Nga muốn kí hiệp ước an ninh mới với NATO

New York Times ngày 17/12 cho biết, Bộ Ngoại giao Nga mới đây đã gửi dự thảo hiệp ước an ninh mới tới Mỹ, văn kiện được mô tả như một thỏa thuận từ thời Chiến tranh Lạnh, nhằm tìm kiếm nhận thức chung của Washington trong nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng đang leo thang.

Dự thảo nói trên gồm 8 điểm, theo Reuters, trong đó nổi bật nhất là yêu cầu NATO cam kết "tự kiềm chế, không mở rộng về phía Đông, bao gồm kết nạp Ukraine và thêm các nước khác". Nga cũng hối thúc Mỹ loại bỏ vũ khí hạt nhân ở châu Âu; đồng thời rút lực lượng khỏi Ba Lan và các nước vùng Baltic.

Trong dự thảo, Nga đề xuất rằng nước này sẽ cùng NATO rút tên lửa tầm ngắn và tầm trung khỏi khu vực biên giới của nhau, nội dung được cho là nhằm thay thế Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) mà Mỹ rời bỏ vào năm 2018.

Theo quan điểm của Nga, các nước NATO cũng cần tìm kiếm sự đồng thuận của Moscow nếu muốn tổ chức các cuộc tập trận ở Ukraine, Đông Âu, ở các nước Caucasus như Gruzia hoặc ở Trung Á.

Dự thảo thỏa thuận do Nga đưa ra đã hệ thống hóa một loạt yêu cầu được đưa ra dưới nhiều hình thức khác nhau những tuần gần đây của các quan chức Nga, cũng như của Tổng thống Vladimir Putin trong cuộc gặp thượng đỉnh trực tuyến với Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Nga cảnh báo bất cứ sự phớt lờ nào với những lợi ích an ninh của Nga có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng giống như khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov khẳng định Nga đã sẵn sàng tổ chức các cuộc đàm phán an ninh với Mỹ sớm nhất ngay trong hôm nay, 18/12. "Chúng tôi sẵn sàng ngay lập tức, ngay ngày mai cũng được. Chúng tôi sẵn sàng đàm phán với Mỹ ở nước thứ ba", ông Ryabkov ngày 17/12 phát biểu và cho rằng Geneva là địa điểm phù hợp để thương lượng.

Reuters dẫn lời quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ nói rằng, Washington cũng sẵn lòng thảo luận về các đề nghị của Nga. Tuy nhiên, quan chức này nhận định, "có một số điều kiện trong văn kiện đó mà người Nga biết là sẽ không thể được chấp nhận".

Cùng ngày, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki thông báo Washington sẽ trao đổi với các đồng minh về đề nghị của Nga. "Chúng tôi sẽ không thỏa hiệp các nguyên tắc chính của nền an ninh châu Âu, bao gồm việc các quốc gia có quyền tự quyết định tương lai và chính sách đối ngoại của mình", bà Psaki phát biểu.

Cách đây vài ngày, NATO từng bác bỏ đề nghị của Nga về việc dừng kế hoạch cân nhắc kết nạp thêm các thành viên mới như Ukraine. "Chúng tôi sẽ không thỏa hiệp về quyền tự định đoạt con đường cho mình của Ukraine. Chúng tôi cũng không thỏa hiệp về quyền bảo vệ tất cả đồng minh của NATO", Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 16/12 phát biểu.