Chuyện đời, chuyện văn của hai học giả Nguyễn Hiến Lê, Quách Tấn
Sinh thời, một người ở Nha Trang, một ở Sài Gòn, biết nhau qua những trang sách, những bài thơ, trong hơn hai chục năm, gặp nhau chỉ vài lần mà hai học giả nổi tiếng Quách Tấn, Nguyễn Hiến Lê thành tri kỷ. Liên lạc chủ yếu qua thư từ nhưng có những lá thư học giả họ Lê gửi ra Nha Trang mãi ba tháng sau mới tới và một tháng rưỡi sau mới nhận được thư hồi âm của bạn. Thời gian và khoảng cách địa lý không ngăn được sự gắn bó giữa hai người bạn tri âm. Đã có gần 300 bức thư hai ông viết cho nhau, trong đó chứa đựng rất nhiều câu chuyện bàn luận về văn chương thi phú và cả những tư tưởng, học thuyết của các triết gia Đông Tây kim cổ.
Theo thống kê của ông Quách Giao, con trai của học giả Quách Tấn, bức thư đầu tiên Nguyễn Hiến Lê gửi cho Quách Tấn vào năm 1966, sau khi nhận được tập thơ "Đọng bóng chiều" của bạn. Thư từ, liên lạc giữa hai học giả chỉ thực sự nhiều từ năm 1970 sau các bài phê bình của Nguyễn Hiến Lê về tác phẩm của Quách Tấn đăng trên Tạp chí Tin Văn đồng thời thể hiện rất nhiều những đồng cảm với người bạn Nha Trang.
Về phía nhà thơ Quách Tấn cũng rất phục cách làm việc, tư tưởng độc lập và nhất là tính khách quan của vị học giả lỗi lạc này. Mối tình tri âm, tri kỷ càng bền chặt hơn khi cố nhà thơ bị đau mắt, học giả Nguyễn Hiến Lê vừa đăng báo nhờ bạn đọc bày phương thuốc trị vừa tìm kiếm, tặng Quách Tấn một khúc sừng tê giác. Bệnh không thể chữa trị được, một con mắt của nhà thơ bị mù, song vẫn xin được giữ khúc sừng tê giác làm kỷ niệm. Sau này, sừng tê giác trở thành một trong "Tứ Bửu" mà Quách Tấn để lại cho con cháu...
Trong khoảng gần 300 bức thư hai học giả viết cho nhau từ năm 1966 đến 1984, ngoài các chuyện vợ chồng, con cháu trong gia đình, chiếm rất nhiều trong đó là các lá thư của hai người bạn văn, chia sẻ chuyện văn chương, chuyện đời sống xã hội, nhất là vào khoảng thời gian nước nhà mới thống nhất.
Năm 2002, nhân kỷ niệm 10 năm mất của nhà thơ Quách Tấn, trong khi sắp xếp lại thư từ của các bạn của cha, đọc tập thư của Nguyễn Hiến Lê gửi cho thân phụ, ông Quách Giao nhận thấy trong nội dung có rất nhiều tư tưởng xây dựng văn học đáng quí nên cất công tìm kiếm bằng được những bức thư cha ông gửi cho Nguyễn Hiến Lê.
Tháng 12/2010, tập thư sách "Những bức thư đầm ấm" ra đời mà ở đó, mỗi trang sách giống như những lát cắt cuộc sống của hai người bạn tri âm tri kỷ nhưng cũng là nguồn tài liệu quý cho những ai đã từng yêu quý, say mê tác phẩm của Quách Tấn - Nguyễn Hiến Lê.
Dự kiến, cuốn sách sẽ chính thức ra mắt bạn đọc vào 14h30' ngày 18/12 tại Cà phê sách Phương Nam, 2A Lê Duẩn, quận 1, TP HCM. Ngoài gia đình cố nhà thơ Quách Tấn, tại buổi ra mắt còn có nhiều nhà thơ, nhà văn Việt
