Phương Tây đòi Nga trao trả nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia
Mỹ cùng hơn 40 quốc gia đồng minh hối thúc Nga rút lực lượng khỏi nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Ukraine, động thái gần như chắc chắn không được Moscow đồng ý.
Tổng cộng 42 quốc gia, bao gồm Mỹ, thành viên Liên minh châu Âu (EU) và một số quốc gia khác, hôm 14/8 đã ra tuyên bố kêu gọi Nga trao lại quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cho Ukraine, đồng thời mô tả sự hiện diện của Moscow tại đó dẫn đến nguy cơ mất an toàn hạt nhân, RepublicWorld đưa tin.
Theo lập luận của các nước này, chỉ khi nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia nằm dưới quyền kiểm soát của Ukraine thì các chuyên gia của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) mới có thể tiếp cận khu vực.
Nhà máy Zaporizhzhia nằm ở thành phố Energodar thuộc tỉnh Zaporizhzhia và là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu. Quân đội Nga đã kiểm soát khu vực này từ giữa tháng 3. Hiện tại, nhà máy đang hoạt động khoảng 70% công suất, được vận hành bởi các kĩ thuật viên Ukraine.
Vài tuần qua, Nga và Ukraine đổ lỗi cho nhau về các vụ pháo kích nhằm vào cơ sở này. Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres cảnh báo, các cuộc tấn công nhằm vào nhà máy Zaporizhzhia có thể "dẫn đến thảm họa kinh hoàng gấp 10 lần thảm họa hạt nhân Chernobyl".
Trong nỗ lực đảm bảo an toàn hạt nhân tại cơ sở Zaporizhzhia, IAEA đã đề xuất cử chuyên gia tới để thiết lập một vành đai an ninh. Nga nhiều lần tuyên bố ủng hộ kế hoạch này, nhưng cho rằng phương Tây đang tìm cách ngăn phái đoàn IAEA tới Zaporizhzhia.
"Chúng tôi đang đấu tranh để đảm bảo rằng các chuyên gia - đại diện của IAEA có thể đến nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. IAEA muốn làm vậy. Nhưng cộng đồng phương Tây và Kiev lại đang làm mọi thứ để ngăn chặn điều đó diễn ra", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova hôm 14/8 phát biểu.
Nga không cho phép phi quân sự hóa nhà máy Zaporizhzhia
Từ khi Nga kiểm soát phần lớn tỉnh Zaporizhzhia và nhà máy điện hạt nhân cùng tên, Ukraine và các đồng minh phương Tây cáo buộc Nga đưa binh sĩ, khí tài tới đây và biến nhà máy thành căn cứ quân sự. Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, phương Tây cho rằng Nga cần rút lực lượng khỏi nhà máy.
Đáp lại yêu cầu này, Đại sứ Nga tại LHQ Vasily Nebenzia ngày 12/8 khẳng định Moscow sẽ không rút quân khỏi nhà máy Zaporizhzhia.
"Việc phi quân sự hóa nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sẽ khiến cho nhà máy này gặp nguy hiểm bởi những bên có động cơ xấu", ông nói. "Chúng tôi không thể loại trừ khả năng cơ sở này bị tấn công khủng bố và do đó nó cần sự bảo vệ của quân đội Nga".
Nga và Ukraine cùng ra tuyên bố liên quan tới nhà máy Zaporizhzhia 
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia hư hại, LHQ cảnh báo thảm hoạ 
