Nhiều hạn chế, thiếu sót trong việc thu hồi đất, bồi thường tại dự án Hương lộ 4

Dự án nâng cấp, mở rộng Hương lộ 4 được UBND huyện Bình Chánh triển khai theo quyết định của UBND TP Hồ Chí Minh và quyết định của Sở Giao thông Công chánh vào năm 1997, quyết định điều chỉnh dự toán của Sở Xây dựng năm 1998.

Tháng 2/1997, UBND huyện Bình Chánh ban hành thông báo giao cho Chủ tịch UBND xã Tân Kiên, xã Tân Tạo tổ chức họp dân từng khu vực theo Hương lộ 4 để công bố công khai chủ trương làm tuyến đường trên theo phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm. Tuy nhiên, không có hồ sơ thể hiện việc triển khai chủ trương này.

KLTT nêu, thực tế UBND huyện Bình Chánh không thực hiện thủ tục trình cơ quan có thẩm quyền ban hành quyết định thu hồi đất tổng thể dự án; không ban hành phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định; hồ sơ thể hiện việc bồi thường về đất và hoa màu cho 11 tổ chức, hộ gia đình được áp dụng theo Quyết định số 5352 ngày 21/7/1995 của UBND thành phố về việc ban hành bảng quy định đền bù, trợ cấp, di chuyển dân cư trong khu vực quy hoạch xây dựng dự án Bắc Nhà Bè - Nam Bình Chánh.

Hồ sơ bồi thường không thể hiện giấy tờ pháp lý về quyền sử dụng đất làm căn cứ xác định người có quyền sử dụng đất, loại đất để thu hồi, bồi thường; không có bản đồ thể hiện vị trí khu đất thu hồi theo nền tài liệu bản đồ địa chính; bản vẽ thu hồi đất thể hiện trong báo cáo hiện trạng chỉ xác định hình thể (diễn giải ra diện tích thu hồi) không thể hiện vị trí khi đất (số thửa, số tờ) theo bản đồ địa chính.

Riêng đối với đất nông nghiệp, không lập hồ sơ bồi thường, hỗ trợ, không có tài liệu thể hiện việc thu hồi, bàn giao đất hay hiến đất của hộ gia đình, cá nhân cho UBND huyện Bình Chánh để thực hiện dự án.

Dau khi thực hiện dự án Hương lộ 4, UBND huyện Bình Chánh không thực hiện thu hồi, chỉnh lý đối với 97 GCNQSDĐ đã được cấp trước khi thực hiện dự án. Đồng thời, thực hiện cấp 246 GCNQSDĐ tuy nhiên khi cấp không rà soát hồ sơ pháp lý, dẫn đến việc cấp GCNQSDĐ bao gồm cả phần diện tích đất đã đầu tư làm Hương lộ 4. 

Trong quá trình sử dụng đất, người dân hai bên đường đã lấn, chiếm phần đất thuộc đường Hương lộ 4, tuy nhiên UBND huyện Bình Chánh và UBND xã Tân Kiên không kịp thời phát hiện xử lý.

Hương lộ 4 sau đó được đổi tên thành đường Nguyễn Cửu Phú và hiện đang thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng. Chính vì những sai sót trong quá trình thực hiện dự án Hương lộ 4 nên không có cơ sở pháp lý đầy đủ để đối chiếu, cập nhật chính xác ranh giới, diện tích đất, chủ sử dụng đất của các hộ gia đình, cá nhân khi thực hiện thu hồi đất thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường Nguyễn Cửu Phú.

Hiện hồ sơ khiếu nại lần 2 hoặc khởi kiện tại tòa án của các cá nhân, tổ chức liên quan đến dự án trên còn 14 trường hợp khiếu nại lần 2 tại Thanh tra thành phố; 14 trường hợp khởi kiện lần đầu tại TAND thành phố (12 bản án sơ thẩm đã được ban hành).

Chánh Thanh tra Sở TN&MT kiến nghị Giám đốc Sở TN&MT đề nghị UBND huyện Bình Chánh tổ chức kiểm điểm đối với những tồn tại, thiếu sót trong KLTT chỉ ra và khẩn trương khắc phục.