Gia tăng tình trạng thuyên tắc động mạch phổi hậu COVID-19

Theo các bác sĩ Khoa Hồi sức tim mạch, Bệnh viện 108, mới đây, khoa tiếp nhận bệnh nhân nam D.N.T, 43 tuổi với chẩn đoán chảy máu cầu não gây liệt nửa người trái, sau 1 tuần chuẩn bị được ra viện thì đột ngột khó thở, tức ngực, huyết áp tụt đột ngột, sau đó ngừng tim. Được biết, bệnh nhân mới tiêm vaccine phòng COVID-19 được 2 tháng.

Sau khi đánh giá khẩn trương, các bác sỹ Khoa Hồi sức tim mạch nhận thấy tim phải bệnh nhân giãn to bất thường kèm áp lực động mạch phổi tăng rất cao, chụp CT động mạch phổi thấy hình ảnh huyết khối lớn cả động mạch phổi 2 bên. Bệnh nhân nhanh chóng được cấp cứu và hồi sức tích cực, can thiệp hút huyết khối động mạch phổi thành công, qua cơn nguy kịch, người bệnh trở lại cuộc sống gần như trước khi mắc bệnh.

Gần đây nhất, khoa tiếp nhận cụ bà N.T.T, 92 tuổi, bị nhiễm COVID-19 tuần đầu tiên thì phải nhập viện vì gãy xương đùi phải, có chỉ định thay khớp háng. Trong quá trình phẫu thuật, bệnh nhân đột ngột tụt huyết áp, nhịp tim chậm dần, các bác sỹ nhanh chóng xác định ngay đây là hiện tượng thuyên tắc động mạch phổi và chụp CT động mạch phổi để xác định. Bệnh nhân được dùng thuốc tiêu sợi huyết cấp cứu ngay trên bàn phẫu thuật, kết hợp hồi sức tim mạch tích cực trước, trong và sau mổ. Cụ bà sau khi được chẩn đoán và điều trị kịp thời, sức khỏe tiến triển tốt lên theo từng giờ. Hiện tại, cụ đã tỉnh táo và có thể tự sinh hoạt bình thường.

Đặc biệt nhất đối với Khoa Hồi sức tim mạch phải kể đến trường hợp của cụ T.L.N 98 tuổi. Bệnh nhân có bệnh nền tăng huyết áp, đái tháo đường type 2. Sau khi tiêm vaccine phòng COVID-19, bên cạnh những tác dụng phụ mệt mỏi, ăn uống kém, cụ khó thở dữ dội, huyết áp tụt sâu 60/30 mmHg. Cụ được các y, bác sỹ Khoa Hồi sức tim mạch nhanh chóng chẩn đoán sốc tim do thuyên tắc động mạch phổi hai bên và được tiêu sợi huyết cấp cứu.

Trực tiếp điều trị cho ca bệnh này, BS Nguyễn Thành Huy, Khoa Hồi sức tim mạch cho biết: “Có thể nói, đây là trường hợp vô cùng hiếm vì y văn trên thế giới chưa có ca bệnh nào cao tuổi như vậy được mô tả. Trước diễn biến sốc tiến triển nặng nề, tình trạng lâm sàng của cụ xấu đi trông thấy, chúng tôi vẫn bắt buộc chỉ định tiêu sợi huyết cấp cứu, nếu không bệnh nhân sẽ nhanh chóng tử vong. Rất may mắn, ca cấp cứu thành công, bệnh nhân đã ổn định trở lại trạng thái bình thường sau 2-3 ngày và đã được xuất viện”. 

Ths.BS Lưu Quang Minh, Khoa Hồi sức tim mạch, Bệnh viện 108 cho biết, thuyên tắc động mạch phổi là hiện tượng tắc ít nhất một động mạch phổi hoặc nhánh động mạch phổi, thường do cục máu đông (còn gọi là huyết khối) từ tĩnh mạch chi dưới di chuyển lên. Thông thường cơ chế đông máu, hình thành huyết khối mang tính chất bảo vệ, giúp cơ thể liền vết thương, cầm máu khi chảy máu… Sau khi hoàn thành vai trò này, cơ thể có thể tự ly giải những huyết khối nhỏ một cách liên tục trong hệ thống tuần hoàn.

Tuy nhiên, ở một số bệnh nhân tuổi cao, phải nằm lâu một chỗ, rối loạn đông máu di truyền, phụ nữ có thai, người mắc bệnh ung thư, hoặc gần đây là những bệnh nhân mắc COVID-19… đều có thể làm tăng nguy cơ đông máu và hình thành những cục máu đông di chuyển, khi đến vị trí các động mạch phổi thì bị tắc lại làm người bệnh suy hô hấp cấp, sốc do tắc nghẽn luồng chảy của dòng máu từ tim phải sang tim trái; người bệnh nhanh chóng đột tử nếu không được cấp cứu kịp thời. Bên cạnh đó, hút thuốc lá, béo phì, sử dụng thuốc tránh thai có thành phần estrogen cũng là yếu tố nguy cơ của thuyên tắc động mạch phổi.