Thổ Nhĩ Kỳ dùng S-400 "mặc cả" tư cách thành viên NATO của Phần Lan, Thụy Điển?

Bloomberg ngày 17/5 dẫn lời một số quan chức Thổ Nhĩ Kỳ tiết lộ Ankara khả năng cao sẽ chỉ chấp thuận để hai nước Bắc Âu là Phần Lan và Thụy Điển gia nhập liên minh Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) khi các nước châu Âu dỡ bỏ toàn bộ hạn chế xuất khẩu vũ khí cho Ankara.

Từ năm 2019, các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã nhất trí hạn chế xuất khẩu vũ khí sang Thổ Nhĩ Kỳ nhằm phản đối chiến dịch quân sự của Ankara nhằm vào lực lượng người Kurd ở miền Bắc Syria.

Theo mong muốn của Thổ Nhĩ Kỳ, các biện pháp trừng phạt của Mỹ chống lại Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến hợp đồng mua tên lửa phòng không S-400 của Nga, vốn bao gồm quyết định loại Ankara khỏi chương trình F-35 được áp đặt từ thời cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, phải bị loại bỏ.

Ankara đồng thời hối thúc Phần Lan và Thụy Điển có quan điểm cứng rắn hơn hướng tới nhóm vũ trang Đảng Công nhân người Kurd (PKK), tổ chức bị Ankara và các thành viên NATO khác coi là khủng bố, cũng như các nhóm vũ trang có liên quan đến PKK.

Phần Lan và Thụy Điển xác nhận sẽ đệ đơn xin gia nhập NATO trong ngày hôm nay (18/5). Đơn xin gia nhập NATO của hai quốc gia này sẽ cần sự đồng ý của tất cả 30 thành viên trong nhóm, bao gồm Thổ Nhĩ Kỳ, và quá trình phê duyệt có thể kéo dài đến một năm.

Trong khi các thành viên khác tỏ ý chào đón Helsinki và Stockholm, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ngày 16/5 khẳng định Ankara sẽ phản đối việc kết nạp Phần Lan và Thụy Điển vào NATO viện dẫn lí do hai nước Bắc Âu chưa có "lập trường cởi mở, rõ ràng chống lại các tổ chức khủng bố".

Việc Thổ Nhĩ Kỳ phản đối Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO được loan báo trong bối cảnh xung đột ở Ukraine vẫn diễn biến phức tạp, và Ankara đang nỗ lực duy trì quan hệ tốt đẹp với Nga.

Tuy vậy, các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ bác bỏ mọi ý kiến cho rằng lập trường của nước này có bất cứ liên hệ nào với mối quan hệ Ankara-Moscow hoặc tình bạn giữa Tổng thống Erdogan với Tổng thống Nga Vladimir Putin.