Rùng mình những địa đạo "vàng tặc" trong núi

Thời gian gần đây, nhiều đối tượng “lạ mặt” đã ngang nhiên đưa máy móc, thiết bị, dựng lều trại dọc theo các con suối thuộc Tiểu khu 1660 và 1661 (lâm phần quản lý của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Quảng Sơn) để đào bới, khai thác vàng trái phép. Nhận được tin phản ánh của người dân, những ngày đầu tháng 10/2022, phóng viên đã đột nhập vào khu vực này để ghi nhận.

Từ đường giao thông liên xã Quảng Sơn - Quảng Hòa, huyện Đắk G’long, tỉnh Đắk Nông, đi bộ khoảng 2km đường rừng chúng tôi mới có thể tiếp cận hiện trường. Nhiều lán trại được dựng lên ở dưới chân đồi. Các lán trại này đủ cho hàng chục người có thể ẩn náu, hoạt động. Đặc biệt, xung quanh khu vực này, các đối tượng khai thác vàng trái phép đã đào một số đường hầm xuyên sâu vào bên trong lòng đất. Phía trong hầm có thiết bị, máy móc phục vụ việc đào, đãi vàng trái phép. Phía bên ngoài ngổn ngang xe máy độ chế để đi rừng, máy nổ, máy bơm không khí vào trong hầm vàng, máy phát điện, máy nghiền quặng…

Ở một đường hầm khai thác vàng khác, qua quan sát thì có nhiều nồi, niêu, chén, bát, lương thực, thực phẩm phục vụ cho việc ăn uống, sinh hoạt hàng ngày của các đối tượng. Đi dọc theo con suối, xung quanh khu vực làm vàng, đồi núi bị vàng tặc đào bới nham nhở. Hàng chục hầm vàng được đào thẳng xuống lòng đất và khoét sâu vào trong núi. Trước mắt chúng tôi, cả khu rừng bị cày xới nham nhở như vừa bị trận bom oanh tạc, các bãi tập kết đá chất cao thành đống lớn, các bể hóa chất, xái quặng được phu vàng chôn tạm bợ tại chỗ, nước đục ngầu bốc mùi hóa chất nồng nặc.

Hầu hết những khu vực mà các đối tượng chọn làm lãnh địa khai thác vàng đều nằm ở địa bàn hiểm trở, đường đi lại khó khăn. Đặc biệt, những khu vực này thường được chúng rải người canh gác cẩn mật, chỉ có người dân địa phương quen biết mới có thể qua lại, chỉ cần có người lạ xuất hiện là được chúng cảnh báo hoặc tìm cách ngăn cản, gây chuyện, thậm chí bị xua đuổi, doạ nạt…

Theo ông Phan Xuân Huệ, Giám đốc Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Quảng Sơn, tình trạng khai thác khoáng sản, đào xới lòng suối trái phép tại khu vực trên đã kéo dài nhiều năm nay. Các đối tượng còn làm lán trại ở trực tiếp trên lâm phần do công ty quản lý, gây ảnh hưởng đến rừng và đất lâm nghiệp của đơn vị. Hoạt động này cũng làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự địa phương, gây thất thoát nguồn tài nguyên của nhà nước.

Cũng theo ông Huệ, từ năm 2021 cho đến tháng 9/2022, đơn vị đã phát hiện, báo cáo cơ quan chức năng gần 20 vụ việc khai thác vàng trái phép làm ảnh hưởng đến công tác quản lý bảo vệ rừng của đơn vị. Đơn vị còn “điểm mặt, chỉ tên” được rất nhiều đối tượng có hành vi khai thác khoảng sản trái phép trong lâm phần quản lý. “Tình trạng khai thác vàng diễn ra đã lâu và đang hết sức phức tạp, công ty đã nhiều lần báo cáo cơ quan chức năng phối hợp vào giải tỏa. Thế nhưng, sau mỗi lần giải tỏa, khi lực lượng chứ năng rút quân thì các đối tượng lại tiếp tục vào làm lại”, ông Huệ nói.

Về công tác quản lý, ông Huệ thông tin thêm, ở lâm phần vàng tặc thường hay xuất hiện đơn vị có một trạm quản lý bảo vệ rừng nhưng chỉ có 4 người thực hiện nhiệm vụ quản lý bảo vệ gần 5.000ha rừng và đất rừng. 

“Thời gian qua, 4 anh em ở trạm quản lý bảo vệ rừng này rất vất vả, phải tập trung lực lượng quản lý bảo vệ rừng ở Tiểu khu 1637. Bởi nơi đây là điểm “nóng” về tình trạng người dân phá rừng, lấn chiếm đất đai làm nương rẫy. Ngoài ra, ở những địa điểm vàng tặc xuất hiện thì anh em cũng thường xuyên tuần tra, kiểm soát. Khi phát hiện sự việc đơn vị đã phối hợp với UBND xã Quảng Hòa phá lán trại và thu về một số máy móc. Để giải quyết dứt điểm sự việc này đơn vị phải cần đến sự phối hợp của các cơ quan chức năng khác”, ông Huệ khẳng định.