"Điểm mặt" những cơn bão siêu mạnh từ đầu năm 2022

Giới khí tượng quốc tế có nhiều tên gọi để chỉ hiện tượng thời tiết “bão”. Về cơ bản, các hiện tượng “Bão lốc xoáy nhiệt đới” (Hurricane), “Bão cuồng phong” (Typhoon) và “Xoáy thuận” (Cyclone) đều để chỉ “hệ thống bão” với sức gió từ 119 km/giờ trở lên. Sở dĩ tên gọi khác nhau là do nơi mà các hiện tượng này xảy ra.

“Bão lốc xoáy nhiệt đới” thường hình thành tại khu vực Bắc Đại Tây Dương và Tây Bắc Thái Bình Dương, ảnh hưởng chủ yếu đến bờ biển phía Đông của Mỹ và khu vực Caribe. Độ mạnh của bão loại này được đo dựa theo sức gió, từ cấp 1 (từ 153 km/giờ) đến cấp 5 (từ 252 km/giờ).

“Bão cuồng phong” thường hoạt động tại khu vực Thái Bình Dương, đổ bổ vào các khu vực từ Philippines đến Nhật Bản. Mùa bão thường kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10, dù bão có thể hình thành bất kỳ thời điểm nào trong năm. “Bão cuồng phong” có nhiều cấp độ và cấp mạnh nhất được gọi là “siêu bão”.

“Xoáy thuận” chủ yếu hoành hành tại khu vực Nam Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, ảnh hưởng đến các nước từ Australia đến phía Đông châu Phi. Hiện tượng này thường xuất hiện từ tháng 11 đến tháng 4.

Tên gọi của các cơn bão được đặt nhằm giúp phân biệt. Thường cơn bão đầu tiên trong năm được giới khí tượng quốc tế đặt tên bắt đầu với chữ cái A, hoặc như ở Việt Nam thường đặt theo số thứ tự. Các chuyên gia khí tượng trên thế giới tổ chức một cuộc gặp thường niên để đặt tên mới cho các cơn bão có thể xuất hiện. Những cơn bão gây ra thiệt hại thảm khốc trong quá khứ thường sẽ không bị lặp lại tên.

Dưới đây là một số cơn bão mạnh và gây thiệt hại lớn từ đầu năm 2022: 

Bão Ian chiều 27/9 (giờ Hà Nội) đã đổ bộ vào khu vực phía Tây Cuba, hiện vẫn đang mạnh lên. Nhà chức trách Cuba đã sơ tán hàng chục nghìn người để chuẩn bị ứng phó với lượng mưa lớn và sức gió tàn phá kỷ lục.

Cơn bão hiện mạnh cấp 2 trên thang đo gồm 5 cấp của Mỹ (cấp 5 là cấp mạnh nhất). Theo dự báo, cơn bão sẽ đổ bộ khu vực bán đảo bang Florida của Mỹ trong tuần này và sẽ mạnh lên cấp 4, sức gió dự báo lên đến 225 km/giờ.

Bão Noru là cơn bão mạnh nhất đổ bộ vào Philippines trong năm nay, quét qua khu vực Quezon ngày 25/9, khi đó, cơn bão mạnh cấp 3 trên thang 5 cấp. Cơn bão khiến 5 nhân viên cứu hộ thiệt mạng và cắt đứt toàn bộ hệ thống điện, thông tin liên lạc ở những nơi nó quét qua.

Cơn bão hiện đang hoành hành trên Biển Đông và có những ảnh hưởng đầu tiên đến miền Trung Việt Nam.

Bão Fiona là cơn bão mạnh cấp 4 trên thang gồm 5 cấp. Bão quét qua Puerto Rico, Cộng hòa Dominica, Turks và Caicos, Bermuda và phía Đông Canada hồi tuần trước, để lại thiệt hại thảm khốc cũng như hàng trăm nghìn người bị mất điện.

Siêu bão Nanmadol đổ bộ vào phía Tây Nam Nhật Bản hôm 19/9, khiến hàng triệu người phải di tản đến nơi an toàn, sức gió khủng khiếp và mưa lớn. Theo báo chí Nhật Bản, ít nhất 43 người bị thương và hơn 300.000 hộ gia đình mất điện vì ảnh hưởng của bão.

Bão Muifa đổ bộ vào khu vực bờ biển Trung Quốc, quét qua nhiều thành phố cảng như Chu Sơn và Ninh Ba, hôm 14/9. Nhiều cảng biển và trường học đã phải đóng cửa do mưa lớn kỷ lục tại nhiều địa phương ven biển phía Đông và Nam Trung Quốc.

Bão Hinnamnor là cơn bão mạnh nhất đổ bộ vào Hàn Quốc trong nhiều năm qua, khiến ít nhất 10 người thiệt mạng. Đổ bộ hồi đầu tháng 9, cơn bão khiến nhiều tuyến đường, nhà cửa tại Hàn Quốc bị ngập, gây ra sạt lở nhiều nơi.

Bão Chaba đổ bộ vào miền Nam Trung Quốc hồi đầu tháng 7, khiến ít nhất 12 người thiệt mạng và hàng chục người mất tích trong vụ cần trục nổi chuyên dụng bị chìm ngoài khơi tỉnh Quảng Đông.

Bão Gombe tấn công đất nước Mozambique ở phía Đông châu Phi hồi tháng 3, khiến ít nhất 53 người thiệt mạng và 80 người bị thương. Cơn bão phá hủy hoàn toàn hơn 45.000 và làm hư hại ít nhất 30.000 ngôi nhà.

Bão Batsirai trở thành cơn ác mộng của người dân Madagascar, quốc đảo phía Đông Nam châu Phi, hồi tháng 2. Cơn bão khiến ít nhất 120 người thiệt mạng và hơn 55.000 người mất nhà cửa.