Soái hạm Moscow vừa chìm - con tàu "nặng duyên nợ" Nga - Ukraine

Vài giờ sau vụ nổ lớn khiến tàu tuần dương mang tên lửa dẫn đường Moscow bị hư hại nghiêm trọng, Bộ Quốc phòng Nga đêm 14/4 (giờ địa phương) xác nhận soái hạm của Hạm đội Biển Đen này đã chìm trong quá trình lai dắt về cảng do điều kiện sóng lớn, theo Interfax.

Hơn 500 thủy thủy trên tàu được cho là đã sơ tán an toàn sau khi sự bố xảy ra. Quân đội Nga xác nhận đã có vụ nổ tại kho đạn sau khi khai hỏa tên lửa.

Một quan chức địa phương Ukraine nói nước này phóng hai tên lửa diệt hạm Neptune gây thiệt hại nặng cho chiến hạm Nga, nhưng không cung cấp bằng chứng. Chính phủ Ukraine không đưa ra tuyên bố nào liên quan đến tàu Moscow.

Được hạ thủy từ năm 1979 dưới thời Liên Xô, tàu Moscow là chiến hạm chủ lực thuộc lớp Slava của Hạm đội Biển Đen, có độ choán nước khoảng 12.500 tấn, dài 196m, rộng 21m, được thiết kế với nhiệm vụ chính là tấn công các tàu mặt nước của đối phương bằng tên lửa chống hạm.

Vào những năm 1990, trong quá trình phân chia Hạm đội Biển Đen giữa Nga và Ukraine, phía Nga được chia tàu Moscow. Trong khi đó, Kiev nhận tàu tuần dương tương tự mang tên Ukraine, nhưng hiện vẫn trong kho của nhà máy Nikolaev và có thể bị hư hại do đòn pháo kích của Nga hồi tháng 3/2022.

Sau 2 lần nâng cấp, lần cuối cùng vào năm 2020, theo Meduza, tàu Moscow được cải tiến để khai hỏa vũ khí chính là 16 tên lửa diệt hạm P-1000 Vulkan có tầm bắn ít nhất 700 km. Mỗi quả P-1000 Vulkan có khả năng đánh chìm một chiến hạm cỡ lớn.

Đáng chú ý, tàu cũng được trang bị hệ thống phòng không tầm xa S-300 Fort với khoảng 60 quả đạn, giúp nó bảo vệ nhóm tác chiến khỏi nguy cơ bị tấn công từ máy bay và tên lửa tầm xa của đối phương. Ngoài ta, tàu được trang bị pháo tự động và vũ khí chống ngầm cùng các hệ thống tác chiến điện tử.

Do là tàu chỉ huy của Hạm đội Biển Đen, tàu Moscow có vị trí nhất định trong quan hệ Ukraine, nhất là khi quan hệ giữa hai nước còn nồng ấm. Nó được Tổng thống Nga Vladimir Putin tới thăm nhiều lần. Năm 2000 và 2001, trong chuyến công du cảng Sevastopol, lúc đó được Nga thuê của Ukraine, ông Putin đã lên tàu cùng Tổng thống Ukraine Leonid Kuchma.

Năm 2008, tàu Moscow tham gia chiến dịch của Nga ở nam Ossetia. Tới giai đoạn 2015-2016, con tàu thực hiện nhiệm vụ phòng không từ hướng biển gần căn cứ không quân Hmeymim của Nga ở Syria.

Trong những ngày đầu chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, tuần dương hạm Moscow là một trong các tàu hải quân Nga áp sát đảo Zmiinyi, một trong các thực thể quan trọng trong lãnh hải của Ukraine và cũng là cơ sở giúp quân đội nước này theo dõi hoạt động hàng hải trên Biển Đen.

Đây chính là chiến hạm phát thông điệp yêu cầu binh sĩ trên đảo Zmiinyi đầu hàng. Ukraine ban đầu khẳng định các binh sĩ trên đảo đã thiệt mạng, nhưng Nga sau đó xác nhận hơn 80 binh lính đều còn sống và Nga đã thả tự do những người này.

Sau hơn 1 tháng chiến sự, tàu Moscow có vai trò quan trọng với Nga ở biển Đen. Mất tàu Moscow đồng nghĩa với thiệt hại lớn nhất mà Nga từng hứng chịu từ khi chiến dịch ở Ukraine bắt đầu. Dù không khai hỏa tên lửa hành trình vào các mục tiêu ở Ukraine, nó có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đội hình tàu trên biển nhờ lưới phòng không đa tầng.