Lộ diện nhân vật tự nhận đứng sau bạo loạn ở Kazakhstan

Hãng tin RIANovosti của Nga hôm nay (7/1) cho biết, Mukhtar Ablyazov một cựu chính khách, nhà tài phiệt và từng giữ chức chủ tịch một ngân hàng tại Kazakhstan bất ngờ tự xưng mình là lãnh đạo phe đối lập và là người đứng sau các cuộc biểu tình bạo loạn tại quốc gia Trung Á.

Mukhtar Ablyazov, 58 tuổi, hiện đang lưu vong tại Pháp. Ông này từng vướng phải các cáo buộc biển thủ hàng tỷ USD, rửa tiền và gian lận khi nắm quyền Chủ tịch ngân hàng BTA của Kazakhstan.

Trong giai đoạn 1998-1999, Ablyazov giữ chức Bộ trưởng Năng lượng, Công nghiệp và Thương mại Kazakhstan trong chính quyền cựu Tổng thống Nursultan Nazarbayev.

Trong cuộc phỏng vấn cùng ngày với Reuters, Ablyazov tuyên bố phương Tây cần phải can dự tình hình ở Kazakhstan hoặc là "Kazakhstan sẽ biến thành Belarus" và Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể "tái thiết lập một cấu trúc giống như thời Liên Xô (cũ)".

Theo lời Ablyazov, ông được hỏi ý kiến mỗi ngày về các chiến thuật mặt đất tại Almaty – thành phố lớn nhất Kazakhstan và cũng là nơi các cuộc biểu tình bạo loạn diễn ra phức tạp nhất.

"Tôi thấy mình là thủ lĩnh của phe đối lập", Ablyazov nói. "Mỗi ngày, những người biểu tình gọi cho tôi và hỏi: 'Chúng tôi phải làm gì? Chúng tôi đang đứng đây: Chúng tôi phải làm gì?'".

Chính quyền Kazakhstan chưa đưa ra bình luận chính thức nào về vai trò của Ablyazov. Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev cách đây vài giờ thông báo trật tự hiến pháp đã được khôi phục trên hầu khắp lãnh thổ quốc gia Trung Á, sau khi ít nhất 26 tay súng đối lập có vũ trang và 18 nhân viên an ninh Kazakhstan thiệt mạng trong các vụ đụng độ.

Theo lời nhà lãnh đạo Kazakhstan, "giới chức các địa phương đã kiểm soát được tình hình" dù "những kẻ khủng bố vẫn sử dụng vũ khí và gây thiệt hại đến dân chúng". "Các hoạt động chống khủng bố cần được tiếp tục đến khi nào những phần tử này bị hủy diệt hoàn toàn", ông nói.

Bộ Nội vụ Kazakhstan xác nhận hơn 2.000 phần tử bạo loạn đã bị bắt. Chính quyền Tổng thống Tokayev đang xác minh danh tính những người này và không loại trừ khả năng họ là thành viên một tổ chức cực đoan.

Trong diễn biến liên quan, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố, ít nhất 9 máy bay vận tải quân sự Il-76 với binh lính và khí tài quân sự đã hạ cánh xuống sân bay Almaty. Các quân nhân này thuộc nhóm binh sĩ mà Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) triển khai sang Kazakhstan theo đề nghị của Tổng thống Tokayev.