Ôtô siêu sang nhập khẩu biếu, tặng tăng đột biến
Mặc dù dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, nhưng từ năm 2020, lượng ôtô nhập về Việt Nam theo diện quà biếu, tặng tăng đột biến. Đáng chú ý, đa số xe biếu, tặng thuộc loại sang và siêu sang, giá từ vài tỷ đến cả chục tỷ đồng. Trong đó, ôtô theo diện quà biếu, tặng được làm thủ tục nhập khẩu (NK) về nhiều nhất qua Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Hà Nội, Bắc Ninh...
Biếu tặng xe sang, khai giá trị thấp
Theo đánh giá của Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh, từ cuối năm 2020 đến nửa đầu năm 2021, số hồ sơ xin cấp giấy phép nhập khẩu ôtô không nhằm mục đích thương mại tại Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh có dấu hiệu tăng nhanh. Tính từ ngày 1/1 đến 31/5/2021, Hải quan TP Hồ Chí Minh đã cấp phép nhập khẩu 48 xe,. Trong khi đó, cả năm 2020 chỉ có 42 xe ôtô được cấp phép nhập khẩu theo diện này. Trong số xe ôtô nhập khẩu theo loại hình quà biếu, tặng trong nửa đầu năm 2021 đa số là xe 7 chỗ ngồi trở xuống, xe ôtô tải đã qua sử dụng không nhiều. Xe ôtô nhập khẩu dưới dạng quà biếu, tặng hầu hết mới 100%, tập trung vào những hiệu xe sang đắt tiền, như: Toyota Sienna, Lexus, Mercedes, Bentley, Range Rover...
Số xe ôtô quà biếu, tặng chủ yếu nhập khẩu qua cảng Cát Lái và trị giá khai báo tính thuế của chủ hàng rất thấp. Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, đối với xe ôtô nhập khẩu theo hình thức quà biếu, tặng (không thương mại), cơ quan Hải quan được quyền xác định trị giá tính thuế theo quy định do không đủ điều kiện áp dụng trị giá giao dịch. Chính vì vậy, qua công tác xác định trị giá tính thuế đối với mặt hàng ôtô nhập khẩu theo loại hình quà biếu, tặng từ đầu năm 2021 đến nay, đơn vị đã tăng thu cho ngân sách Nhà nước trên 500 tỷ đồng tiền thuế.
Điển hình, mặt hàng xe hiệu Mercedes Benz bao gồm nhiều model khác nhau, như: GLS450, G63, GLS600,..; mức giá khai báo của doanh nghiệp chỉ từ 20.000- 30.000USD/chiếc. Từ mức giá này Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 kiểm tra và xác định tăng lên từ 70.000 đến 135.000USD/chiếc tùy theo model.
Tương tự, mặt hàng xe hiệu Lexus bao gồm nhiều model khác nhau, như: LX570, LX500, RX350...; mức giá khai báo của doanh nghiệp từ 15.000 - 30.000USD/chiếc. Mức giá được cơ quan Hải quan kiểm tra và xác định từ 50.000 đến trên 87.000 USD/chiếc tùy vào model. Mặt hàng xe Range Rover bao gồm nhiều model khác nhau (Lr400, SV Autobiography...), mức giá khai báo của doanh nghiệp 20.000 - 40.000USD/chiếc. Mức giá được cơ quan Hải quan kiểm tra và xác định từ 114.000 đến 130.000USD/chiếc, tùy model...
Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, với các mức giá điều chỉnh tăng của các loại xe như nêu trên, đơn vị tăng thu cho ngân sách Nhà nước (từ 3 loại thuế: Nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt và GTGT) từ 2 tỷ đến 7 tỷ đồng tiền thuế/xe, tùy thuộc vào chủng loại, dung tích của từng loại xe.
Cục Hải quan có lượng ôtô NK diện quà biếu, tặng nhiều thứ 2 cả nước sau TP Hồ Chí Minh là Hải Phòng. Tính từ đầu năm 2020 đến 25-6/2021, số xe biếu, tặng nhập về qua cục này là 36 chiếc. Tiếp đó là Cục Hải quan TP Hà Nội, với 34 chiếc.
Trước đó, Tổng cục Hải quan từng ra văn bản yêu cầu chấn chỉnh tình trạng khai báo trị giá thấp, điều tra xử lý các trường hợp gian lận trong NK ô tô diện quà biếu, tặng. Thế nhưng, tình trạng này vẫn tái diễn.
Tăng kiểm tra hậu kiểm để tránh thất thu thuế
Theo Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh, đặc thù của loại hình quà biếu, tặng nhập khẩu là người nhận thường không thể nắm được giá trị thực tế của món hàng, hàng hóa không có hóa đơn thương mại hoặc hợp đồng thương mại. Do đó, giá trị khai báo của người khai ban đầu thường sai, khác so với giá sau khi tham vấn, xác định giá của cơ quan Hải quan. Hành vi khai sai giá dẫn đến khai thiếu số thuế phải nộp được quy định tại Điều 9 Nghị định 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan.
Trong kiến nghị gửi Tổng cục Hải quan ngày 12/7/2021, Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh cho biết, đơn vị đã có nhiều báo cáo vướng mắc nghi ngờ tính chân thật về hoạt động cho tặng quà là ôtô. Hiện đơn vị đã và đang tiếp tục triển khai kiểm tra sau thông quan các trường hợp được cấp giấy phép nhập khẩu xe ôtô không nhằm mục đích thương mại nếu có nghi vấn.
Tuy nhiên, qua kiểm tra, đến nay đơn vị chưa phát hiện trường hợp vi phạm như có thanh toán tiền mua bán xe ôtô nhưng khai báo là quà biếu, tặng không nhằm mục đích thương mại. Đồng thời, Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh cũng đã gửi thông báo cho cơ quan Thuế địa phương để thực hiện thu thuế thu nhập DN nếu như DN nhập khẩu về bán lại cho người khác... để tránh thất thu ngân sách Nhà nước.
Ngày 11/8, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành ký công văn tiếp tục hướng dẫn các Cục Hải quan tỉnh, thành phố liên quan đến quản lý đối với xe ôtô NK dưới dạng quà biếu, tặng. Theo đó, các Cục Hải quan tỉnh, thành phố sau khi cấp giấy phép NK, thực hiện sao chụp và chuyển toàn bộ hồ sơ tài liệu liên quan cho phòng Thuế xuất nhập khẩu hoặc phòng Nghiệp vụ thuộc Cục Hải quan tỉnh, thành phố nơi quản lý cửa khẩu thực hiện thủ tục NK ôtô để phục vụ xác định trị giá hải quan.
Cũng theo hướng dẫn của Tổng cục Hải quan, sau khi nhận được bản sao tờ khai hàng hóa do Chi cục Hải quan cửa khẩu nơi làm thủ tục nhập khẩu gửi (theo quy định tại Điểm đ, Khoản 2, Điều 5 Thông tư 143/2015/TT-BTC), Cục Hải quan các tỉnh, thành phố nơi cấp giấy phép nhập khẩu chuyển danh sách sách tổ chức, cá nhân nhận quà biếu kèm hồ sơ xác định giá trị tính thuế cho Cục Thuế địa phương thực hiện thu thuế thu nhập cá nhân theo quy định.
