sâu sắc giữa hai đảng này trong chính trường Mỹ, nhưng điều đáng chú ý là mọi bước đi ở Hạ viện Mỹ gần đây đã không làm tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Trump bị giảm sút, và hiện vẫn ở mức trên 40%, tức cao hơn toàn bộ ứng viên của đảng Dân chủ cho cuộc bầu cử 2020. 

Trước sự ủng hộ tuyệt đối của đảng Cộng hòa và xu hướng dư luận Mỹ, thư ký báo chí Nhà Trắng Stephanie Grisham tiết lộ Tổng thống Trump “rất tin tưởng rằng Thượng viện sẽ khôi phục lại trật tự và sự công bằng, vốn đã bị Hạ viện bỏ qua”. “Tổng thống Trump đang chuẩn bị cho các bước đi tiếp theo và ông tin rằng mình sẽ được miễn tội”, bà Stephanie nhấn mạnh.