Quỹ phòng thủ dân sự được điều tiết thế nào, ai là người có thẩm quyền?
Chiều 9/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Phòng thủ dân sự. Vấn đề Quỹ phòng thủ dân sự được nhiều đại biểu quan tâm góp ý, đặc biệt về tính cụ thể, công khai, minh bạch của quỹ.
Làm rõ trách nhiệm người đứng đầu phòng thủ dân sự
Thống nhất sự cần thiết ban hành Luật Phòng thủ dân sự song ĐBQH Dương Khắc Mai (Đắk Nông) đề nghị khi thành lập Quỹ phòng thủ dân sự trên cơ sở điều tiết từ các quỹ khác phải xác định rõ, cụ thể chi hỗ trợ theo đúng nội dung chi của từng quỹ, không thể chi hỗ trợ từ quỹ phòng, chống thiên tai cho các thảm họa, sự cố ngoài thiên tai.
Đồng quan điểm, ĐBQH Thạch Phước Bình (Trà Vinh) đánh giá quy định về Quỹ phòng thủ dân sự chưa rõ ràng, do đó cần phải được quy định cụ thể, chi tiết hơn trong văn bản pháp luật.
"Về huy động các nguồn lực và Quỹ phòng thủ dân sự, việc điều tiết từ các nguồn khác sang Quỹ phòng thủ dân sự thì được thực hiện như thế nào, cho những lĩnh vực gì và ai là người có thẩm quyền để điều tiết?" - ĐBQH Lê Thị Thanh Lam (Hậu Giang) băn khoăn và đề nghị phải có quy định cụ thể hơn, việc điều tiết cần đảm bảo công khai, minh bạch.
ĐBQH Đoàn Thị Lê An (Cao Bằng) cũng đề nghị dự thảo luật cần có điều khoản giao Chính phủ quy định chi tiết đối với Quỹ phòng thủ dân sự và Quỹ phòng, chống thiên tai, trong đó quy định rõ nguồn thu, thời gian thu, mức độ đóng góp của từng đối tượng, về điều kiện, đối tượng chi, khoản chi… để đảm bảo tính chặt chẽ trong quá trình quản lý, sử dụng hai loại quỹ này.
Đối với các hành vi bị nghiêm cấm tại Điều 9, đại biểu Lê Thị Thanh Lam đề nghị Ban soạn thảo bổ sung thêm quy định với các hành vi bị nghiêm cấm, đó là thiếu tinh thần trách nhiệm trong chỉ đạo, chỉ huy của người đứng đầu cơ quan, người có thẩm quyền trong thực hiện phòng thủ dân sự.
"Khi người đứng đầu cơ quan, người có thẩm quyền và trách nhiệm trong phòng thủ dân sự thiếu tinh thần trách nhiệm dẫn đến chỉ đạo, chỉ huy không kịp thời, không đến nơi đến chốn, không huy động được, các lực lượng thờ ơ, vô cảm thì sẽ xảy ra thảm họa hoặc sự cố nghiêm trọng hơn", đại biểu lý giải.
Khuyến khích ứng dụng công nghệ cao cảnh báo thiên tai
ĐBQH Hoàng Anh Công (Thái Nguyên) đề nghị có thêm điều khoản về trách nhiệm chỉ đạo, chỉ huy hoạt động phòng thủ dân sự trong tình trạng chiến tranh. Theo đại biểu, cũng cần có quy định về khuyến khích việc đầu tư ứng dụng công nghệ cao cho công tác dự báo, cảnh báo thiên tai. Vì thời gian qua công tác dự báo, cảnh báo thiên tai tuy đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu. Nhiều thiên tai lớn xảy ra nhưng chưa cảnh báo được hậu quả, chưa cảnh báo được cấp độ dẫn đến thiệt hại rất lớn...
ĐBQH Siu Hương (Gia Lai) đề nghị dự án luật cần quy định rõ hơn về tình trạng khẩn cấp; việc huy động nguồn lực thực hiện việc giải quyết các sự cố trong tình trạng khẩn cấp cũng là vấn đề cần được ưu tiên.
Theo nữ đại biểu, dự thảo luật có nhiều quy định liên quan đến tình trạng khẩn cấp như tại điểm d, khoản 2, Điều 21; khoản 4, Điều 22 và Mục 4. Nếu như Nghị định số 71 ngày 23/7/2002 quyết định chi tiết tình trạng khẩn cấp trong trường hợp có thảm họa lớn, dịch bệnh nguy hiểm thì căn cứ ban hành nghị định có Pháp lệnh tình trạng khẩn cấp năm 2000 do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành, một số luật như: Luật Quốc phòng năm 2018, Luật Phòng, chống thiên tai và thực tiễn đối phó với tình trạng dịch bệnh COVID-19 cho thấy, có giai đoạn cần thiết phải ban bố tình trạng khẩn cấp ở mức cao hơn và lâu dài hơn.
"Tuy nhiên, chúng ta lại thiếu đi hành lang pháp lý để thống nhất điều chỉnh. Vì vậy, để quyết định mang tính chung nhất về phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai thì cần làm rõ khái niệm tình trạng khẩn cấp trong dự thảo luật là hết sức cần thiết và nội hàm tình trạng khẩn cấp trong dự thảo luật thống nhất với các văn bản nêu trên", đại biểu Siu Hương nhấn mạnh thêm.
Về huy động trong phòng thủ dân sự, đại biểu cho rằng, để ứng phó kịp thời và khắc phục tình trạng khẩn cấp, thiên tai thì việc huy động nguồn lực là cần thiết, như việc huy động trong trường hợp này chỉ cần phân biệt với trưng mua, trưng dụng theo Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản năm 2008. Cần đối chiếu các quy định có liên quan để tạo sự thống nhất trong thực hiện để đảm bảo việc huy động hợp lý, khả thi, hiệu quả, tránh lãng phí...