Hoạt động Thi hành án Hình sự phải đạt được mục tiêu cao nhất là giáo dục, cải tạo người phạm tội (*)
Thi hành án Hình sự và Hỗ trợ tư pháp là công tác có vị trí rất quan trọng trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội. Trong suốt 70 năm qua, Đảng, Nhà nước và Bộ Công an luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, ban hành nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật liên quan đến công tác THAHS & HTTP, đồng thời có chế độ, chính sách chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, tạo điều kiện để lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Ngay từ những năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, trong điều kiện cực kỳ khó khăn, gian khổ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thường xuyên quan tâm đến công tác trại giam, quan tâm đến công tác giáo dục người lầm lỗi. Người đã ký Sắc lệnh số 150/SL ngày 7/11/1950 về tổ chức các trại giam. Đây là văn bản pháp lý đầu tiên của Nhà nước ta về công tác trại giam, đặt nền móng để từng bước xây dựng, củng cố, hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về công tác quản lý, giam giữ, giáo dục, cải tạo các loại đối tượng và được Bộ Công an xác định là Ngày truyền thống của lực lượng THAHS & HTTP.
Việc Bộ Công an xác định ngày 7/11 hằng năm là Ngày truyền thống lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP là sự ghi nhận, biểu dương và tôn vinh những chiến công, thành tích xuất sắc của lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP đã và đang ngày đêm tận tâm, tận lực đóng góp, cống hiến vì sự nghiệp giữ gìn an ninh, trật tự, quản lý, giáo dục người lầm lỗi tiến bộ, hoàn lương. Đây là niềm vinh dự, tự hào, là nguồn động viên, khích lệ to lớn đối với lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP .
65 năm qua, trong bối cảnh tình hình tội phạm, tệ nạn xã hội diễn biến phức tạp, số đối tượng đưa vào trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ tiếp tục tăng, thành phần, tính chất tội phạm đa dạng với phương thức, thủ đoạn chống phá ngày càng tinh vi, xảo quyệt, lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP đã nỗ lực phấn đấu, tích cực, chủ động tham mưu với Đảng ủy Công an Trung ương và Bộ Công an đề ra các chủ trương, giải pháp quản lý nhà nước về THAHS & HTTP; xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, tạo cơ sở pháp lý để lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Phát huy truyền thống nhân ái của dân tộc, bằng phẩm chất và tư cách người Công an cách mạng, với tấm lòng bao dung, độ lượng, cán bộ, chiến sĩ lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP đã giáo dục, cảm hóa hàng chục vạn người lầm lỗi hoàn lương trở về với cuộc sống đời thường có ích cho xã hội. Đặc biệt, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, Nhà nước, thực hiện Luật Thi hành án hình sự, lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP đã có bước trưởng thành vượt bậc trong việc thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về công tác thi hành án phạt tù và xử lý vi phạm hành chính, tạo được môi trường giáo dục, cải tạo tốt để những người lầm lỗi có điều kiện thuận lợi học tập, cải tạo tiến bộ.
Kể từ khi Luật đặc xá có hiệu lực đến nay, lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP đã đề xuất Bộ Công an trình Chính phủ đề nghị Chủ tịch nước ký Quyết định đặc xá đối với hàng trăm nghìn phạm nhân; phối hợp chặt chẽ với chính quyền các cấp thực hiện tốt công tác tái hòa nhập cộng đồng cho hàng vạn người chấp hành xong án phạt tù, được đặc xá trở về địa phương. Kết quả đó đã thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng, Nhà nước ta, được dư luận trong nước và quốc tế đánh giá rất cao.
Được tôi luyện trong thực tiễn công tác, chiến đấu đầy hy sinh, gian khổ, lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP ngày càng trưởng thành, lớn mạnh về mọi mặt, lập nên những chiến công, thành tích xuất sắc, được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao, tặng nhiều phần thưởng, danh hiệu cao quý, trong đó 24 lượt tập thể, 7 cá nhân vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Nhân kỷ niệm 65 năm Ngày truyền thống lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP, đơn vị vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Nhất.
 |
| Bộ trưởng Trần Đại Quang phát biểu tại Lễ kỷ niệm 65 năm Ngày truyền thống lực lượng Cảnh sát Thi hành án Hình sự và Hỗ trợ tư pháp. |
Những chiến công, thành tích to lớn của lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP đã tô thắm truyền thống anh hùng vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân trong cuộc đấu tranh đầy cam go, thử thách bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân.
Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có những biến đổi mau lẹ, khó lường, tác động đến đời sống chính trị, tư tưởng, tình cảm, tâm lý của nhân dân ta. Sự nghiệp đổi mới, hội nhập quốc tế càng đi vào chiều sâu, càng đặt ra nhiều vấn đề mới, tác động đa chiều đến các lĩnh vực của đời sống xã hội, đan xen cả thời cơ và thách thức. Các thế lực thù địch, phản động ráo riết thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ với âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi xảo quyệt nhằm gây mất ổn định chính trị - xã hội và chuyển hóa chế độ chính trị ở nước ta. Tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật còn diễn biến phức tạp.
Nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội đặt ra rất nặng nề, đòi hỏi lực lượng Công an nhân dân nói chung, lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP nói riêng phải nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, không ngừng đổi mới các mặt công tác, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý giam giữ người bị tạm giữ, tạm giam, phạm nhân.
Về phương hướng, nhiệm vụ trong thời gian tới, lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP cần tập trung thực hiện tốt các công tác trọng tâm, sau đây:
Tổ chức quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc chủ trương, đường lối, chính sách nhân đạo, khoan hồng của Đảng, Nhà nước về thi hành án hình sự. Mỗi cán bộ, chiến sĩ lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP cần nhận thức đúng, đầy đủ về vị trí, vai trò, tính chất, tầm quan trọng của công tác quản lý giam giữ, giáo dục, cải tạo các loại đối tượng trong cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh, trật tự. Cần thống nhất nhận thức mọi hoạt động thi hành án hình sự phải đạt được mục tiêu cao nhất là giáo dục, cải tạo người phạm tội; tạo điều kiện cho họ sửa chữa lỗi lầm, tái hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống, trở thành người có ích cho xã hội.
Chủ động tham mưu và triển khai đồng bộ các biện pháp công tác, tổ chức thực hiện có hiệu quả Luật Thi hành án hình sự, bảo vệ tuyệt đối an toàn trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng, không để bị động, bất ngờ, không để can, phạm nhân chống phá, gây rối an ninh, trật tự trong mọi tình huống,
Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục, cải tạo, thực hiện nghiêm túc chế độ, chính sách, pháp luật đối với người bị tạm giữ, tạm giam, phạm nhân, giúp họ chấp hành tốt các quy định của pháp luật về giam giữ, giáo dục, cải tạo, tạo tiền đề cho công tác phòng ngừa nghiệp vụ và đấu tranh chống tội phạm. Kiểm soát chặt chẽ quy trình công tác tuần tra, canh gác, dẫn giải... phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời người bị tạm giữ, tạm giam, phạm nhân tiêu cực, chống đối, vi phạm nội quy, hạn chế đến mức thấp nhất các vụ việc đòi yêu sách, chết do tự sát, trốn, thông cung, gây án mới, sử dụng vật cấm (ma túy, điện thoại di động, hung khí...) trong cơ sở giam giữ. Chủ động ngăn chặn các hoạt động móc nối của số đối tượng bên ngoài với đối tượng giam giữ, không để xảy ra các hiện tượng “đầu gấu”, “anh chị” trong các cơ sở giam giữ hoặc để đối tượng lợi dụng kích động kéo đến các cơ sở giam giữ gây áp lực, đòi yêu sách, gây rối an ninh, trật tự.
Tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ sở giam giữ với cấp ủy, chính quyền địa phương, các lực lượng Công an, Quân đội trên địa bàn đơn vị đóng quân để xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân kết hợp chặt chẽ với xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc. Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân, thu hút, động viên sự tham gia của các tổ chức chính trị, kinh tế, xã hội, cộng đồng dân cư và gia đình người phải chấp hành án vào hoạt động thi hành án hình sự, nhất là đối với việc thi hành các hình phạt không phải là hình phạt tù và tái hòa nhập cộng đồng đối với người đã chấp hành xong án phạt tù, được đặc xá trở về nơi cư trú.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, hướng dẫn, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những sơ hở, thiếu sót và sai phạm trong công tác quản lý giam giữ, giáo dục, cải tạo các loại đối tượng. Thủ trưởng các trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ và Thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp phải chủ động nắm tình hình, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý theo quy định của pháp luật đối với các trường hợp nhục hình, bức cung trong các cơ sở giam giữ. Tổ chức tốt việc tiếp nhận đơn khiếu nại, tố cáo, kêu oan của người bị tạm giữ, tạm giam, người bị kết án tử hình và phạm nhân; khẩn trương phân loại, nghiên cứu, xác minh hoặc chuyển cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết kịp thời, khách quan, thận trọng theo đúng quy định của pháp luật.
Để hoàn thành tốt các yêu cầu, nhiệm vụ được giao, vấn đề then chốt là phải làm tốt công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng trong sạch, vững mạnh. Tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, thường xuyên chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, đặc biệt là đội ngũ lãnh đạo, chỉ huy thực sự gương mẫu, tiêu biểu về mọi mặt, có đủ năng lực, trình độ, trí tuệ, phẩm chất, đạo đức cách mạng, có lối sống trong sạch, có đủ uy tín, năng lực xây dựng nội bộ đơn vị đoàn kết, thống nhất, đủ sức chiến đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao. Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh gắn với phong trào “Công an nhân dân học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy” và phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc”.
Việc thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy phải thể hiện ở những việc làm cụ thể, thiết thực hằng ngày trong công tác, chiến đấu và xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng; cán bộ cấp trên càng phải làm gương cho cấp dưới. Thông qua các phong trào thi đua thực hiện các nhiệm vụ công tác, chiến đấu để rèn luyện đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, xây dựng lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Do đặc điểm về tổ chức và tính chất công tác, đơn vị có quân số đông, đóng quân phân tán trên địa bàn cả nước; cán bộ, chiến sĩ luôn phải tiếp xúc với môi trường tội phạm độc hại... Vì vậy, cần đặc biệt coi trọng công tác quản lý cán bộ, chiến sĩ, bảo vệ an ninh chính trị nội bộ, bảo vệ bí mật nhà nước, bí mật công tác. Mỗi cán bộ, chiến sĩ lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP cần tiếp tục ra sức học tập, tu dưỡng, rèn luyện, trau dồi bản lĩnh chính trị vững vàng, nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Với bề dày truyền thống của đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an tin tưởng sâu sắc rằng, cán bộ, chiến sĩ lực lượng Cảnh sát THAHS & HTTP tiếp tục tăng cường đoàn kết, nỗ lực phấn đấu vươn lên, vượt qua khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng đáng với niềm tin yêu, kỳ vọng và các phần thưởng, danh hiệu cao quý mà Đảng, Nhà nước và nhân dân đã trao tặng…
(* Đầu bài do Báo CAND đặt)
