Vì sao người dân phản đối việc xây dựng?
Sau nhiều năm được chấp thuận đầu tư, mặt bằng cũng đã được địa phương bàn giao cho chủ đầu tư để thi công giai đoạn 1 nhưng đến nay, việc thi công Dự án công viên sinh thái Vĩnh Hằng vẫn chưa thể thực hiện.
Mỗi lần chủ đầu tư đưa máy móc ra công trường, hàng trăm người dân thôn Phúc Điền, xã Hưng Tây, huyện Hưng Nguyên (Nghệ An), nơi dự án đóng chân, lại ra ngăn cản, dựng lán trại để cấm cản việc thi công.
Người dân quyết liệt phản đối
Dự án Công viên nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt tại Quyết định số 2566/QĐ-UBND ngày 4/6/2016 với tổng diện tích 85 ha, thuộc địa phận xã Hưng Tây, huyện Hưng Nguyên, do Tổng Công ty Hợp tác kinh tế Việt Lào làm chủ đầu tư.
Tuy nhiên, quá trình khảo sát để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, nhận thấy những bất ổn, khó khăn từ công tác này nên chủ đầu tư đã không còn mặn mà trong việc thực hiện dự án. Một năm sau đó, dự án được tái khởi động khi Công ty TNHH Phúc Lạc Viên – Đài hóa thân Hoàn Vũ Nghệ An tiếp quản và được UBND tỉnh Nghệ An chấp thuận đầu tư.
Đây cũng là công ty trực thuộc Tổng Công ty cổ phần Hợp Lực, có trụ sở chính tại tỉnh Thanh Hóa, với 2 đài hóa thân hoàn vũ đang hoạt động rất có hiệu quả tại các tỉnh Thanh Hóa và Hà Tĩnh. Đến ngày 19/2/2019, dự án được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết tại Quyết định số 455/QĐ-UBND và được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường tại Quyết định số 5416/QĐ-UBND ngày 26/12/2019.
Theo phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 ngày 14-4-2021, thì dự án có diện tích là 78,47 ha, được thiết kế thành các khu chức năng và tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan phù hợp, với nhiều hạng mục như khu tâm linh, khu hung táng, khu cát tác, khu an táng, khu hỏa táng, khu hành chính, dịch vụ… riêng biệt, vừa phù hợp với cảnh quan vừa đảm bảo vệ sinh môi trường.
Dự án Công viên nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng có tổng kinh phí xây dựng khoảng 500 tỷ đồng, đáp ứng nhu cầu an táng của 43.801 mộ phần. Trong đó, an táng 1 lần từ 5-10%, hung táng 10-15%, di chuyển và quy tập 10-15%, cát táng 60-75%, hỏa táng 3-5%.
Tháng 6/2021, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung đã trực tiếp làm việc với địa phương và chủ đầu tư, đặt ra yêu cầu huyện Hưng Nguyên đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Đồng thời, đề nghị chủ đầu tư dự án tập trung nguồn lực về tài chính, nhân lực, thiết bị máy móc thi công gấp rút hoàn thành 2 lò hỏa táng và các công trình phụ trợ liên quan trước ngày 30-11-2021.
Ngay sau khi được huyện Hưng Nguyên bàn giao diện tích 32,55 ha, chủ đầu tư đã tập trung máy móc, thiết bị để san lấp mặt bằng và xây dựng các hạng mục cho Giai đoạn 1 của dự án. Tuy nhiên, từ tháng 9/2021 đến nay, mỗi khi Công ty TNHH Phúc Lạc Viên – Đài hóa thân hoàn vũ Nghệ An điều động phương tiện, máy móc vào diện tích đất đã được bàn giao để thi công thì hàng trăm hộ dân thôn Phúc Điền, xã Hưng Tây lại kéo đến ngăn cản, không cho thi công khiến dự án bị đình trệ.
Sự phản đối này ngày càng căng thẳng, thậm chí có thời điểm người dân còn mang chăn chiếu, mùng mền ra công trường dựng lán trại để phản đối việc thi công. Lo sợ sự việc đi quá xa, ngày 14/9/2021, chủ đầu tư phải ban hành Công văn số 67/CV-PLVNA, đề nghị Công an tỉnh Nghệ An và Công an huyện Hưng Nguyên vào cuộc điều tra, kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm hành vi cố tình chống phá, gây trở ngại cho việc thi công dự án.
Theo chủ đầu tư, tại thôn Phúc Điền, xã Hưng Tây có một số đối tượng cầm đầu tổ chức, huy động, lôi kéo người dân trong thôn phản đối, cản trở chủ đầu tư thi công, đòi hỏi các chính sách, quyền lợi không có căn cứ. Bên cạnh đó, trên mạng xã hội có một số trang Facebook, Zalo đã lợi dụng để đăng tải, phát tán thông tin sai sự thật nhằm mục đích kích động người dân gây hoang mang, hiểu sai sự chỉ đạo, điều hành của các cấp chính quyền về tính quan trọng của dự án.
Tỉnh Nghệ An đối thoại với người dân
Trước diễn biến phức tạp này, sáng 15-10-2021, UBND tỉnh Nghệ An đã tổ chức cuộc đối thoại trả lời những kiến nghị của công dân liên quan đến triển khai dự án công viên sinh thái Vĩnh Hằng tại xã Hưng Tây nhằm tháo gỡ vướng mắc hiện tại.
Tại buổi đối thoại, người dân đã nêu lên các ý kiến, băn khoăn về một số vấn đề như: Dự án đã đảm bảo quy hoạch và việc xây dựng nghĩa trang có ảnh hưởng đến quy hoạch mở rộng không gian TP Vinh hay không? Việc triển khai thực hiện Dự án đã đảm bảo đúng quy trình, trình tự?
Một số người dân xóm Phúc Điền còn băn khoăn cho rằng, dự án không đảm bảo khoảng cách an toàn về môi trường theo quy định; việc đền bù chưa thỏa đáng, chưa tổ chức tham vấn cộng đồng… Đó cũng là nguyên nhân khiến bà con phản ứng, ngăn cản việc thi công dự án trong suốt thời gian vừa qua.
Tại buổi đối thoại, đại diện lãnh đạo các Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Xây dựng và các ngành liên quan đều khẳng định, sau các lần điều chỉnh quy hoạch, đến nay, khoảng cách của các hạng mục trong dự án Công viên sinh thái Vĩnh Hằng đã đảm bảo an toàn về môi trường theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy hoạch xây dựng được Bộ Xây dựng ban hành tại Thông tư 01/202/TT-BXD ngày 19/5/2021.
Liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, lãnh đạo huyện Hưng Nguyên khẳng định, công tác thu hồi đất bồi thường giải phóng mặt bằng đã được huyện tổ chức đúng quy trình, quy định. Huyện đã tổ chức 5 cuộc họp với các cơ quan, tổ chức, đơn vị và các hộ gia đình cá nhân có liên quan để thông báo chủ trương, giải quyết các vướng mắc trong công tác GPMB dự án.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Ngọc Hoa cho biết, sau cuộc đối thoại, tỉnh đã ghi nhận nhiều ý kiến của người dân, liên quan đến 4 lĩnh vực. Trong thời gian sớm nhất, tỉnh Nghệ An sẽ tiếp tục có những giải pháp, với mục tiêu đảm bảo cuộc sống an toàn cho người dân là trên hết, không đánh đổi môi trường để lấy các lợi ích khác. Cũng theo ông Hoa, khi các điều kiện liên quan đến dự án được đảm bảo quy chuẩn thì người dân cần đồng thuận, tạo điều kiện cho chủ đầu tư thi công dự án đúng tiến độ.
Theo ông Trương Thế Hưng, Phó Giám đốc Công ty TNHH Phúc Lạc Viên, hiện nay việc thi công dự án gần như không thực hiện được. Máy móc, nhân lực đã chuẩn bị sẵn sàng nhưng chẳng thể làm gì, không chỉ thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Ông Hưng cho biết thêm, Nghệ An là tỉnh có dân số đông nên việc đầu tư xây dựng dự án nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng, đặc biệt trong thời điểm này là việc làm hết sức cấp thiết. Thống kê sơ bộ, trung bình mỗi ngày tại lò hỏa táng ở tỉnh Thanh Hóa có 10-15 ca đến từ Nghệ An, còn tại lò hỏa táng ở tỉnh Hà Tĩnh thì mỗi ngày có từ 6-8 ca đến từ Nghệ An.