Nga, Ukraine tranh chấp kho báu bằng vàng cổ vô giá

Tháng 2/2014, khi Crimea vẫn thuộc Ukraine, một bộ sưu tập – kho báu hàng trăm cổ vật, gồm một chiếc chiếc mũ bằng vàng nặng hơn 1kg được chạm khắc tinh xảo cùng nhiều trang sức quý của người Scythia, đã được 4 viện bảo tàng ở Crimea cho bảo tàng Allard Pierson tại thành phố Amsterdam, Hà Lan, mượn để trưng bày tại triển lãm "Crimea: Vàng và Bí mật của Biển Đen".

Vài tuần sau, tháng 3/2014, khi cuộc khủng hoảng ở Ukraine leo thang, người dân Crimea đã tham gia trưng cầu dân ý và quyết định sáp nhập bán đảo này về với Nga. Rắc rối bắt đầu từ đây khi cả Kiev và các bảo tàng ở Crimea đều cho rằng mình là chủ sở hữu của kho báu vô giá tuổi đời hơn 2.000 năm này.

Hôm 26/10, tranh cãi một lần nữa bùng lên khi toà án phúc thẩm tại thành phố Amsterdam của Hà Lan phán quyết số cổ vật bằng vàng của người Scythia là "một phần di sản văn hóa của Ukraine", do đó chúng cần "được bàn giao cho phía Ukraine" chứ không phải các bảo tàng ở Crimea.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gọi phán quyết của toà phúc thẩm Hà Lan là một chiến thắng. "Chúng ta sẽ giành lại những gì thuộc về mình. Sau cổ vật bằng vàng của người Scythia sẽ là bán đảo Crimea", ông Zelensky tự tin tuyên bố, theo AFP.

Trong khi đó, các viện bảo tàng ở Crimea cùng một loạt quan chức, nghị sĩ Nga đã phản đối phán quyết trên.

TASS dẫn lời nghị sĩ Nga Viktor Vodolatsky khẳng định, phán quyết được ban bố dưới áp lực chính trị của Mỹ. Ông Vodolatsky lập luận rằng, số cổ vật của người Scythia đã nằm trong các bảo tàng ở Crimea trước khi khu vực Crimea được Nga chuyển giao cho Ukraine năm 1954 dưới thời Liên bang Xô Viết.

Ông Georgy Muradov, Đặc phái viên của Tổng thống Nga tại Crimea thì khẳng định: "Những đồ vật này đã được khai quật ở Crimea và được đặt tại các bảo tàng của Crimea từ lâu. Vì vậy, chúng phải được đưa trở lại nơi chúng thuộc về".

Quan chức phụ trách các vấn đề pháp lý của Crimea thuộc Văn phòng Tổng thống Nga, ông Alexander Molokhov nhấn mạnh, phía Nga sẽ sớm kháng cáo lên Tòa án tối cao Hà Lan. Đến khi có phán quyết cuối cùng, bảo tàng Allard Pierson sẽ tiếp tục giữ số cổ vật trên tại một nơi "an toàn".

Scythia là tộc người di cư từ Trung Á tới miền Nam nước Nga và Đông Âu từ thời xa xưa, sau đó lập nên một đế chế hùng mạnh, giàu có trên phần lãnh thổ Crimea ngày nay. Người Scythia được mệnh danh là bậc thầy trong việc đúc, rèn kim loại và khảm trang sức.

The Moscow Times nói rằng, bộ sưu tập tranh cãi giữa Nga và Ukraine gồm các món đồ được người Scythia chế tác từ thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên đến thời Trung Cổ, khi Crimea "nằm ở ngã tư của các tuyến đường thương mại cổ đại".