Nhiều giải pháp cấp bách để chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030

Phát biểu tại lễ mít tinh Tháng hành động quốc gia phòng, chống AIDS với chủ đề “Cộng đồng sáng tạo - Quyết tâm chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030” do Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) và TP Hải Phòng tổ chức vào ngày 25/11, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, cho biết, năm 2023 đánh dấu mốc tròn 40 năm thế giới tìm ra virus HIV. Việt Nam đã trải qua 33 năm ứng phó với đại dịch HIV với gần 250.000 người nhiễm HIV.

Nếu như không có sự vào cuộc mạnh mẽ của toàn hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, sự lãnh đạo của Đảng, Chính quyền các cấp, sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể, của nhân dân và sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế thì bây giờ Việt Nam đã có gần 1,2 triệu người nhiễm HIV và 320.000 người tử vong do AIDS.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, tình hình dịch HIV cũng đã có những thay đổi, cách tiếp cận cũng như can thiệp liên quan đến dự phòng, điều trị HIV/AIDS cũng đã thay đổi.

Vì vậy, tháng hành động quốc gia phòng, chống AIDS năm nay kêu gọi sự tham gia của cả hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương, của cả cộng đồng và cần có những cách làm sáng tạo về HIV/AIDS.

Ước tính hiện nay cả nước có khoảng 250.000 người đang sống chung với HIV. Tính tới tháng 9 năm 2023, đã có 100% số tỉnh, thành phố; 701/705 quận/huyện có người nhiễm HIV (chiếm 99,43%) và trên 96% số xã/phường báo cáo có người nhiễm HIV/AIDS. Tuy nhiên, số người nhiễm HIV còn sống được phát hiện và báo cáo chủ yếu thuộc khu vực Đông Nam Bộ (38,67%) và đồng bằng sông Cửu Long (19,87%).

Riêng tại Hải Phòng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Khắc Nam cho biết, hiện thành phố lũy tích có 5436 người tử vong do AIDS, ước tính số người nhiễm HIV hiện còn sống khoảng 7.000 người và số người nhiễm HIV đang được quản lý là 6.372 người, trong đó có 5459 người nhiễm HIV đang được điều trị thuốc kháng virus HIV (ARV).

9 tháng đầu năm 2023, cả nước ghi nhận 10.219 trường hợp phát hiện mới HIV dương tính, 1.126 trường hợp tử vong. Trong số người mới phát hiện nhiễm HIV có 84,5% là nam giới, độ tuổi chủ yếu là từ 16-29 (47,3%) và 30-39 (28,2%), đường lây chủ yếu là quan hệ tình dục không an toàn (75,1%). Đối tượng chủ yếu là nam quan hệ tình dục đồng giới (49,2%) và đối tượng khác (31,2%).

Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) có xu hướng tăng rõ rệt trong thời gian qua, cũng như dự báo dịch HIV trong thời gian tới (tỷ lệ hiện nhiễm HIV trong nhóm MSM trong giám sát trọng điểm HIV tăng từ 7,4% năm 2016 lên 12,5% năm 2022).

Theo bà Ramla Khalidi, Quyền Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam nhấn mạnh, Việt Nam sẽ cần nỗ lực nhiều hơn nữa, từ tất cả các bên liên quan, cũng như cần bảo đảm đủ nguồn lực về con người và tài chính để đẩy nhanh tiến độ phòng, chống HIV và đạt được các mục tiêu đề ra đến năm 2025. Như vậy, Việt Nam mới có thể tiếp tục đi đúng hướng trong việc thực hiện mục tiêu về chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan kêu gọi các địa phương cần tăng cường đầu tư, phân bổ ngân sách, bảo đảm tài chính cho công tác phòng, chống HIV/AIDS; lồng ghép nội dung phòng, chống HIV/AIDS vào kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Đồng thời, Bộ trưởng đề nghị các tổ chức quốc tế và Chính phủ các nước tiếp tục quan tâm ủng hộ cả về tài chính và kỹ thuật, giúp Việt Nam tiếp cận nhanh hơn với khoa học kỹ thuật, với các sáng kiến mới, với các thực hành tốt từ đó Việt Nam có thể sớm đạt được các mục tiêu đã đề ra.