Tưng bừng hội rước pháo Đồng Kỵ

Hội rước pháo Đồng Kỵ là một trong nhiều lễ hội đặc sắc của vùng đồng bằng Bắc Bộ mỗi dịp Tết đến, xuân về và bởi sự độc đáo của lễ hội mà rước pháo Đồng Kỵ đã được công nhận Di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia vào năm 2016.

Cách đây 2 năm hội rước pháo Đồng Kỵ được tổ chức nhưng với quy mô hạn chế hơn về lễ và hội bởi đại dịch COVID-19. Đến năm nay, lễ hội được tổ chức hoành tráng hơn, đầy đủ hơn về cả phần lễ và hội. Hội rước pháo Đồng Kỵ  gắn liền với sự tích về đức thánh Thiên Cương ra quân đánh giặc Xích Quỷ, lễ hội diễn ra trong 4 ngày (từ mùng 4 đến hết mùng 7).

Theo dân gian truyền lại, thời vua Hùng có ông Cương Công, con trai ông Kinh Bắc quận vương, có công dẹp giặc Xích Quỷ, được vua phong là Thiên Cương. Trên đường dẹp giặc, Thiên Cương đã về Đồng Kỵ tuyển quân chọn tướng. Vào ngày mùng 4 tháng Giêng, ông ra lệnh xuất quân đánh giặc. Thiên Cương chia quân làm 4 tốp và giao cho 4 tướng chỉ huy. Trong buổi xuất quân, mọi người tổ chức đốt pháo hò reo, tạo không khí náo nhiệt, hào hùng để động viên quân sĩ. Khi dẹp giặc xong, Thiên Cương trở về Đồng Kỵ mở hội ăn mừng.

Để nhớ ơn Thiên Cương, làng Đồng Kỵ thờ đức Thiên Cương làm thần hoàng làng tại đình và hằng năm mở hội thi đốt pháo, tái hiện ngày Thiên Cương ra lệnh xuất quân đánh giặc.

Mỗi năm, làng sẽ chọn 4 người đến tuổi 50 ở mỗi giáp làm 4 vị tướng xuất quân đánh giặc (quan đám đỏ). Mỗi vị tướng sẽ có trách nhiệm tổ chức quân cũng như làm ra một quả pháo từ nhỏ đến to, quả nhỏ (pháo tư) dài khoảng 5m, quả lớn nhất (pháo nhất) có thể đến 15m, hình quả pháo là hình trụ tròn, đường kính có thể lên tới hơn 1m. 

Ngày mùng 3 là lễ rước vua về làng. 20h đêm Giao thừa là lễ chạy quan đám, dựa theo cuộc tổng động viên quân lính đánh giặc xưa kia.