Tôi và nhạc sĩ Dương Đức thân quen nhau đã hơn 40 năm. Năm 1980, tôi gặp anh trong một đám cưới gần nhà tôi. Bữa ấy tôi làm chủ hôn, anh đệm đàn cho các ca sĩ hát phục vụ đám cưới. Tôi chuyên làm thơ thiếu nhi, anh là người phổ thơ cho tôi nhiều nhất với trên 20 ca khúc.

Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp (1950-2021) có duyên nợ với Tây Bắc, như ông bộc bạch: "Tôi là chàng trai Hà Nội, được cử lên Tây Bắc dạy học từ năm 1970. Họ bảo lên đó mấy năm rồi về xuôi, nhưng rút cục tôi ở trên đó hàng chục năm. Tôi hầu như không biết gì nhiều về cuộc sống của Hà Nội, cũng như đời sống văn chương lúc ấy. Tôi bắt đầu viết văn từ những năm ở Tây Bắc".

Có lẽ, trong lịch sử văn học Việt Nam đầu thế kỷ XX về mặt thể loại, với các thể ký nói chung và thể du ký nói riêng, Tiêu Đẩu - Nguyễn Bá Trác qua "Hạn mạn du ký" là tác phẩm đầu tiên ra mắt công chúng (1919 - 1920). Sách vừa được Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam - NXB Hội Nhà văn phát hành 2024.

Ngày 20/7/1954, Hiệp định Geneve về đình chỉ chiến tranh ở Đông Dương được ký kết. Các nước tham gia Hội nghị tuyên bố tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, Lào và Campuchia. Theo Hiệp định đã ký kết, nước Việt Nam bị tạm thời chia cắt thành hai miền qua Vĩ tuyến 17, các bên tham gia Hội nghị nhấn mạnh rằng: "Dù bất cứ trường hợp nào, không thể coi đó là biên giới chính trị hay lãnh thổ".

Nhà thơ Chu Hoạch (SN 1941, quê Hoài Đức, Hà Nội) làm thơ từ đầu thập niên 60 của thế kỷ trước và nổi tiếng là một thi sĩ - họa sĩ tài hoa. Cuộc đời thi sĩ lãng tử và nghèo khó của Chu Hoạch gắn bó với nhiều văn nghệ sĩ và nhiều bài thơ của ông đã được các nhạc sĩ đương đại nổi tiếng phổ nhạc như: Đặng Hữu Phúc, Phú Quang, Phó Đức Phương, Nguyễn Cường, Ngọc Đại…

Đã nhiều lần, tôi được nhà thơ Hữu Thỉnh, ngày ông còn làm Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhắc nhở rằng phải gần gũi, học tập và quan tâm tới nhà văn Tô Đức Chiêu. Tôi khi đó mới trên 30 tuổi, luôn e ngại các chú các anh, tuyệt không muốn gặp gỡ để có thể phải sai khiến việc này việc khác, song với Tô Đức Chiêu thì không.

Nhắc đến nhạc sĩ Trần Kiết Tường là nhắc đến tấm lòng son sắt của người con miền Nam trên đất Bắc. Dẫu viết về hy sinh gian khổ, dẫu viết về chia lìa cách biệt, nhưng nhạc phẩm của ông chẳng khi nào bi lụy mà đầy khoáng đạt, dịu dàng như con nước Cửu Long. Phù sa quê mẹ, ông gửi gắm vào đất Bắc thân yêu để ngân lên những nốt sol hồn hậu, kiên trung.

Tâm hồn thơ Lê Thành Nghị đa cảm và tinh tế. Ông luôn biết làm mới những điều đã cũ, tưởng cũ. Dù mới hay cũ nhưng chỉ có hai loại, hay và chưa hay, áo quần có thể theo mode, tâm hồn không thể “thời trang”.

Phố Bà Triệu luôn tràn ngập những ký ức trong tôi. Đây là con đường dài nhất (gần 2km) thuộc hai quận Hoàn Kiếm và Hai Bà Trưng (Hà Nội) có dốc Hàng Kèn độc đáo. Một thuở những âm thanh dàn kèn tây rộn ràng dốc phố (ngã tư Bà Triệu - Trần Quốc Toản); hay có khi cung điệu của phường bát âm than khóc những số phận long đong trọn kiếp người.

Cận ngày 20/11 của nhà giáo lại nhớ về một lớp học kỳ lạ dịp cuối thu cách nay 35 năm. Đó là lớp “Hướng dẫn sáng tác văn học” do Hội Văn học Nghệ thuật Hà Nội tổ chức. Sáng kiến bắt đầu từ hai vị lãnh đạo Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội (Thường gọi là Hội Văn nghệ Hà Nội) là nhà thơ Bằng Việt (Tổng thư ký Hội) và nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn.

Cái tin nhà thơ Trần Quang Đạo mất sáng nay (10/11/2024) được bạn bè truyền đi cho nhau rất nhanh. Nhà thơ Trần Anh Thái cả năm nay không gặp, không liên lạc với tôi là người nhắn cho tôi đầu tiên. Dòng tin ngắn ngủi: “Trần Quang Đạo mất rồi Tiến ơi” khiến tôi lặng người, rơi nước mắt. Vẫn biết ngày này sẽ đến vì Đạo bệnh nặng nhưng không tránh khỏi đột ngột. Buồn vô cùng, lại thêm một người bạn văn nữa rời cõi tạm.

Nhà văn Lê Lựu sinh năm 1942, tại thôn Mạn Trù Châu, xã Tân Châu, huyện Khoái Châu (Hưng Yên). Mùa xuân năm 1959, đang học lớp 7 ở trường huyện thì ông xung phong đi bộ đội. Địa điểm giao quân ngày ấy tại Văn Miếu Xích Đằng, phường Lam Sơn, thuộc TP Hưng Yên bấy giờ. Sau một tuần hành quân bộ về tỉnh Kiến An (Hải Phòng), Lê Lựu được biên chế về Tiểu đoàn Thông tin 48, Sư đoàn 320 - còn gọi là Đại đoàn Đồng bằng, Sư trưởng là Tướng Hoàng Sâm.

Trong cuộc đời của mỗi người luôn có nhiều khoảnh khắc đẹp và đáng nhớ. Một trong những khoảnh khắc đó đã mang đến sự may mắn cho họ như định mệnh và nên duyên vợ chồng hạnh phúc viên mãn cả cuộc đời. Riêng tình yêu của tôi với nhà giáo, Thiếu tướng Phạm Văn Dần, sau là Tổng cục trưởng Tổng cục Xây dựng lực lượng CAND, cũng xuất phát từ khoảnh khắc đẹp như vậy.

Nhà thơ Hữu Loan với bài thơ “Màu tím hoa sim” có thể xem như một hiện tượng độc đáo trong đời sống văn hóa nước ta. Ra đời đã 75 năm, bài thơ “Màu tím hoa sim” là một trong những tác phẩm được tán tụng nhất trong thi ca Việt Nam. Bài thơ “Màu tím hoa sim” được nhà thơ Hữu Loan sáng tác năm 1949, từ mối duyên bất hạnh với người vợ trẻ hơn 15 tuổi.

Thế giới truyện Nôm là thế giới của sự xung đột thiện ác, tốt xấu để bật ra bài học đạo lý làm người. Đây là một trong những lý do chính để nhân dân ta ưa thích, lấy đó làm phương thức, phương tiện giáo dục lưu truyền đã hàng ngàn năm.

Trong đội ngũ cán bộ, bộ đội đi tập kết có các “chiến sĩ Voi” của Liên khu 5 và Tây Nguyên đã lập nhiều thành tích trong công tác vận chuyển lương thực, vũ khí và tải thương phục vụ các chiến dịch Nguyễn Huệ, An Khê (1952), Đông Xuân (1953 - 1954) ở Tây Nguyên.