Điền kinh Việt Nam với hy vọng lấy lại ngôi đầu

Vượt qua rồi tụt lại

Trong gần một thập kỷ qua, điền kinh Việt Nam nhiều lần áp đảo Thái Lan để giữ vị trí nhất toàn đoàn tại SEA Games. Tại SEA Games 29, đội tuyển giành 17 HCV, gần gấp đôi so với Thái Lan.

Đến SEA Games 30, Việt Nam giữ vững vị trí dẫn đầu với 16 HCV, còn Thái Lan xếp thứ hai với 12 HCV. SEA Games 31 tiếp tục chứng kiến cú bứt phá mạnh mẽ khi điền kinh Việt Nam giành 22 HCV, còn Thái Lan giành 12 HCV.

Tuy nhiên, ở SEA Games 32 (năm 2023), Thái Lan vươn lên dẫn đầu với 16 HCV. Điền kinh Việt Nam chỉ đạt 12 HCV và mất vị trí số 1 sau khi dẫn đầu ở 3 kỳ SEA Games liên tiếp.

Điều này cho thấy cục diện cạnh tranh giữa hai nền điền kinh hàng đầu khu vực ngày càng cân bằng hơn, đồng thời đặt ra thách thức lớn cho Việt Nam trong hành trình tại SEA Games 33.

Điền kinh Việt Nam bước vào SEA Games 33 với mục tiêu giành tối thiểu 12 HCV và nếu có thể thì giành tới 14 HCV. Thực tế, mục tiêu ban đầu của đội tuyển điền kinh Việt Nam là giành 12-14 HCV tại SEA Games 33. Nhưng trong những cuộc họp chuyên môn sát ngày lên đường tham dự SEA Games 33, mục tiêu được rút gọn là 12 HCV. Ở kỳ đại hội năm nay, Việt Nam tham dự 39/47 nội dung, với lực lượng 50 tuyển thủ.

Lãnh đội Nguyễn Đức Nguyên (phụ trách bộ môn điền kinh của Cục TDTT Việt Nam) cho biết, toàn đội đã chuẩn bị kỹ lưỡng nhất, trong đó thực hiện nhiều chuyến tập huấn nước ngoài. Đặc biệt đội tiếp sức nữ 4x400m còn đi tập huấn tại Pháp. Trước ngày lên đường, tin không vui đến với đội khi tuyển thủ ném lao Nguyễn Hoài Văn đứt dây chằng trong tập luyện. Hoài Văn được kỳ vọng có thể tạo đột biến tại SEA Games này nên việc anh vắng mặt bất đắc dĩ cũng được xem là khó khăn cho đội tuyển trong việc thực hiện chỉ tiêu giành 12 HCV. Ngay sau đó, Ban huấn luyện đội tuyển đã phải chỉ đạo các tuyển thủ giữ gìn trong tập luyện để tránh chấn thương.

Trong chia sẻ gần đây, ông Dương Đức Thủy, nguyên Trưởng bộ môn điền kinh (Tổng cục TDTT - nay là Cục TDTT Việt Nam), nhận định rằng SEA Games 33 sẽ là cuộc cạnh tranh rất khốc liệt giữa điền kinh Thái Lan với Việt Nam cũng như một số đội tuyển khác. Thái Lan là chủ nhà SEA Games nên chắc chắn đặt mục tiêu khẳng định vị thế dẫn đầu, nhắm mục tiêu giành 16-22 HCV. Chỉ tiêu 12 HCV của Việt Nam là phù hợp, nhưng khả năng đạt 14 HCV là hoàn toàn có cơ sở nếu các tuyển thủ thi đấu đúng phong độ trong khi các gương mặt trẻ bứt phá đúng thời điểm.

Bên cạnh đó, Philippines, Singapore hay Malaysia cạnh tranh mạnh mẽ với Thái Lan ở những nội dung then chốt của đội chủ nhà. Từ đó, khiến đội chủ nhà không thể hoàn thành chỉ tiêu HCV như dự kiến. Điều đó sẽ tạo cơ hội để Việt Nam thu hẹp khoảng cách hoặc vươn lên dẫn đầu. Thông tin ban đầu từ đội tuyển điền kinh Việt Nam cho thấy điều này hoàn toàn có thể xảy ra khi các nước trên đều có những nhân tố đủ khả năng tranh chấp ngôi đầu tại SEA Games 33. Vấn đề còn nằm ở sự thăng hoa đến mức nào của các VĐV Thái Lan khi được thi đấu trên sân nhà.

Chờ sự bứt phá từ nhóm nội dung thế mạnh

Theo nhiều chuyên gia, thế mạnh truyền thống của điền kinh Việt Nam vẫn tập trung ở nhóm nội dung trung bình dài và các nội dung tiếp sức nữ. Trong đó, nhóm 400m, 400m rào, 800m, 1.500m, 5.000m, 10.000m, 3.000m chướng ngại vật, tiếp sức 4x400m (nữ) và 4x400m hỗn hợp nam - nữ vẫn được hy vọng sẽ giành HCV cho đội tuyển điền kinh Việt Nam.

Một trong những gương mặt được kỳ vọng lớn nhất tiếp tục là Nguyễn Thị Oanh. Tại SEA Games 32, cô giành trọn 4 HCV ở 4 nội dung tham gia, kéo dài chuỗi thống trị từ SEA Games 29 đến nay. Bên cạnh đó, nội dung 4x400m nữ tiếp tục là “mỏ vàng” của đội tuyển. Được đầu tư liên tục từ năm 2010 nhằm hướng tới chuẩn Olympic, đội tiếp sức 4x400m nữ Việt Nam hiện nằm trong nhóm mạnh nhất khu vực và được đánh giá “gần như chắc chắn giành HCV” ở SEA Games 33.

Từ góc độ chuẩn bị lực lượng, ông Nguyễn Đức Nguyên từng nhấn mạnh, việc trẻ hóa đội hình là nhiệm vụ trung tâm. Những cái tên như Tạ Ngọc Tưởng, Dương Thị Thảo, Lê Thị Tuyết Mai, Hà Thị Thúy Hằng, Lê Quốc Huy… được đánh giá đủ khả năng tranh chấp huy chương, thậm chí HCV, ở các nội dung tham dự. Rõ ràng, mục tiêu giành HCV sẽ không chỉ được đặt vào các gương mặt quen thuộc mà còn cần đến từ những làn gió mới, những người lần đầu tiên dự SEA Games hoặc mới góp mặt trong 1-2 kỳ SEA Games gần đây. Chỉ có sự dày dặn về lực lượng mới có thể giúp điền kinh Việt Nam duy trì vị thế trong nhóm dẫn đầu khu vực Đông Nam Á và những mục tiêu xa hơn. Điều đáng mừng là trong những năm qua, công tác đào tạo trẻ của điền kinh Việt Nam vẫn cho “quả ngọt”, giúp đội tuyển quốc gia có thêm lựa chọn.

Không chỉ đặt mục tiêu huy chương ở đấu trường khu vực, điền kinh Việt Nam còn xem SEA Games 33 là bàn đạp hướng tới ASIAD 2026 và Olympic 2028. Nhiều nhóm nội dung, đặc biệt là 4x400m nữ, 800m và 1.500m nữ, nhóm nhảy đã được đầu tư theo hướng tiệm cận mức giành huy chương ASIAD. Ông Dương Đức Thủy đánh giá, các chỉ số chuyên môn hiện tại cho thấy chúng ta hoàn toàn có khả năng tranh chấp huy chương ở nhiều nội dung tại ASIAD 2026. Với sự đầu tư dài hạn, 4x400m nữ thậm chí có thể tiến gần chuẩn Olympic.

SEA Games 33 vì thế không chỉ là cuộc đua thành tích, mà còn là phép thử quan trọng cho hành trình nâng tầm điền kinh Việt Nam ở đấu trường châu Á và thế giới.