Không rào cản nào có thể ngăn được đất nước phát triển thịnh vượng

Nhiều điểm sáng tạo nền tảng vững chắc cho đất nước phát triển

Chiều 18/12, phát biểu kết luận Hội nghị sơ kết 1 năm triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị; 5 năm thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2021 - 2030 và 4 năm triển khai Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của các bộ, ngành, địa phương; sự chỉ đạo quyết liệt của các thành viên Ban Chỉ đạo; sự đồng lòng, ủng hộ, tham gia tích cực của người dân, doanh nghiệp, đóng góp quan trọng cho phát triển khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST), chuyển đổi số (CĐS), cải cách hành chính (CCHC) và Đề án 06, góp phần quan trọng vào những thành tựu chung của đất nước.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh những kết quả nổi bật của các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp trong quá trình triển khai chương trình hành động của Chính phủ thực hiện NQ57 của Bộ Chính trị, 5 năm thực hiện chương trình tổng thể CCHC Nhà nước và 4 năm triển khai Đề án 06.

Theo đó, công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành được triển khai quyết liệt và tổ chức thực hiện đồng bộ với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt từ Trung ương đến cơ sở. Thể chế, cơ chế, chính sách liên quan đến KHCN, ĐMST, CĐS, CCHC và Đề án 06 được tập trung sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện, nhằm tháo gỡ “điểm nghẽn”, khơi thông nguồn lực cho phát triển. KHCN, ĐMST và CĐS có bước phát triển mạnh mẽ, rộng khắp, lan tỏa tới hầu hết các ngành, lĩnh vực và mọi mặt đời sống.

Theo Thủ tướng, phát triển KHCN, ĐMST có nhiều chuyển biến tích cực, hình thành hệ sinh thái 3 Nhà: “Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp”; Ban hành Danh mục 11 nhóm công nghệ chiến lược và 35 sản phẩm công nghệ chiến lược, trong đó xác định 6 sản phẩm công nghệ chiến lược ưu tiên triển khai ngay; Ra mắt Cổng sáng kiến KHCN, ĐMST và CĐS và sàn giao dịch KHCN; Chỉ số đổi mới sáng tạo Việt Nam luôn thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu (năm 2025 xếp hạng 46/132).

Hạ tầng số đã có bước "nhảy vọt" về năng lực, công nghệ và chất lượng như: Phủ sóng 5G đến gần 59% dân số; Tốc độ Internet tăng 50 bậc, từ vị trí khoảng 60-70 thế giới năm 2020 vào top 20 thế giới năm 2025; Trong năm 2025, vận hành Trung tâm dữ liệu quốc gia số 1 và đưa vào khai thác thêm 3 tuyến cáp quang biển và trên đất liền, tăng năng lực kết nối quốc tế lên gấp 2 lần so với cuối năm 2020.

Chính phủ số được đẩy mạnh, dịch vụ công trực tuyến ngày càng được hoàn thiện, chuyển từ bị động sang chủ động phục vụ người dân, doanh nghiệp dựa trên dữ liệu. Đến nay, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình đạt 36,8% (Cổng Dịch vụ công quốc gia cung cấp hơn 4.300 TTHC; hơn 44 triệu giao dịch thanh toán trực tuyến thành công). Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử của Việt Nam năm 2024 xếp hạng 71/193, tăng 15 bậc so với năm 2020.

Kinh tế số có bước phát triển vượt bậc. Số lượng doanh nghiệp công nghệ số tăng nhanh từ 58 nghìn năm 2020 lên khoảng 80 nghìn năm 2025; kim ngạch xuất khẩu sản phẩm công nghệ số năm 2025 ước đạt 172 tỷ USD, tăng gấp hơn 1,7 lần so với năm 2020; quy mô thương mại điện tử năm 2025 ước đạt 36 tỷ USD, gấp 3 lần năm 2020; thanh toán không dùng tiền mặt được phổ cập rộng khắp từ thành thị đến nông thôn, ước giá trị thực hiện năm 2025 gấp 26 lần GDP với hơn 20,2 tỷ giao dịch/năm; công tác quản lý thuế, hóa đơn điện tử được triển khai quyết liệt, hiệu quả, góp phần tăng thu ngân sách Nhà nước. Cuối năm 2025, đã xử lý 8,5 tỷ hóa đơn điện tử (tăng 3,4 lần so với năm 2022).

Thủ tướng Chính phủ biểu dương triển khai Đề án 06 được thúc đẩy mạnh mẽ, lan tỏa, mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân, doanh nghiệp. Cơ sở dữ liệu quốc gia (CSDLQG) về dân cư phát huy hiệu quả thiết thực (Tích hợp 16 triệu dữ liệu của các tổ chức chính trị - xã hội; làm sạch 57,9 triệu dữ liệu đất đai, 107 triệu dữ liệu hộ tịch, trên 100 triệu dữ liệu về bảo hiểm, 35,08 triệu bản ghi giấy phép lái xe…).

Nền tảng VNeID là công cụ số phục vụ cho người dân, doanh nghiệp được sử dụng rộng rãi (100% công dân được cấp mã định danh cá nhân; 87 triệu thẻ căn cước công dân gắn chip được cấp; có 67 triệu tài khoản VNeID); nhiều tiện ích phục vụ người dân, doanh nghiệp được tích hợp như tài chính, ngân hàng, giáo dục, y tế... Nhân lực số phát triển về cả số lượng và chất lượng, thu hút 40 triệu lượt người tham gia trên các nền tảng đào tạo trực tuyến. Sau 6 tháng phát động phong trào Bình dân học vụ số, đã có trên 578 nghìn lượt người tham gia.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh công tác CCHC được triển khai quyết liệt, đồng bộ, sâu rộng, gắn kết chặt chẽ với chuyển đổi số và Đề án 06. Thực hiện đúng chủ trương của Đảng và hoàn thành việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Bộ máy Chính phủ còn 14 bộ, 3 cơ quan ngang bộ; chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động dần đi vào nền nếp, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt. Công tác cải cách TTHC tiếp tục được triển khai quyết liệt. Giai đoạn 2021-2025, đã cắt giảm, đơn giản hóa 3.241 TTHC, điều kiện kinh doanh.

Bên cạnh những điểm sáng, kết quả mang tính cốt lõi, nền tảng, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng chỉ ra các tồn tại, hạn chế. Đó là còn nhiều mục tiêu chưa hoàn thành trong giai đoạn 2021-2025. Nhiều nhiệm vụ tại các chương trình, kế hoạch, đề án triển khai còn chậm tiến độ, chưa có sự chuyển biến rõ nét. Còn nhiều Nghị định hướng dẫn thi hành các luật chậm được ban hành. Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật chưa cập nhật kịp thời với các xu hướng công nghệ mới.

Hạ tầng số chưa đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi thực tiễn. Triển khai các CSDL quốc gia, chuyên ngành còn chậm. Cắt giảm, đơn giản hóa TTHC còn chậm, mới đạt 18%. Tiến độ số hóa, tái cấu trúc quy trình TTHC chưa có nhiều chuyển biến. Tỷ lệ cung cấp dịch vụ công toàn trình còn thấp. An ninh mạng ở nhiều nơi còn chưa được quan tâm đúng mức và triển khai thiếu quyết liệt. Nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng được yêu cầu…

Phân tích những nguyên nhân của tồn tại, hạn chế trên, Thủ tướng Chính phủ đưa ra những kinh nghiệm khắc phục, đó là phải luôn bám sát sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng, sự chỉ đạo quyết liệt, xuyên suốt của Chính phủ; xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu, lấy kết quả thực chất làm thước đo đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ.

Công tác tổ chức thực hiện phải được triển khai đồng bộ, thống nhất, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; kiên quyết loại bỏ tư duy cục bộ, manh mún, tách rời; phân công nhiệm vụ phải trên tinh thần “6 rõ”, gắn với công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, đánh giá thường xuyên. Quá trình triển khai phải lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, là chủ thể và là mục tiêu phục vụ; mọi quy trình, thủ tục, dịch vụ công phải được thiết kế lại theo hướng đơn giản, thuận tiện, số hóa toàn trình, giảm chi phí tuân thủ, nâng cao mức độ hài lòng.

“Dữ liệu phải được xác định là tài nguyên chiến lược; cần đẩy mạnh kết nối, chia sẻ, khai thác dữ liệu giữa các bộ, ngành, địa phương, bảo đảm “đúng, đủ, sạch, sống”, gắn chặt với yêu cầu bảo đảm an ninh. Phải coi trọng công tác truyền thông, tạo đồng thuận xã hội, huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân” - Thủ tướng Chính phủ lưu ý.

Nghĩ lớn, làm lớn, đưa trí tuệ Việt Nam vươn tầm thế giới

Đánh giá về bối cảnh, tình hình thời gian tới và mục tiêu, quan điểm, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh những nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm, đồng thời yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp cần tập trung thực hiện. Cụ thể, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương tập trung chỉ đạo quyết liệt, ưu tiên bố trí đầy đủ, kịp thời nguồn lực để hoàn thành sớm các nhiệm vụ đã được Ban Chỉ đạo Trung ương, Ban Chỉ đạo của Chính phủ giao, bảo đảm tiến độ, chất lượng. Phát huy hiệu quả vai trò các Tổ Công tác giúp việc Ban Chỉ đạo của Chính phủ trong việc thành lập các đoàn công tác để đôn đốc, hướng dẫn, tổng hợp các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai, kịp thời báo cáo Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ để giải quyết dứt điểm.

Về hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành kịp thời xây dựng, hoàn thiện văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành các luật đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9 và thứ 10 Quốc hội khóa XV; đẩy mạnh rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật có liên quan. Bộ KHCN tập trung xây dựng, trình Chính phủ để trình Quốc hội ban hành: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đo lường; Luật Bưu chính (sửa đổi).

Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định về tổ chức và hoạt động của Trung tâm Dữ liệu quốc gia, hoàn thành trong tháng 1/2026; nghiên cứu tham mưu Chính phủ ban hành nghị định về cơ chế đột phá cho hoạt động của Trung tâm sáng tạo, khai thác dữ liệu với các cơ chế ưu đãi cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, hoàn thành trong Quý I/2026.

Khẩn trương phối hợp với các bộ ngành liên quan sớm trình Chính phủ ban hành nghị quyết về phát triển công dân số, hoàn thành trong Quý II/2026; phối hợp Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan xây dựng Chương trình triển khai Đề án 06 giai đoạn 2026-2030, ban hành trong tháng 1/2026. Bộ Nội vụ xây dựng Kế hoạch hoạt động trọng tâm CCHC Nhà nước giai đoạn 2026-2030, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành trong tháng 1/2026.

Về phát triển KHCN, ĐMST, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ KHCN giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp, tổ chức KHCN, trường đại học, viện nghiên cứu phát triển các sản phẩm công nghệ chiến lược trong Danh mục Công nghệ chiến lược; dự thảo quyết định của Thủ tướng phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển cơ sở hạ tầng điện hạt nhân trong Quý I/2026.

Về chuyển đổi số quốc gia và triển khai Đề án 06, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương phối hợp với Bộ Công an đăng ký, sử dụng hạ tầng tập trung tại Trung tâm dữ liệu quốc gia. Bộ Công an có trách nhiệm đề xuất phương án xây dựng các Trung tâm dữ liệu quốc gia mới theo lộ trình.

Đẩy mạnh phát triển hạ tầng viễn thông, phủ sóng 5G băng thông rộng, Internet vệ tinh Starlink và quy hoạch hạ tầng năng điện, năng lượng xanh cho các Trung tâm dữ liệu. Đẩy mạnh rà soát, phân loại dữ liệu, xây dựng lộ trình hoàn thiện, đưa vào sử dụng ngay các CSDL đặc biệt là 12 CSDL trọng yếu. Bộ Công an khẩn trương triển khai nền tảng VNeID trở thành công cụ số quốc gia phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Về dịch vụ công trực tuyến và cắt giảm, đơn giản hóa TTHC, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương rà soát, chuẩn hóa toàn diện quy trình TTHC đảm bảo thống nhất trên toàn quốc; triệt để khai thác dữ liệu từ các CSDL quốc gia để thay thế hồ sơ giấy; công bố và áp dụng thống nhất các trường dữ liệu thay thế giấy tờ trong hồ sơ TTHC, đảm bảo thực hiện từ ngày 1/1/2026. Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp các bộ, ngành khẩn trương rà soát, chuẩn hóa quy trình, hồ sơ TTHC các cấp, tổng hợp và báo cáo cấp có thẩm quyền.

Về an ninh mạng, Thủ tướng giao Bộ Công an chủ trì sửa đổi các văn bản quy phạm, hướng dẫn bảo vệ an ninh dữ liệu, bí mật nhà nước, bảo vệ dữ liệu cá nhân. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát định kỳ hoặc đột xuất hạ tầng, ứng dụng theo quy định.

Đối với nội dung bảo đảm kinh phí, Thủ tướng chỉ đạo Bộ KHCN, Bộ Tài chính hướng dẫn, xử lý dứt điểm các vướng mắc, khó khăn về tài chính, kinh phí cho KHCN, ĐMST, CĐS và Đề án 06; hướng dẫn các hạng mục chi thuộc lĩnh vực KHCN, ĐMST, CĐS và Đề án 06 bảo đảm thống nhất, xuyên suốt cho việc đăng ký và phân bổ, quyết toán kinh phí. Về phát triển nguồn nhân lực: Các bộ, ngành, địa phương triển khai đào tạo, nâng cao năng lực chuyển đổi số cho cán bộ, công chức, viên chức và người dân, đảm bảo khả năng vận hành, khai thác, sử dụng hiệu quả các nền tảng số. Tiếp tục đẩy mạnh đào tạo trực tuyến trên nền tảng “Bình dân học vụ số”.

 “Chúng ta đã cùng nhau đi qua giai đoạn 2021-2025 đầy thách thức với sự kiên cường đáng khâm phục, nơi mà những nỗ lực cải cách hành chính không ngừng nghỉ gắn với KHCN, ĐMST, CĐS đã trở thành "động lực" quan trọng để thúc đẩy phát triển đất nước nhanh và bền vững. Đứng trước ngưỡng cửa năm 2026, cánh cửa mở ra kỷ nguyên vươn mình của dân tộc trong thời đại số, tôi tin tưởng rằng, với nền tảng phát triển vững chắc về KHCN, ĐMST, CĐS và những bài học kinh nghiệm quý báu vừa qua, không rào cản nào có thể ngăn cản bước tiến của chúng ta trên con đường phát triển thịnh vượng của đất nước” - Thủ tướng Chính phủ tin tưởng.

Thủ tướng Chính phủ cũng khẳng định, Chính phủ cam kết sẽ luôn kiến tạo, đồng hành, dỡ bỏ mọi điểm nghẽn về thể chế, hạ tầng, nhân lực để KHCN, ĐMST, CCHC và CĐS thực sự trở thành động lực tăng trưởng mới. Cộng đồng doanh nghiệp công nghệ hãy phát huy tinh thần dân tộc, dám nghĩ lớn, làm lớn, tiên phong làm chủ công nghệ lõi, đưa trí tuệ Việt Nam vươn tầm thế giới.