Quốc gia châu Phi thất thoát 1 triệu liều vaccine dù tỷ lệ tiêm chủng siêu thấp

Tại nhiều nước châu Phi, tỷ lệ tiêm chủng hiện rất thấp và đây là điều kiện thuận lợi để những biến thể mới như Omicron xuất hiện và lây lan.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tại Nigeria, quốc gia đông dân nhất châu Phi với hơn 200 triệu người, chưa đến 4% người trưởng thành đã được tiêm vaccine ngừa COVID-19 đầy đủ.

Mặc dù một lượng lớn vaccine đã được cung cấp cho một vài quốc gia, tuy vậy, một vấn đề lớn khác lại phát sinh: Những nước này không đủ nguồn lực để bảo quản vaccine.

Theo một số nguồn tin, lượng vaccine lớn hết hạn sử dụng là do AstraZeneca sản xuất, được chuyển từ châu Âu thông qua cơ chế chia sẻ vaccine COVAX. Ngoài ra, vẫn còn một lượng nhỏ chưa hết hạn đang được các quan chức y tế nước này tính toán.

Người phát ngôn của Cơ quan Phát triển Chăm sóc Sức khỏe, chịu trách nhiệm cho hoạt động tiêm chủng ở Nigeria, ngày 7/12 cho biết số lượng vaccine đã nhận và sử dụng vẫn đang được thống kê và thông tin chi tiết sẽ được đưa ra trong thời gian sớm nhất.

WHO cũng xác nhận việc một lượng vaccine bị hết hạn nhưng không đưa ra con số chi tiết. Khoảng 800.000 liều vaccine được vận chuyển đến Nigeria hồi tháng 10 đã được sử dụng kịp thời.

Theo WHO, “lãng phí vaccine là trường hợp có thể xảy ra đối với bất kỳ chương trình tiêm chủng nào, đặc biệt là trong bối cảnh triển khai tiêm ngừa COVID-19 đang diễn ra trên toàn cầu”, ngoài ra, việc các loại vaccine có hạn sử dụng ngắn cũng là một vấn đề đáng quan tâm.

Theo nhiều chuyên gia, lượng vaccine hết hạn tại Nigeria chính là vụ thất thoát lớn nhất trong thời gian qua, thậm chí còn lớn hơn lượng vaccine mà nhiều nước trong khu vực nhận được cho đến nay. Tuy nhiên, đây không phải trường hợp hy hữu.

Tình trạng này từng xảy ra ở nhiều nước châu Âu, như Đức hay Thụy Sĩ, những nước từng phải vật lộn trong tối đa việc sử dụng vaccine. Hồi tháng 1, các quan chức tại Anh cũng đưa ra dự báo về việc lãng phí đến 10% lượng vaccine. Tháng 4 vừa qua, Pháp cũng cho biết 25% lượng vaccine AstraZeneca, 20% lượng Moderna và 7% của Pfizer tại nước này đã bị thất thoát.

Theo các chuyên gia y tế, tỷ lệ tiêm chủng cao tại châu Phi có ý nghĩa quan trọng trong việc chấm dứt đại dịch trên phạm vi toàn cầu. Chưa đến 102 triệu người, tương đương 7,5% dân số châu Phi, đã được tiêm chủng đầy đủ cho đến nay, theo WHO.

Việc thiếu nhân lực, thiết bị và ngân sách khiến nhiều nước châu Phi gặp khó trong triển khai tiêm chủng.