Cựu Tổng thống Syria kể về nguyên nhân sơ tán sang Nga

Cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad ngày 16/12 lần đầu tiên nêu thông điệp công khai trên Telegram kể từ khi bị phe đối lập lật đổ vào ngày 8/12, cho biết việc ông "rời Syria không có kế hoạch trước và cũng không diễn ra trong những giờ phút then chốt của cuộc chiến như tin đồn", Reuters đưa tin.

Theo lời ông Assad, khi phe nổi dậy tiến vào Damascus sáng 8/12, ông đã được hộ tống đến căn cứ không quân Hmeymim của Nga ở tỉnh Latakia bên bờ Địa Trung Hải.

Cựu Tổng thống Syria khẳng định ông đã lên kế hoạch tiếp tục chiến đấu sau khi tới Hmeymim, nhưng khi tình hình chiến sự xấu đi và căn cứ quân sự Nga  bị drone tập kích dữ dội, Moscow đã yêu cầu chỉ huy cơ sở này "lập tức sơ tán toàn bộ về Nga vào tối 8/12", ông Assad nói.

Cuối cùng, ông được đưa đến Moscow, nơi vợ con ông đang chờ sẵn. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cấp quy chế tị nạn trên cơ sở nhân đạo cho gia đình ông Assad.

"Không có bất cứ thời điểm nào trong chuỗi sự kiện đó mà tôi cân nhắc từ chức hoặc tìm nơi ẩn náu, cũng không có cá nhân hay phe phái nào đưa ra đề xuất như vậy", ông Assad nêu. "Hành động duy nhất (mà tôi muốn) là tiếp tục chiến đấu".

Ông Assad trở thành Tổng thống Syria từ năm 2000 sau khi cha ông, Tổng thống Hafez al-Assad qua đời sau 29 năm lãnh đạo đất nước. Hôm 8/12, Bộ Ngoại giao Nga thông báo ông Assad đã từ chức và rời khỏi đất nước "dựa trên kết quả đàm phán với một số bên tham gia xung đột".

Từ hôm 27/11 nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS) cùng các nhóm vũ trang đồng minh mở chiến dịch tấn công quân đội Syria từ vùng Tây Bắc đất nước. Sau 10 ngày, HTS và đồng minh đã chiếm được hầu hết các thành phố lớn của Syria, bao gồm thủ đô Damascus.

HTS đã chọn ông Mohammad al-Bashir, người từng lãnh đạo chính quyền mà HTS lập ra ở tỉnh Idlib từ vài năm qua, làm thủ tướng lâm thời, chịu trách nhiệm lãnh đạo chính phủ chuyển tiếp cho đến ngày 1/3/2025. Các quan chức chính quyền ông Assad cam kết phối hợp với chính quyền mới.

Người phát ngôn chính phủ chuyển tiếp Syria ngày 16/12 cho biết Nga "nên xem xét lại sự hiện diện của mình trên lãnh thổ Syria và các lợi ích khác". Moscow một mặt đang liên lạc với các lực lượng kiểm soát Syria, mặt khác dường như bắt đầu sơ tán lực lượng khỏi hai căn cứ Hmeymim và Tartus.