10 giờ đồng hồ thực hiện ghép cả tim và thận trên một bệnh nhân

Chiều 24/2, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức công bố ca ghép đa tạng thành công tim và thận cho nam bệnh nhân T.T.Q, 37 tuổi ở Gia Lai.

Trước đó, vào ngày 15/2 , tập thể thầy thuốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã thực hiện thành công ca ghép đa tạng gồm tim và thận cho một bệnh nhân bị mắc suy tim – thận giai đoạn cuối, từ một người hiến đa tạng chết não.

PGS.TS Nguyễn Hữu Ước, Giám đốc Trung tâm Tim mạch và lồng ngực, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, nam bệnh nhân chưa có gia đình, cách đây 11 năm xuất hiện bệnh tim, sau diễn biến thành bệnh cơ tim giãn và rối loạn nhịp tim nặng. Cách đây 7 năm, bệnh nhân có dấu hiệu bệnh thận, dần chuyển thành suy thận mạn giai đoạn cuối và 5 năm nay phải chạy thận chu kỳ 3 lần/tuần.

Nhiều năm nay, bệnh nhân thường xuyên điều trị cấp cứu ở các trung tâm tim mạch lớn tại TP Hồ Chí Minh và Bệnh viện Trung ương Huế do các cơn nhịp nhanh cấp tính. 

Do tất cả các biện pháp điều trị nội khoa không mang lại kết quả, chức năng thận suy rất nặng, tiên lượng tử vong cao, 2 năm nay anh được các bác sĩ chỉ định ghép cả tim và thận. Tuy biết đây là kỹ thuật rất phức tạp và chưa phổ biến ở Việt Nam, song niềm mong mỏi được sống khỏe mạnh hơn của anh và mẹ già đã luôn thôi thúc anh tìm kiếm cơ may.

Giữa năm 2022, anh được giới thiệu đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Sau khi đánh giá kỹ, hội đồng chuyên môn của bệnh viện đã thống nhất chỉ định thực hiện ghép đồng thời cả tim và thận cho bệnh nhân với nguồn tạng hiến từ người cho chết não.

Tuy ghép tim và ghép thận là các kỹ thuật rất thường quy tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, song ghép cả 2 tạng cùng lúc vẫn là một thách thức lớn, đòi hỏi đội ngũ thầy thuốc phải có sự chuẩn bị rất kỹ càng.

Trong hơn 6 tháng tiếp theo, không có trường hợp hiến tạng chết não nào thực sự phù hợp, và bệnh nhân vẫn liên tục đến các bệnh viện để chữa suy tim và chạy thận. Cho tới một ngày đầu tháng 2/2023, cơ may đã đến với anh khi có một bệnh nhân bị chết não do chấn thương sọ não rất nặng, đã được gia đình đồng ý hiến đa tạng để cứu các ca bệnh nặng khác.

Theo GS.TS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, ca hiến đa tạng này có rất nhiều điểm đặc biệt: Là nữ, cho tạng vào đúng ngày 14/2. Trước đó, bệnh nhân có em ruột mắc bệnh tim và phổi rất nặng, đã làm hồ sơ xin ghép tim - phổi ở Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, nhưng không chờ được nguồn hiến và người bệnh đó đã mất cách đây 2 tháng.

Sau khi nữ bệnh nhân bị TNGT nguy kịch và chết não, khi được các bác sĩ vận động gia đình hiến tạng, gia đình thấy sự cao quý và ý nghĩa của việc hiến tạng, đã thống nhất đồng ý.

Do bị TNGT, nhiều tạng của người hiến đã bị chấn thương, vì vậy, chỉ hiến được tim và thận phải. May mắn với anh Q khi các chỉ số sinh học của người hiến phù hợp cao với anh.

Mọi quy trình chuyên môn và thủ tục pháp lý nhanh chóng được hoàn thành. Giám đốc bệnh viện chỉ đạo thực hiện ca ghép lịch sử, với sự tham gia của rất nhiều đơn vị chuyên môn, như: Trung tâm Tim mạch và lồng ngực, Trung tâm Ghép tạng, Trung tâm Gây mê và hồi sức ngoại khoa, Khoa Thận nhân tạo, Khoa Phẫu thuật Tiết niệu, cùng các khoa - phòng – ban liên quan.

Ca ghép đã kéo dài 10 giờ, từ 9h tới 19h. Tất cả các diễn biến trong mổ hoàn toàn phù hợp với các quy trình đã chuẩn bị rất kỹ từ trước mổ.

Theo GS Trần Bình Giang, anh Q còn sử dụng 1 phần mảnh ghép là mạch máu từ một người cho chết não khác hiến mạch máu để ở Ngân hàng mô.

PGS.TS Nguyễn Hữu Ước cho biết, diễn biến sau mổ tuy khá nặng nề, cả về chức năng tim ghép cũng như thận ghép, song đều nằm trong dự kiến và sự chuẩn bị của các thầy thuốc. Tới nay là ngày thứ 8 sau ghép, các chức năng của tim và thận đã phục hồi gần như bình thường, bệnh nhân đã có thể ngồi dậy ăn uống và giao tiếp, không cần các phương tiện hỗ trợ đặc biệt về tim mạch và hô hấp. Bệnh nhân sẽ tiếp tục được điều trị thêm trong vài tuần theo các phác đồ chung sau ghép tạng.

Ghép đa tạng – tức là cùng lúc ghép từ 2 tạng trở lên cho một người bệnh, là một phẫu thuật rất khó và phức tạp. Ở Việt Nam mới làm thành công được 3 ca ghép đa tạng, nhưng đây là ca ghép đa tạng tim –thận thành công đầu tiên ở Việt Nam, khẳng định một bước tiến mới của ngành ghép tạng của nước nhà.