Cạn kiệt vaccine tiêm chủng mở rộng: Bộ Y tế nói gì?

Thời gian vừa qua, hàng loạt địa phương trên cả nước "kêu" cạn kiệt vaccine tiêm chủng mở rộng (TCMR) do từ năm 2023, Bộ Tài chính không bố trí ngân sách để Bộ Y tế đã mua sắm vaccine cho chương trình TCMR, vitamin A cho trẻ dưới 5 tuổi... mà đề nghị các địa phương thực hiện theo quy định về phân cấp ngân sách.

Trước những bất cập nêu trên, Văn phòng Chính phủ đã ban hành thông báo số 183/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp về đấu thầu mua sắm thuốc tại Bộ Y tế và các địa phương.

Theo đó, Bộ Y tế với vai trò là cơ quan tiếp nhận viện trợ, điều phối cung cấp vaccine, vitamin A…trong thời gian tới, Bộ Y tế tiếp tục tổ chức đầu thầu tập trung cấp quốc gia, đặt hàng một số loại thuốc phổ biến có tỉ trọng lớn, vaccine dùng trong chương trình TCMR để giảm giá thành, bảo đảm nguồn cung cho các địa phương mua sắm.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế rà soát, thống kê nhu cầu của 63 tỉnh, TP, cân đối với nguồn viện trợ để đấu thầu cấp quốc gia hoặc đặt hàng. Sau khi đấu thầu tập trung thành công, Bộ Y tế xây dựng hợp đồng mẫu và hướng dẫn các địa phương làm việc với nhà thầu cung cấp thuốc, vaccine.

Bộ Y tế chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng trong trường hợp để xảy ra thiếu các loại thuốc, vaccine này.

Ngày 1/6, thông tin về vấn đề này, Bộ Y tế cho biết, Bộ đã tổng hợp nhu cầu đăng ký vaccine TCMR những tháng còn lại năm 2023 và đến tháng 6/2024.

Trong những năm qua, Bộ thực hiện mua sắm thông qua hình thức đấu thầu tập trung, đàm phán giá đối với các loại: thuốc lao, thuốc ARV và vaccine DPT-VGB-Hib (vaccine 5 trong 1) và có thể tiếp tục thực hiện ngay cả khi không được bố trí ngân sách trung ương.

Đối với 9 loại vaccine sản xuất trong nước, Bộ Y tế cho hay, do các đơn vị sản xuất là doanh nghiệp nhà nước hoặc đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ Y tế, nên không đủ tư cách hợp lệ tham gia đấu thầu. 

 Vì vậy, cơ quan này đề xuất đối với vaccine trong nước các địa phương đăng ký nhu cầu với Bộ Y tế, thực hiện uỷ quyền cho Bộ Y tế đặt hàng. Đồng thời đề nghị được Chính phủ cho thực hiện mua theo phương thức đặt hàng.

Đối với vaccine nhập khẩu (gồm 3 loại): vaccine bại liệt IPV; DPT-VGB-Hib; phòng bệnh do virus Rota, Bộ Y tế sẽ thông báo cho địa phương đầy đủ thông tin, mức giá kê khai để địa phương lựa chọn, đăng ký nhu cầu.

Căn cứ vào nhu cầu đăng ký của địa phương, Bộ Y tế thực hiện mua sắm theo hình thức đàm phán giá đối với vaccine nhập khẩu và đặt hàng đối với vaccine sản xuất trong nước.

Để đáp ứng yêu cầu vaccine cấp bách hiện nay, Bộ Y tế kiến nghị Chính phủ ban hành Nghị quyết cho phép thực hiện cơ chế mua sắm vaccine cho Chương trình TCMR từ nguồn ngân sách địa phương.

Đối với 10 loại vaccine (bạch hầu, ho gà, uốn ván (DPT); vaccine uốn ván hấp phụ (TT); vaccine phòng lao đông khô (BCG); vaccine uốn ván, bạch hầu hấp phụ (Td); viêm não Nhật Bản; viêm gan B; sởi; sởi - rubella (MRVAC); bại liệt (bOPV)) và rota sản xuất trong nước, Bộ Y tế kiến nghị giao cho Bộ tổng hợp nhu cầu của các địa phương, thực hiện đặt hàng, tổng hợp phương án của các nhà sản xuất vaccine gửi Bộ Tài chính; các tỉnh, thành phố uỷ quyền cho Bộ Y tế đặt hàng các đơn vị sản xuất trong nước; Bộ Tài chính thẩm định, phê duyệt giá làm cơ sở để các địa phương ký hợp đồng đặt hàng và thanh toán trực tiếp với đơn vị cung ứng.

 Giao Bộ Tài chính khẩn trương nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Nghị định số 32/2019/NĐ-CP ngày 10/4/2019, Nghị định số 177/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 và Nghị định số 149/2016/NĐ-CP ngày 11/11/2016 để đảm bảo đủ căn cứ pháp lý thực hiện mua vắc xin cho Chương trình TCMR từ năm 2024.