Cần đánh giá kỹ việc tăng bất thường diện tích đất làm các khu công nghiệp

Chiều 13/10, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025).

 Đẩy mạnh xây dựng hệ thống hạ tầng

Báo cáo Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025 (Quy hoạch) do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trình bày cho biết, mục tiêu bảo đảm nhu cầu sử dụng đất cho thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế, xã hội thời kỳ 2021 - 2030, kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội 5 năm (2021 - 2025); phân bổ hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả cho các ngành, lĩnh vực và các địa phương trong phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh; gắn với bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; tạo nền tảng để đến năm 2045 nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao… Về tầm nhìn đến năm 2045, tài nguyên đất được sử dụng hiệu quả, đáp ứng mục tiêu đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá; tập trung đẩy mạnh thực hiện đột phá chiến lược về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội đồng bộ và phát triển đô thị hiện đại hoàn thành mục tiêu quốc gia về công nghiệp hoá, hiện đại hoá…

Các chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 gồm: diện tích đất trồng lúa là 3,57 triệu ha; tổng diện tích đất lâm nghiệp là 15,85 triệu ha; đất phi nông nghiệp là 4,9 triệu ha; đất phát triển hạ tầng cấp quốc gia là 1,75 triệu ha; đất khu công nghiệp là 210,93 nghìn ha; quỹ đất chưa sử dụng của cả nước còn lại 505,60 nghìn ha…

Hạn chế chuyển đổi đất trồng lúa sang làm khu công nghiệp

Báo cáo thẩm tra Quy hoạch do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày nêu rõ, Ủy ban Kinh tế nhận thấy, Quy hoạch sử dụng đất quốc gia giai đoạn 2021-2030 được xây dựng căn cứ vào Chiến lược, Kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội của đất nước; chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, nhu cầu sử dụng đất của ngành, lĩnh vực, địa phương có liên quan đến việc sử dụng đất thời kỳ 2021 – 2030; được xây dựng dựa trên điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội; hiện trạng sử dụng đất, tiềm năng đất đai và kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ trước; nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực và của cấp tỉnh.

Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) cấp quốc gia với các quy hoạch có liên quan, hạn chế tối đa những chồng chéo, mâu thuẫn.

Về đất khu công nghiệp, Ủy ban Kinh tế nhận thấy, giai đoạn 2011-2020 chỉ tiêu đất khu công nghiệp đạt rất thấp (hơn 47,45%), tỷ lệ lấp đầy bình quân đối với các khu công nghiệp đã đi vào hoạt động chỉ đạt 75%. Tuy nhiên, giai đoạn 2021-2030 đặt chỉ tiêu rất cao, đến 2030 là 210,93 nghìn ha. Ủy ban Kinh tế đề nghị, phân tích, làm rõ cơ sở đưa ra chỉ tiêu và tính khả thi của chỉ tiêu này. Bên cạnh đó, đất khu công nghiệp thời gian tới sẽ được chuyển đổi từ đất lúa tương đối lớn (48,4 nghìn ha), khi đã chuyển đổi sang đất khu công nghiệp thì không thể khôi phục diện tích đất lúa đó. Do đó, cần rà soát kỹ lưỡng, hạn chế việc sử dụng đất lúa để làm các khu công nghiệp.

Quy hoạch phải đi trước một bước

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý đến giải pháp là nên mạnh dạn áp dụng công nghệ hiện đại để quản lý, theo dõi dữ liệu đất đai. Việc quản lý, sử dụng đất là trọng tâm giám sát tối cao của Quốc hội trong việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. "Tới đây, số liệu đất đai phải cụ thể, đi từng địa điểm khảo sát. Kết quả mà vênh nhiều với quy hoạch là không được", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ: Quy hoạch sử dụng đất phải đi trước một bước làm cơ sở cho quy hoạch ngành, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh. Do đó, quy hoạch vừa phải cụ thể để thực hiện nhưng phải bao quát, có tầm nhìn để tạo không gian phát triển, đồng thời phải rà soát, trao đổi thông tin thống nhất với các bộ, ngành, địa phương để hạn chế tối đa mâu thuẫn, chồng chéo với quy hoạch ngành, vùng, các quy hoạch có liên quan và phù hợp với yêu cầu phát triển của từng vùng, từng ngành, từng địa phương.

Bên cạnh đó, gắn kết quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất với phát triển kinh tế từ nguồn lực đất, tài chính đất đai để khai thác có hiệu quả, phòng chống thất thoát, lãng phí, tiêu cực và lợi ích nhóm trong sử dụng đất.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, quy hoạch tổng thể quốc gia là cơ sở để lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia nhưng hiện nay quy hoạch tổng thể quốc gia chưa được phê duyệt. Do đó, quá trình hoàn thiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cần rà soát, đối chiếu, điều chỉnh, trao đổi để hạn chế chồng chéo, mâu thuẫn với quy hoạch tổng thể quốc gia.

Về kiến nghị cho phép UBND tỉnh chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng mà không phải trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận theo quy định của Điều 58 Luật Đất đai, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, đây là một thay đổi chính sách lớn cần được tổng kết, đánh giá kỹ lưỡng trong bối cảnh Chính phủ đang chỉ đạo tổng kết thi hành để sửa đổi Luật Đất đai. Vì thế, chưa nên đặt vấn đề này trong dự thảo nghị quyết về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Trường hợp cần thiết Chính phủ tổng kết, đánh giá kỹ trình Quốc hội xem xét khi tiến hành sửa đổi Luật Đất đai thời gian tới.

Trong phiên họp chiều nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng xem xét, quyết định việc bổ sung dự toán thu, chi vốn viện trợ nước ngoài năm 2021 cho tỉnh Quảng Nam.