Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu qua đời ở tuổi 104

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu sinh năm 1919, tại Hà Nội. Ông từng tham gia cách mạng. Sau năm 1975, ông về sinh sống ở TP Hồ Chí Minh với công việc giảng dạy và nghiên cứu lịch sử, địa lý. Ông là tác giả của hàng trăm công trình nghiên cứu nổi tiếng về lịch sử, địa bạ và bản đồ. Suốt cuộc đời, ông đã dành thời gian nghiên cứu về địa lý, lịch sử vùng Nam Bộ, Nam Trung Bộ.

Ông quan tâm rất nhiều đến vấn đề chủ quyền biển đảo và có bộ sưu tập bản đồ quý giá với hơn 3.000 bản đồ cổ, trong đó có nhiều tấm bản đồ thể hiện rất rõ hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa là của Việt Nam.

Năm 2005, ông được trao Giải thưởng Trần Văn Giàu với công trình nghiên cứu địa bạ và ruộng đất triều Nguyễn. Ông là người đầu tiên nhận Giải thưởng Phan Châu Trinh về nghiên cứu khoa học vào năm 2009.

Năm 2020, nhân dịp kỷ niệm sinh nhật lần thứ 100, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu ra mắt sách Tạp ghi Việt Sử Địa tập 3, nối tiếp tập 1 và tập 2 đã được phát hành trước đó. Đây là bộ sách được ông dày công ghi chép trong nhiều năm liền, giúp bạn đọc có thêm nhiều tư liệu quý giá liên quan đến địa lý và lịch sử dân tộc.

Đặc biệt, trong tập ba, nhiều ghi chép của nhà nghiên cứu thuộc loại tài liệu quý chưa được công bố. Điểm nhấn ở tập này là những bài viết, phân tích khoa học về chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Ngày 14/11/2022, đại diện Nhà xuất bản Trẻ đã ký kết hợp đồng tác quyền trọn đời các tác phẩm của nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu với mong muốn đưa các tác phẩm nghiên cứu có giá trị của ông đến với đông đảo bạn đọc.

Thời điểm đó, ông và gia đình đã nhận nhuận bút xuất bản các tác phẩm. Và khi ông qua đời, tiền tác quyền sẽ được chuyển vào Quỹ Văn hóa Sử Địa Nguyễn Đình Đầu do ông sáng lập, gia đình quản lý. Theo người thân của ông, quỹ sẽ được trích để tài trợ, làm phần thưởng cho những nhà nghiên cứu trẻ về văn hóa, sử, địa.

Ông có nhiều tác phẩm tiêu biểu như: 23 cuốn Địa bạ, Quân điền Bình Định, ba tập Tạp ghi Việt Sử Địa, Nguyễn Trường Tộ với triều đình Tự Đức, Petrus Ký - Nỗi oan thế kỷ, Việt Nam quốc hiệu và cương vực, Hoàng Sa - Trường Sa...

Bên cạnh sự nghiêm túc, tận tụy khi thực hiện các công trình nghiên cứu về lịch sử, địa lý Việt Nam qua từng thời kỳ và có nhiều cống hiến quan trọng cho khoa học Việt Nam, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu còn được đánh giá là người có lối sống giản dị, nhân ái...