Để tấm lòng từ thiện đến đúng người bệnh (bài cuối)
Từ sự việc về nền tảng gây Quỹ từ thiện Deeda.care có dấu hiệu trục lợi dưới vỏ bọc nền tảng công nghệ kêu gọi từ thiện mà Báo CAND đã thông tin trong 2 số báo trước, có thể thấy hiện nay việc chuyển đổi số trong hoạt động từ thiện xã hội là rất cần thiết. Tuy nhiên, các đơn vị, tổ chức, cá nhân cần thực hiện đúng quy định pháp luật và cần có sự giám sát của cơ quan chức năng để tấm lòng của các nhà hảo tâm được đến đúng chỗ mà không bị lợi dụng.
Riêng với các bệnh nhân tại các bệnh viện (BV) có bệnh nặng và hoàn cảnh khó khăn cần giúp đỡ, rõ ràng để xác minh tình trạng và hoàn cảnh bệnh nhân, bên cạnh các hồ sơ bệnh án được bệnh nhân cung cấp, Phòng Công tác xã hội (CTXH) của các BV chính là đơn vị có thể cung cấp đầy đủ và đúng nhất về tình trạng của người bệnh vì đơn vị này được giao nhiệm vụ hỗ trợ và kêu gọi hỗ trợ khi bệnh nhân gặp khó khăn… BS Trương Hữu Khanh, Trưởng phòng CTXH, BV Nhi đồng 1, TP Hồ Chí Minh cho biết BV Nhi đồng 1 luôn cố gắng làm sao hạn chế việc có người lợi dụng tình trạng sức khỏe của những đứa trẻ, lợi dụng những hình ảnh bệnh tật của trẻ để kêu gọi lòng thương người nhằm trục lợi.
Vừa qua, tại BV Nhi đồng 1 có tình trạng một số cá nhân, tổ chức không thông qua Phòng CTXH của BV mà tự liên hệ với người nhà bệnh nhân để lấy thông tin, hình ảnh của bệnh nhân rồi đăng lên mạng kêu gọi, huy động đóng góp, hỗ trợ cho bệnh nhân. Thậm chí họ kêu gọi ủng hộ cho cả những bệnh nhân đã tử vong, đã ra viện và đã được giúp đỡ đầy đủ… Trước thực tế đó, lực lượng CTXH của BV đã nhanh chóng tiến hành tìm hiểu lại xem tình hình các bệnh nhân đó thực tế ra sao, còn nằm điều trị tại BV hay không, có khó khăn gì không… Sau đó, Phòng CTXH sẽ thông báo với người đã đăng tải thông tin đó để họ biết mà dừng lại hoặc chỉnh sửa thông tin cho hợp lý…
Theo BS Trương Hữu Khanh, đa số bệnh nhân có bệnh nặng, hoàn cảnh khó khăn nằm điều trị ở BV thì đều được chế độ Bảo hiểm y tế chi trả phần nhiều, được Phòng CTXH BV chăm lo và kêu gọi các nhà hảo tâm ủng hộ giúp đỡ và thậm chí được ủng hộ nhiều hơn số tiền họ cần. Cũng theo BS Trương Hữu Khanh, đa số các cá nhân, tổ chức thực sự có tâm giúp đỡ người bệnh có hoàn cảnh khó khăn thì họ đều tới BV (thông qua Phòng CTXH) để tìm hiểu rõ rồi cùng BV có phương cách tốt nhất để giúp đỡ. “Còn những cá nhân, tổ chức kêu gọi huy động các nguồn lực mà không liên lạc với BV thì thường chỉ là mối quan hệ giữa cá nhân, tổ chức đó với bệnh nhân ở ngoài BV, còn trong BV thì phải có hướng dẫn rõ ràng làm sao để số tiền ủng hộ tới đúng các trường hợp cần giúp đỡ”, BS Trương Hữu Khanh nhấn mạnh.
Thời gian qua, BV Nhi đồng 1 đã hạn chế việc cho các cá nhân, tổ chức lên khoa trực tiếp trao tiền hay hiện vật ủng hộ, giúp đỡ để tránh những chuyện ngại ngần, không hay giữa các bệnh nhân với nhau và cho chính những tấm lòng từ thiện, vì họ không thể ủng hộ hết các hoàn cảnh khó khăn ở khoa và nhiều bất tiện khác. Do đó, cá nhân, tổ chức muốn giúp đỡ trường hợp nào đang điều trị tại BV (mà Phòng CTXH BV đăng tải trên trang thông tin của BV hay trên báo đài) thì sẽ liên hệ với Phòng CTXH để hỏi thông tin. Phòng CTXH sẽ thông báo đầy đủ bệnh tình trường hợp đó ra sao, có khó khăn gì, thiếu bao nhiêu tiền… Trên cơ sở đó, các tổ chức, cá nhân sẽ chuyển tiền hay hiện vật để hỗ trợ cho trường hợp đó (thông qua Phòng CTXH).
Tương tự, tại BV Nhi đồng 2, bà Nguyễn Thị Lan Phương, Phó Trưởng phòng CTXH BV, cũng cho biết thời gian qua đối với trường hợp bệnh nhân khó khăn, BV đã phối hợp với các cá nhân, tổ chức và các nguồn lực để cùng giúp đỡ, đồng hành với bệnh nhân, không chỉ là viện phí, vất chất mà còn cả về mặt tinh thần. Theo bà Phương, nhiều trường hợp phát sinh bên ngoài kêu gọi hỗ trợ cho các bệnh nhi, nếu không liên hệ với Phòng CTXH thì phòng cũng không thể nào nắm bắt được hết. Nhưng việc này sẽ gây ảnh hưởng hết sức tiêu cực về cả vấn đề truyền thông lẫn hình ảnh BV và việc kêu gọi quyên góp cho các trường hợp khác. Đáng nói, nó còn gây ảnh hưởng lớn tới uy tín trong quá trình hoạt động của Phòng CTXH lẫn cả Mạnh Thường Quân... và những phát sinh tiêu cực, hệ lụy phía sau cho cả người bệnh, người thụ hưởng và cả người ủng hộ, người cho...
Tại BV Ung bướu TP Hồ Chí Minh, ThS Nguyễn Hồng Diễm, Trưởng phòng CTXH BV cũng cho biết, Phòng CTXH của BV có những quy trình cụ thể về việc tiếp nhận, hỗ trợ cho bệnh nhân. Tùy mỗi trường hợp, BV sẽ có những cách giải quyết phù hợp để các nhà hảo tâm tin tưởng và luôn đồng hành với BV cũng như là người bệnh. Những trường hợp nào khó khăn có thể liên hệ trực tiếp với Phòng CTXH BV, đồng thời trên website BV cũng đăng tải những thông tin về các trường hợp cần giúp đỡ…
“Thời gian qua, BV Ung bướu đã bố trí nhân viên làm cả ngày thứ Bảy và Chủ nhật để tiếp những cá nhân, đoàn từ thiện tới liên hệ. Ai có nhu cầu hỗ trợ bệnh nhân, có thể liên hệ trước với Phòng CTXH để chúng tôi cung cấp những thông tin chính xác về tình hình, tình trạng của bệnh nhân cũng như quá trình điều trị của bệnh nhân để có được sự hỗ trợ đúng người…”, ThS Nguyễn Hồng Diễm cho biết thêm.
Hiện nay, hầu hết các BV trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đều có Phòng CTXH, nơi đây là một kênh chính thống sẽ hỗ trợ, cung cấp đầy đủ thông tin và giúp kết nối trực tiếp với bệnh nhân để cá nhân, tổ chức có tấm lòng từ thiện có thể đánh giá cũng như đưa ra được nhận định trường hợp nào cần sự trợ giúp và đồng hành cùng bệnh nhân. Đồng thời, ngay tại các khoa cũng đều có các mạng lưới của CTXH, bệnh nhân đều có thể liên hệ để trình bày hoàn cảnh của mình. Qua đó, Phòng CTXH sẽ có phương cách để kêu gọi và hỗ trợ một cách hiệu quả hơn và xác thực hơn.
Theo luật sư Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh, khi tổ chức, cá nhân nào đó sử dụng thông tin, hình ảnh của bệnh nhân nào đó để đưa lên mạng nhằm kêu gọi ủng hộ, đóng góp của mọi người thì trước hết phải được sự đồng ý của bệnh nhân hay người thân bệnh nhân đó. Đồng thời, tổ chức, cá nhân cũng phải liên hệ, thông qua BV để tìm hiểu về bệnh nhân vì họ đang chữa trị và chịu sự quản lý của các BV hoặc là các cơ quan y tế khác. Chính BV mới hiểu rõ nhất tình trạng bệnh cũng như điều kiện, hoàn cảnh của bệnh nhân.
Khi tổ chức, cá nhân chưa liên hệ tìm hiểu thông tin hay chưa nhận được sự đồng ý của BV mà tự ý đưa thông tin, hình ảnh của bệnh nhân đó lên mạng để kêu gọi ủng hộ thì chắc chắn họ sẽ không biết rõ tình trạng của bệnh nhân và bệnh nhân đó đã xuất viện, còn sống hay đã mất… Khi đó, việc kêu gọi từ thiện có thể dẫn tới những việc làm không khách quan, không minh bạch, thậm chí trục lợi…
Kêu gọi từ thiện giúp bệnh nhân đã chết hoặc ra viện (bài 1) 
