Các thủ lĩnh chủ chốt của Taliban là ai?
Đã có 6 nhân vật quan trọng lãnh đạo phong trào Taliban chống lại chính phủ do phương Tây hậu thuẫn kể từ năm 2001, với thủ lĩnh tối cao hiện tại là Haibatullah Akhunzada.
Taliban đã chiến đấu chống lại chính phủ Afghanistan do phương Tây hậu thuẫn ở Kabul kể từ khi lực lượng này bị lật đổ vào năm 2001. Ban đầu, nhóm chiêu mộ các thành viên từ những tay súng được gọi là "mujahideen".
Taliban nổi lên vào năm 1994 với tư cách là một trong những phe chiến đấu trong cuộc nội chiến và tiếp tục kiểm soát hầu hết đất nước vào năm 1996, và họ áp đặt luật Hồi giáo Sharia hà khắc. Những người phản đối và các nước phương Tây cáo buộc họ thực thi một cách tàn bạo luật Hồi giáo và đàn áp các nhóm tôn giáo thiểu số.
Hiện nay Taliban một lần nữa trỗi dậy ở Afghanistan kể từ khi Mỹ và các lực lượng nước ngoài bắt đầu rút quân, chiếm thủ đô Kabul và kiểm soát phủ tổng thống vào hôm 15/8, đồng thời cho biết đang xúc tiến thành lập chính phủ lâm thời.
Người sáng lập và thủ lĩnh ban đầu của Taliban là Mullah Mohammad Omar, người đã ẩn náu khi nhóm này bị các lực lượng địa phương do Mỹ hậu thuẫn lật đổ sau cuộc tấn công ngày 11/9/2001. Nơi ở của Omar bí mật đến nỗi cái chết của ông vào năm 2013 chỉ được xác nhận hai năm sau đó bởi con trai ông.
Taliban còn có 6 nhân vật lãnh đạo quan trọng khác, trong đó có Haibatullah Akhunzada, được biết đến với tên gọi "Thủ lĩnh của những người trung thành". Ông là một học giả pháp lý Hồi giáo và là thủ lĩnh tối cao của Taliban, người nắm quyền cao nhất đối với các vấn đề chính trị, tôn giáo và quân sự của nhóm.
Akhunzada lên nắm quyền sau khi người tiền nhiệm Akhtar Mansour bị giết trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ gần biên giới Afghanistan-Pakistan vào năm 2016. Trong 15 năm, cho đến khi mất tích đột ngột vào tháng 5/2016, Akhunzada đã giảng dạy và thuyết giảng tại một nhà thờ Hồi giáo ở Kuchlak, một thị trấn ở tây nam Pakistan, theo Reuters.
Akhunzada khoảng 60 tuổi và tung tích của ông hiện vẫn là một bí ẩn.
Mullah Mohammad Yaqoob là con trai của người sáng lập Taliban Mullah Omar, chuyên giám sát các hoạt động quân sự của nhóm. Truyền thông địa phương cho biết người này đang ở Afghanistan. Ông được đề xuất là nhà lãnh đạo tổng thể của phong trào trong nhiều vụ giao tranh liên tiếp nhau.
Tuy nhiên, Yaqoob đã đề cử Akhunzada vào chức thủ lĩnh tối cao vào năm 2016 vì cảm thấy bản thân thiếu kinh nghiệm chiến trường và còn quá trẻ, theo một chỉ huy Taliban tại cuộc họp Akhunzada được chọn. Yaqoob được cho là khoảng ngoài 30 tuổi.
Sirajuddin Haqqani là con trai của chỉ huy mujahideen nổi tiếng Jalaluddin Haqqani. Sirajuddin lãnh đạo Mạng lưới Haqqani, một nhóm được tổ chức lỏng lẻo có nhiệm vụ giám sát các tài sản tài chính và quân sự của Taliban trên biên giới Pakistan-Afghanistan.
Gia đình Haqqanis được một số chuyên gia cho rằng đã thực hiện vụ đánh bom liều chết ở Afghanistan và bị quy trách nhiệm cho một số vụ tấn công quan chức cấp cao ở Afghanistan, bao gồm cuộc đột kích vào khách sạn hàng đầu Kabul, vụ ám sát Tổng thống lúc bấy giờ là Hamid Karzai và cuộc tấn công liều chết nhằm vào Đại sứ quán Ấn Độ.
Haqqani được xác định khoảng 40-50 tuổi. Nơi ở của người này không được hé lộ.
Mullah Abdul Ghani Baradar là một trong những người đồng sáng lập Taliban. Baradar hiện đứng đầu văn phòng chính trị của Taliban và là một thành viên trong nhóm đàm phán của Taliban ở Doha để nỗ lực đạt được một thỏa thuận chính trị nhằm mở đường cho lệnh ngừng bắn và hòa bình lâu dài hơn ở Afghanistan. Quá trình này không đạt được tiến bộ đáng kể trong những tháng gần đây.
Baradar được cho là một trong những chỉ huy đáng tin cậy nhất của Mullah Omar, đã bị lực lượng an ninh bắt giữ vào năm 2010 ở thành phố Karachi, miền nam Pakistan và được thả vào năm 2018.
Sher Mohammad Abbas Stanikzai từng là thứ trưởng trong chính quyền của Taliban trước khi bị lật đổ vào năm 2001. Stanikzai đã sống ở Doha gần một thập kỷ và trở thành người đứng đầu văn phòng chính trị của Taliban vào năm 2015. Ông tham gia vào các cuộc đàm phán với chính phủ Afghanistan và đại diện cho Taliban trong các chuyến đi ngoại giao tới một số quốc gia.
Abdul Hakim Haqqani là trưởng nhóm đàm phán của Taliban và từng là chánh án của Taliban. Haqqani đứng đầu hội đồng các học giả tôn giáo quyền lực nhất của nhóm và được nhiều người cho là người mà thủ lĩnh Akhunzada tin tưởng nhất.
