Pháo đài Azovstal thất thủ

Bộ Quốc phòng Nga ngày 17/5 thông báo, 265 quân nhân Ukraine cố thủ trong nhà máy thép Azovstal ở Mariupol đã buông vũ khí đầu hàng lực lượng Nga, trong đó 51 người bị thương nặng được chuyển tới bệnh viện ở khu vực do lực lượng ly khai miền Đông kiểm soát, Interfax đưa tin.

Video do Bộ Quốc phòng Nga công bố cùng ngày cho thấy các thành viên của Tiểu đoàn Azov, nhóm vũ trang cực hữu bị Nga cáo buộc mang tư tưởng tân phát xít, và các binh sĩ quân đội Ukraine được lính Nga lục soát kĩ lưỡng trước khi đưa lên xe bus chờ sẵn.

Trong số binh sĩ hạ vũ khí đầu hàng lực lượng Nga, nhiều người được đưa ra ngoài bằng cáng, vài người khác không có dấu hiệu bị thương. Một số binh sĩ được lực lượng Nga hỗ trợ y tế tại chỗ. Reuters nói rằng 7 xe bus chở đầy lính Ukraine đã rời Azovstal.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, quá trình đầu hàng của các binh sĩ thuộc Tiểu đoàn Azov và quân đội Ukraine tại nhà máy Azovstal đã bắt đầu từ hôm 16/5, thời điểm Moscow và Kiev đạt thỏa thuận về việc ngưng bắn để cho phép các quân nhân Ukraine rời Azovstal.

Trước đó, phía Ukraine nói rằng lực lượng ở Azovstal "hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu" và khoảng 260 quân nhân được "sơ tán" theo một hành lang nhân đạo.

Chưa rõ bao nhiêu binh sĩ còn mắc kẹt, song Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khẳng định sẽ tìm mọi cách để giải cứu các binh sĩ này, có thể bằng trao đổi tù binh Nga.

Tuy nhiên, một số quan chức cấp cao của Nga đang kêu gọi không cho phép đưa các binh sĩ thuộc Tiểu đoàn Azov vào danh sách tù nhân có thể trao đổi, mà phải đưa ra xét xử liên quan đến các cáo buộc của Moscow về việc lực lượng này có hành vi chống lại người dân miền Đông suốt 8 năm qua.

Dù khác biệt trong cách mô tả, giới quan sát quốc tế cùng nhận định việc binh sĩ Ukraine lần lượt rời bỏ "pháo đài Azovstal" được cho là đã đánh dấu thời khắc Nga kiểm soát hoàn toàn thành phố chiến lược Mariupol bên bờ biển Azov thuộc tỉnh Donetsk.

Mariupol đã ghi nhận các cuộc giao tranh khốc liệt nhất trong cuộc xung đột đang diễn ra giữa Nga và Ukraine. Moscow cơ bản kiểm soát thành phố cảng chiến lược này cách đây một tháng và nhà máy Azovstal là thành trì cuối cùng của lực lượng Ukraine trong khu vực.

Kiểm soát Mariupol giúp Nga thiết lập hành lang trên bộ từ bán đảo Crimea qua vùng duyên hải phía Nam Ukraine tới biên giới. Điều này cũng giúp Nga rút bớt lực lượng vây hãm nhà máy Azovstal để chuyển sang hoạt động tại các khu vực khác trong trung tâm công nghiệp ở Đông và Nam Ukraine.

Trong tuyên bố đưa ra ngày 17/5, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksiy Reznikov nói cuộc chiến với Nga bước vào giai đoạn kéo dài. "Nga đang chuẩn bị cho một chiến dịch quân sự dài hạn", ông nói. "Lực lượng Nga đang dồn lực bao vây và tiêu diệt các đơn vị Ukraine ở Donetsk và Lugansk".

Sau gần 3 tháng giao tranh, Ukraine mất kiểm soát phần lớn vùng Donbass, tỉnh Kherson và nhiều khu vực ở vùng duyên hải phía Nam. Ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine cũng hứng chịu những thiệt hại không thể bù đắp, song Kiev đã nhận được hàng tỷ USD vũ khí viện trợ từ phương Tây.