Thế giới nỗ lực ứng phó với biến thể Omicron
Đó chính là sự xuất hiện của Omicron và sự "phủ sóng" ngày càng rộng trên bản đồ thế giới của biển thể này. Chính vì vậy, việc nâng cao cảnh giác phòng dịch trước thềm lễ Giáng sinh và năm mới là điều các nước cần chú trọng.
Khi chỉ còn chưa đầy 2 tuần nữa là tới Giáng sinh, số ca mắc mới trên thế giới trong 7 ngày có xu hướng tăng trở lại, gần 4.233.000 ca. Tại Mỹ, trong 7 ngày qua, nước này ghi nhận khoảng 118.000 ca/ngày, tăng 16% so với tuần trước và tăng 23% so với dịp lễ Tạ ơn. Số ca tử vong trung bình tại Mỹ là 1.100 trường hợp/ngày, tăng khoảng 28% so với 7 ngày trước đó. Số ca phải nhập viện điều trị cũng lên tới 7.441 người/ngày, tăng khoảng 16%. Biến thể Omicron đã "bám rễ" tại 25/50 bang của Mỹ trong khi biến thể Delta vẫn chiếm tới 99% số ca mắc mới tại nước này.
Trong khi đó, tại châu Âu, số ca mắc bệnh và tử vong đang có xu hướng tăng trở lại khiến châu lục này trở thành tâm dịch mới của thế giới. Diễn biến dịch COVID-19 đang khiến châu Âu đối mặt với tình cảnh như bệnh viện quá tải hay thiếu thiết bị vật tư y tế như Giáng sinh năm ngoái khi châu lục này phải đối mặt với làn sóng biến thể Delta.
Anh ghi nhận "kỷ lục buồn" khi số ca mắc mới theo ngày tăng lên mức cao nhất kể từ đầu tháng 1/2021 với 58.969 ca ngày 10/12. Giới chức y tế cảnh báo nước Anh đang đối mặt với tình huống đáng lo ngại khi biến thể Omicron lây lan nhanh khiến số ca lây nhiễm tăng gấp đôi sau mỗi 2-3 ngày. Nếu tình hình dịch bệnh tiếp tục xu hướng hiện nay, nhiều khả năng Omicron sẽ trở thành biến thể thống trị tại Anh với hơn 1 triệu ca mắc vào cuối tháng này. Thậm chí nhà dịch tễ học Anh John Edmunds cảnh báo số ca mắc biến thể Omicron tại nước này có thể vượt mốc 60.000 ca/ngày trong 2 tuần trước Giáng sinh.
Trước tình hình trên, nhiều nước đã kích hoạt các quy định phòng dịch nghiêm ngặt hơn. Tại Mỹ, chính quyền bang New York vừa ban hành quy định đeo khẩu trang bắt buộc tại tất cả các địa điểm công cộng trong không gian kín trên toàn bang, kể từ ngày 13/12 đến 15/1/2022. Những cá nhân hay tổ chức vi phạm sẽ phải chịu mức phạt 1.000 USD/trường hợp.
Theo Tiến sĩ Mary Bassett, quan chức y tế bang New York, sự lây lan của dịch bệnh trong cộng đồng đòi hỏi giải pháp với quy mô cộng đồng, tiêm chủng và đeo khẩu trang là cần thiết để giảm đà lây lan của dịch bệnh.
Pháp, quốc gia đang trải qua làn sóng dịch thứ năm, đã ban hành loạt quy định có hiệu lực trong 4 tuần, kể từ ngày 10/12, trong đó có đóng cửa các hộp đêm, đeo khẩu trang và xuất trình thẻ tiêm chủng tại những địa điểm công cộng có không gian kín. Trong khi đó, Đức thông qua luật mới, yêu cầu các y, bác sĩ và nhân viên làm việc tại các bệnh viện, phòng khám và nhà dưỡng lão phải có chứng nhận tiêm chủng hoặc từng mắc bệnh trong vòng 6 tháng trở lại đây. Luật mới cũng cho phép 16 bang của Đức đóng cửa các quán bar và nhà hàng cũng như cấm các sự kiện lớn, quy tụ đông người do tỷ lệ lây nhiễm virus cao. Norway, Thụy Điển, Ba Lan hay Ireland cũng đã nhanh chóng áp đặt các lệnh hạn chế.
Australia, một tháng trước bắt đầu mở cửa trở lại sau hơn một năm kiểm soát biên giới, đã dừng kế hoạch cho phép người di cư và sinh viên quốc tế nhập cảnh trong hai tuần do lo ngại Omicron. Nhật Bản đã đóng cửa biên giới đối với hầu hết đối tượng không phải là công dân, bao gồm sinh viên quốc tế, doanh nhân và những người đến thăm gia đình. Philippines đã tạm thời đình chỉ kế hoạch cho phép du khách quốc tế đã tiêm phòng đầy đủ tới nước này.
Hàn Quốc, quốc gia vốn đã ghi nhận số ca mắc mới COVID-19 trên 7.000 ca/ngày, cũng đã tái áp đặt các hạn chế và áp dụng "thẻ vaccine" nhằm hạn chế mọi hoạt động tụ tập và khuyến khích người dân tiêm chủng, kể từ ngày 6/12 đến ngày 2/1/2022. Bên cạnh các biện pháp phòng dịch cơ bản, tiêm vaccine và mở rộng đối tượng tiêm chủng cũng được tính đến.
Trong tuần qua, Singapore, Australia, Indonesia... đã mở rộng đối tượng tiêm chủng cho trẻ từ 5-11 tuổi. Cùng với đó, việc tiêm mũi tăng cường cũng được các quốc gia đẩy mạnh khi nhiều nghiên cứu cho thấy "lá chắn" miễn dịch do vaccine tạo ra sẽ giảm sau 6 tháng hoàn thành tiêm chủng.
Có thể thấy rõ thực tế rằng dù là biến thể Delta trội hơn hay Omicron có khả năng trở thành biến thể thống trị trong thời gian tới, các nước trên thế giới đã "thấm thía" những bài học về dịch bệnh sau mỗi đợt tụ tập đông người nhân Giáng sinh, năm mới hay các kỳ lễ hội. Đợt dịch bệnh bùng phát mạnh chưa từng có tại nhiều bang ở Mỹ, trong đó có New York và California sau các dịp lễ Tạ ơn và Giáng sinh năm ngoái, khi hàng triệu người phớt lờ lời khuyên của chuyên gia, vẫn đi du lịch hay tụ tập, hay làn sóng dịch thứ hai do biến thể Delta hồi cuối tháng 4 vừa qua sau hàng loạt lễ hội khiến Ấn Độ liên tiếp chứng kiến số ca mắc và tử vong tăng mạnh…, là những ví dụ điển hình. Chính vì vậy, việc siết chặt các biện pháp phòng dịch và nâng cao ý thức trước thềm lễ Giáng sinh và năm mới là điều các nước cần chú trọng.
Các nhà nghiên cứu tại Bệnh viện Sheba (Israel) ngày 11/12 công bố một kết quả nghiên cứu sơ bộ cho thấy, tiêm mũi tăng cường sử dụng vaccine của Pfizer có thể làm tăng đáng kể khả năng chống chọi với Omicron, tuy nhiên so với Delta, hiệu quả "phòng vệ" vaccine của Pfizer trước Omicron lại thấp hơn 4 lần.
Đề tài nghiên cứu do Tiến sĩ Gili Regev Yochay - Giám đốc Trung tâm Dịch tễ học Bệnh truyền nhiễm - làm chủ nhiệm đã lấy mẫu máu của 40 nhân viên y tế tại Bệnh viện Sheba, trong đó, 20 người đã được tiêm mũi tăng cường (mũi 3) phòng COVID-19 cách đây 1 tháng và 20 người chỉ mới tiêm mũi vaccine thứ 2 cách đây 5-6 tháng. Kết quả cho thấy kháng thể của những người chỉ tiêm 2 mũi không thể chống trả biến thể Omicron, mặc dù vẫn có khả năng chống chọi với biến thể Delta và chủng ban đầu của virus SARS-CoV-2. Ở người tiêm đủ 3 mũi, khả năng tạo kháng thể đối với Omicron là có, song lại thấp hơn 4 lần so với Delta.
Kết quả nghiên cứu này cũng tương tự kết quả nghiên cứu trước đó của Pfizer khẳng định vaccine của hãng cũng có khả năng phòng ngừa biến thể Omicron. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu trên mới là sơ bộ và nhóm chuyên gia cho biết hiện vẫn chưa rõ những người tiêm 2 mũi trong thời gian gần đây có khả năng miễn dịch như thế nào với biến thể mới. Ở thời điểm chưa có vaccine phòng chống Omicron hiệu quả, nghiên cứu này sẽ là tiền đề để chính phủ các nước cân nhắc thực hiện tiêm chủng mũi tăng cường cho người dân vào thời điểm thích hợp để đảm bảo tối đa sức khỏe của người dân.