Chăm sóc độc giả, 'chiếc phao' cho sách thật

Bộ tiểu thuyết “Ván bài lật ngửa” của nhà văn Nguyễn Trương Thiên Lý (tái bản) là đầu sách đầu tiên được ứng dụng công nghệ này. 

Ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ cho hay: “Ý tưởng tem thông minh xuất phát từ đề nghị của công ty sách điện tử Trẻ YBook. Ý tưởng này thật ra không mới với các lĩnh vực khác nhưng mới trong lĩnh vực xuất bản. Tem thông minh nhằm giúp NXB  tăng cường sự tương tác với độc giả. 

Cụ thể, cuối bìa bốn của mỗi cuốn sách đều có tem thông minh định dạng như một thẻ cào điện thoại. Mỗi tem có một mã số riêng và duy nhất. Độc giả cào và lấy mã số để soạn tin nhắn về tổng đài của NXB Trẻ hoặc đăng nhập vào trang web NXB Trẻ để được hưởng các chính sách hậu mãi, dịch vụ chăm sóc khách hàng, gửi phản hồi...”. 

Hiện tại, tem đang được thể nghiệm và nhận được sự phản hồi tích cực của bạn đọc. Khi NXB hoàn thiện chính sách chăm sóc khách hàng thì loại tem này sẽ được triển khai đại trà trên tất cả đầu sách.

Tem thông minh trên bìa sách “Ván bài lật ngửa” của NXB Trẻ.

Ngoài vai trò tạo tính tương tác và phục vụ lợi ích độc giả, tem thông minh là đặc điểm mấu chốt giúp người đọc biết đâu là sách thật, đâu là sách giả của NXB Trẻ. Thế nhưng nhiều người e ngại hiệu quả của nó vì với công nghệ làm giả tinh vi, tem thông minh có nguy cơ chịu chung số phận bị làm giả như mã vạch hai chiều trước đây cũng như tem chống in lậu từng được các đơn vị khác áp dụng. Ông Nguyễn Minh Nhựt thẳng thắn: “Chúng tôi không lo ngại nhiều lắm về chuyện làm giả. Vì công nghệ thì có thể làm giả nhưng tấm lòng tri ân và khát vọng gắn bó, chăm sóc độc giả của NXB thì làm sao có thể giả được. Chủ quan, chúng tôi nghĩ rằng ít có người làm sách giả nào lại quan tâm đến các chính sách để chăm sóc bạn đọc”.

Với phương châm chỉ quan tâm đến việc hoàn thiện công tác chăm sóc độc giả, NXB Trẻ từng cho ra mắt rất nhiều tiện ích như giấy nhẹ đọc không hại mắt, mã vạch hai chiều... Những tiện ích này đều gián tiếp trở thành công cụ chống sách lậu. Cũng với phương châm này, NXB Trẻ từng đăng clip giúp độc giả phân biệt sách thật, giả đối với một số tác phẩm ăn khách của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Sắp tới đơn vị còn triển khai nghiệp vụ “sách giá rẻ” để tạo cơ hội tiếp cận với đông đảo bạn đọc. Các nhà xuất bản khác như NXB Kim Đồng, NXB Giáo dục… cũng nâng cao chất lượng in, đầu tư bìa đẹp, giấy nhẹ… để phục vụ bạn đọc hiệu quả hơn. Đó cũng là cách làm sách nghiêm túc, cách tự cứu mình của các đơn vị làm sách.

Tuy nhiên, không ít sách lậu có kỹ thuật in đẹp và giá cả không hề kém cạnh sách thật. Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Giám đốc Công ty sách Thái Hà cho rằng: “Công nghệ do con người làm ra nên nếu những tội phạm nghiên cứu và dùng công nghệ chống lại công nghệ thì các đơn vị làm sách vẫn “chết” như thường. Đối với người làm sách, vấn nạn sách lậu gần như bị xem “sống chung với lũ”. Không ít đơn vị khi nhắc đến chuyện chống sách lậu là lại ngán ngẩm. Thử đếm xem trong số 63 nhà xuất bản và hơn 100 công ty sách hiện nay có bao nhiêu trong số đó đấu tranh không nhân nhượng với sách lậu, có bao nhiêu đơn vị thật sự làm sách nghiêm túc?”.

Ông Nguyễn Văn Phước, Giám đốc First News – Trí Việt cho biết, dù First News đã tăng cường tiện ích cho độc giả, nâng cao chất lượng in bằng cách mạ bạc, vàng, in bìa nổi công phu… song những cách thức này không thoát khỏi tay kẻ gian. Thậm chí, sách giả với chất lượng in kém hơn nhưng vẫn được bạn đọc đón nhận vì giá thành rẻ. 

Dù thừa nhận “vô phúc đáo tụng đình”, tốn kém thời gian, công sức, tiền bạc nhưng ông Nguyễn Văn Phước vẫn kiên quyết theo đuổi các vụ kiện, quyết không nhân nhượng các cơ sở làm sách lậu. Nhưng rõ ràng, những vụ kiện thành công của First News chỉ là hạt muối bỏ biển, “được vạ má đã sưng”, trong khi những lời đe dọa và khó khăn liên tục vây bủa. Do đó, theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, người làm sách phải có cách bảo vệ mình, bảo vệ quyền lợi của bạn đọc, tăng cường tương tác với bạn đọc để nâng cao nhận thức cho họ. Bởi chống lại sách lậu không chỉ là cuộc chiến đơn độc của các đơn vị làm sách mà cần sự chung tay của các cơ quan chức năng và quan trọng nhất chính là bạn đọc - những người trực tiếp thụ hưởng.