Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là con đường ngắn nhất để chúng ta bứt phá, vươn xa
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh như vậy khi tham dự, phát biểu tại lễ trao giải VìnFuture mùa 4 với chủ đề “Bứt phá kiên cường” tại Nhà hát Hồ Gươm tối 6/12/2024.
Tham dự buổi lễ còn có đồng chí Bùi Thanh Sơn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao. Cùng tham dự còn có lãnh đạo các bộ, ban, ngành; Đại sứ một số quốc gia và đại diện các đơn vị ngoại giao, các nhà khoa học ở nhiều nước. Về phía đơn vị thành lập quỹ giải thưởng có ông Phạm Nhật Vượng - Chủ tịch Tập đoàn Vingroup…
Tại lễ trao giải, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chia sẻ: Với thông điệp “Bứt phá kiên cường”, VinFuture 2024 là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, tiếp tục vinh danh các công trình nghiên cứu và phát minh mang tính đột phá, tác động sâu rộng, giúp nhân loại vượt qua khó khăn và chạm tới những đỉnh cao mới. Thủ tướng nhìn nhận: Trong thế giới đầy biến động với nhiều khó khăn, thách thức ngày nay, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là con đường ngắn nhất, hiệu quả nhất để chúng ta bứt phá, vươn xa, bay cao, hội nhập trong tiến trình phát triển, làm cho thế giới, nhân loại ngày càng tốt đẹp, ấm no và hạnh phúc hơn.
Thủ tướng cũng bày tỏ sự vui mừng khi tuần lễ Khoa học VinFuture 2024 và lễ trao giải thưởng đã hội tụ những “tinh hoa”, những “người khổng lồ” của khoa học thế giới với những thành tựu khoa học xuất sắc, đặc biệt là 4 công trình khoa học được vinh danh. Với phạm vi bao quát các lĩnh vực cốt lõi như khoa học máy tính, y tế cộng đồng, sức khỏe toàn cầu, khoa học vật liệu và y học tái tạo, các công trình được vinh danh hôm nay đều là các sáng kiến đột phá, những giải pháp quan trọng giải quyết các thách thức chung mang tính toàn cầu, toàn dân, toàn diện, và góp phần định hình tương lai của thế giới.
Trong bài phát biểu của mình, Thủ tướng cũng đã đánh giá cao và cảm ơn ông Phạm Nhật Vượng và phu nhân về việc hình thành, phát triển và khẳng định tầm vóc quốc tế của Quỹ VinFuture, đặc biệt Giải thưởng VinFuture đang trở thành một trong những giải thưởng khoa học thường niên uy tín, truyền cảm hứng, thúc đẩy hợp tác toàn cầu, kết nối những ý tưởng sáng tạo để giải quyết những thách thức lớn của toàn dân. Điều đó cũng phù hợp với chiến lược phát triển của Việt Nam, nơi khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được xác định là một trong những trụ cột quan trọng của phát triển đất nước nhanh, bền vững.
Việt Nam luôn đặc biệt quan tâm đến khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, coi đây là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, là ưu tiên hàng đầu và là quốc sách để thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc, như đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã định hướng. Trong nỗ lực “bắt kịp, tiến cùng, bứt phá và vượt lên”, Việt Nam xác định rõ ý nghĩa đặc biệt quan trọng, ưu tiên nguồn lực và tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nhất là trong các ngành, lĩnh vực mới nổi, đặc biệt quan trọng như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế sáng tạo, chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, Internet vạn vật…
Thủ tướng Chính phủ bày tỏ mong muốn các nhà khoa học và cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, các đối tác quốc tế và trong nước tiếp tục hợp tác chặt chẽ, ủng hộ, hỗ trợ, giúp đỡ hiệu quả hơn nữa để Việt Nam tiếp tục có những bước phát triển đột phá trong nâng cao năng lực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong đó, tập trung cho việc xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách với quan điểm “thể chế là đột phá của đột phá”, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng, nguồn nhân lực chất lượng cao, các quỹ đầu tư mạo hiểm, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực từ bên trong và bên ngoài cho khoa học công nghệ, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Qua đó, góp phần tạo động lực bứt phá, sớm hiện thực hóa, thực hiện thành công các mục tiêu chiến lược: Phấn đấu đến năm 2030 là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao.
Trước đó, mở màn lễ trao giải, Giáo sư Richard Henry Friend - Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture phát biểu: Trong buổi tối hôm nay, chúng ta sẽ cùng tôn vinh những chủ nhân Giải thưởng VinFuture năm 2024. Hội đồng Sơ khảo và Hội đồng Giải thưởng đã bắt đầu việc đánh giá ngay sau khi đóng cổng đề cử vào tháng 4 và đưa ra quyết định lựa chọn cuối cùng vào cuối tháng 9. Dù từ đó đến nay là khoảng thời gian khá ngắn để các chủ nhân Giải thưởng sắp xếp lịch trình để đến Hà Nội nhận giải, nên chúng tôi vô cùng hân hạnh khi được chào đón họ ngay tại Thủ đô Hà Nội tối nay. Tôi xin gửi lời đến các chủ nhân Giải thưởng rằng công trình của quý vị là những minh chứng rõ nét cho tầm vóc và tầm ảnh hưởng ngày càng lan rộng của Giải thưởng VinFuture qua 4 mùa giải. Chúng tôi chúc mừng hành trình đầy cảm hứng của quý vị, từ những ý tưởng căn bản ban đầu đến những thành tựu vang dội trên quy mô toàn cầu.
Chủ tịch Hội đồng giải thưởng cũng cho biết: “Chúng tôi đã nhận được sự đóng góp tích cực của hàng nghìn các đối tác đề cử với nhiều dự án xuất sắc”. Giải thưởng VinFuture cũng khẳng định tầm nhìn đúng đắn, khi hai nhóm nhà khoa học từng được vinh danh bởi VinFuture đã tiếp tục được cộng đồng khoa học quốc tế công nhận tại Giải Nobel. Năm 2021, nhóm chủ nhân Giải thưởng Chính VinFuture mùa đầu tiên, Tiến sĩ Katalin Karikó và Giáo sư Drew Weissman, đã xuất sắc được trao Giải Nobel Y học năm 2023. Công trình nghiên cứu đột phá về biến đổi và kiểm soát mARN và đầu những năm 2000 đã giúp phát triển vaccine chống lại COVID-19, hứa hẹn là nền tảng cho việc phát triển nhiều phương pháp điều trị mới. Sau đó, Tiến sĩ John Jumper và Tiến sĩ Demis Hassabis đến từ Google DeepMind, chủ nhân Giải Đặc biệt dành cho nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới năm 2022, đã tiếp tục được vinh danh với Giải Nobel Hóa học năm 2024 nhờ công trình đột phá về mô hình AI dự đoán cấu trúc protein. Buổi lễ trao giải tối nay cũng là một sự kiện điểm nhấn trong chuỗi hoạt động giúp khám phá nhiều cơ hội và giải pháp ở hàng loạt lĩnh vực và công nghệ. Những tiến bộ trong công nghệ "năng lượng xanh", từ pin mặt trời tới các giải pháp lưu trữ năng lượng, đã mang đến những giải pháp dễ ứng dụng với chi phí phải chăng.
Giải thưởng Chính VinFuture 2024 trị giá 3 triệu USD đã được trao cho 5 nhà khoa học
Cụ thể là: Giáo sư Yoshua Bengio và Giáo sư Geoffrey E. Hinton (Canada), ông Jen-Hsun Huang, Giáo sư Yann LeCun và Giáo sư Fei-Fei Li (Mỹ) vì những đóng góp đột phá để thúc đẩy sự tiến bộ của học sâu.
Những tiến bộ trong học sâu đã mở ra một kỷ nguyên đột phá cho những đổi mới sáng tạo về công nghệ, nhờ đó máy móc có thể “học” từ lượng dữ liệu khổng lồ và đạt được độ chính xác đáng kinh ngạc trong các tác vụ như nhận diện hình ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và đưa ra quyết định.
Thành tựu này có được là nhờ những đóng góp mang tính cách mạng cho mạng nơ-ron và các thuật toán học sâu của Giáo sư Geoff E. Hinton, Giáo sư Yann LeCun và Giáo sư Yoshua Bengio. Bên cạnh đó, ông Jen-Hsun Huang đã tiên phong trong việc phát triển các nền tảng điện toán tăng tốc, thúc đẩy sự bùng nổ của kỷ nguyên AI (Trí tuệ nhân tạo) hiện đại. Việc Giáo sư Fei-Fei Li tạo ra tập dữ liệu ImageNet cũng đã thúc đẩy sự tiến bộ trong hệ thống nhận diện hình ảnh, giúp huấn luyện các mô hình học sâu ở quy mô lớn. Từ năm 2012, học sâu đã trở thành công cụ chủ đạo thúc đẩy các bước tiến lớn trong nhiều lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, tự động hóa, dịch vụ tài chính, từ đó định hình sự đổi mới, phát triển trong tương lai.
Bên cạnh Giải thưởng Chính, VinFuture 2024 cũng trao 3 giải Đặc biệt, mỗi giải trị giá 500.000 USD dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới, Nhà khoa học nữ và Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển.

Nhà khoa học VinFuture lý giải vì sao AI không thể thông minh được như con người
Những lĩnh vực nào sẽ được vinh danh tại Giải thưởng VinFuture 2024?