Kiến nghị khởi tố doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm xã hội

Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh và Hà Nội vừa chuyển kiến nghị của cử tri lên Ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội phản ánh tình trạng nhiều doanh nghiệp trốn đóng BHXH.

Cụ thể, cử tri TP Hồ Chí Minh phản ánh một số doanh nghiệp sau khi giải thể hoặc di dời địa điểm sản xuất, kinh doanh đã chấm dứt hợp đồng lao động nhưng chưa nộp BHXH. Hệ quả là người lao động không thể chốt sổ BHXH, quyền lợi hưu trí và các chế độ BHXH khác bị ảnh hưởng.

Do đó, cử tri kiến nghị Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho phép người lao động được chốt sổ theo thời gian đã thực đóng, đồng thời tiếp tục truy thu khoản nợ BHXH từ doanh nghiệp để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người lao động. Không thể để người lao động thiệt thòi trong khi trách nhiệm, sai phạm là của doanh nghiệp.  

Tương tự, cử tri Hà Nội cũng kiến nghị Chính phủ chỉ đạo bộ, ngành kiểm tra, xử lý nghiêm các doanh nghiệp nợ, trốn đóng BHXH.

Trước việc quyền lợi chính đáng của người lao động bị ảnh hưởng, Bộ Tài chính trả lời rằng, Bộ này đã phối hợp với Bộ Nội vụ trình Chính phủ ban hành Nghị định 158 năm 2025 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc.

Theo đó, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng đủ BHXH cho người lao động đủ điều kiện. Trường hợp chưa đóng đủ, quyền lợi của người lao động sẽ được giải quyết trên thời gian thực đóng.

Bên cạnh đó, với các doanh nghiệp không còn khả năng đóng BHXH cho người lao động trước ngày 1/7/2024, chính sách cho phép xác nhận thời gian đã đóng để làm căn cứ giải quyết chế độ hưu trí, tử tuất đối với người lao động.

“Như vậy, việc xác nhận thời gian đóng BHXH cho người lao động được pháp luật quy định đầy đủ. Đồng thời, Bảo hiểm xã hội Việt Nam tiếp tục phối hợp với cơ quan chức năng truy thu số tiền BHXH chậm đóng từ doanh nghiệp”, Bộ Tài chính khẳng định.

Đối với tình trạng chậm, trốn đóng BHXH, Bộ Tài chính cho biết đã chỉ đạo Bảo hiểm xã hội Việt Nam triển khai nhiều giải pháp để hạn chế vi phạm.

Theo đó, tỷ lệ chậm đóng BHXH đã giảm từ 3,05% tổng số tiền phải thu năm 2021 xuống còn 2,59% năm 2024 và dự kiến giảm còn 2,55% trong năm nay.

Để giải quyết trình trạng doanh nghiệp chậm, trốn đóng BHXH, Quốc hội đã thông qua Luật BHXH, có hiệu lực 1/7/2025. Chính phủ ban hành Nghị định 274 quy định chi tiết về chậm, trốn đóng BHXH, có hiệu lực 30/11/2025.

Hiện Bộ Tài chính đang hoàn thiện thông tư hướng dẫn quy trình kiểm tra BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế, trong đó quy định kiểm tra từ xa khi phát hiện dấu hiệu chậm, trốn đóng BHXH. Giải pháp này nhằm hạn chế tình trạng chậm, trốn đóng BHXH kéo dài.

Cùng với đó, Bảo hiểm xã hội Việt Nam tăng cường đôn đốc doanh nghiệp đóng tiền BHXH cho người lao động theo quy định. Hàng tháng, cơ quan BHXH thống kê, rà soát gửi thông báo đến doanh nghiệp có số tiền chậm đóng.

Đồng thời, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam phối hợp với cơ quan thuế, Nội vụ, Công an, UBND các cấp để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các doanh nghiệp trốn đóng, chậm đóng BHXH theo quy định.

“Đối với doanh nghiệp cố tình trốn đóng BHXH cho người lao động, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam sẽ chuyển hồ sơ, kiến nghị khởi tố đến cơ quan công an”, Bộ Tài chính nhấn mạnh.