Hoạt động đấu giá tài sản tiềm ẩn nguy cơ “đầu gấu”, “bảo kê”, “dìm giá”

Tính đến tháng 8/2022, cả nước có 1.200 đấu giá viên, gần 600 doanh nghiệp đấu giá tài sản, 58/63 Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Số liệu thống kê thì từ tháng 7/2017 đến ngày 31/12/2021, các tổ chức đấu giá tài sản đã tổ chức hơn 169.000 cuộc đấu giá, số tiền thù lao dịch vụ đấu giá tài sản thu được đạt hơn 2.096 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước hơn 1.500 tỷ đồng.

Theo Bộ Tư pháp, số cuộc đấu giá tài sản công ngày càng tăng, nhiều cuộc đấu giá được tổ chức thành công với giá trị tài sản bán được cao hơn nhiều lần so với giá khởi điểm, nộp ngân sách Nhà nước đạt giá trị lớn, qua đó, đóng góp tích cực cho việc đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Các hình thức đấu giá được áp dụng phong phú, đa dạng (ngoài hình thức truyền thống là đấu giá trực tiếp bằng lời nói đã bổ sung đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp, đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu giá, đấu giá trực tuyến) hoặc có tổ chức đấu giá đã kết hợp linh hoạt nhiều hình thức trong cùng một cuộc đấu giá. Bước đầu, tổ chức đấu giá tài sản tại một số địa phương đã đưa vào vận hành hệ thống đấu giá trực tuyến, góp phần tạo nên hệ thống đấu giá công khai, minh bạch, hiệu quả, tránh thất thoát tài sản công, tăng thu cho ngân sách nhà nước.

 Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu đánh giá, pháp luật về đấu giá tài sản ngày càng hoàn thiện; tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, hợp lý hơn để phát triển hoạt động đấu giá tài sản, việc tổ chức thi hành Luật bài bản, hiệu quả; đội ngũ đấu giá viên và tổ chức đấu giá tài sản phát triển cả về số lượng và chất lượng; việc ứng dụng công nghệ thông tin được quan tâm và thu được kết quả bước đầu quan trọng, góp phần làm hoạt động đấu giá tài sản công khai, minh bạch, dễ tiếp cận... hoạt động bán đấu giá tài sản phát triển mạnh, cơ bản tuân thủ quy định của pháp luật, số vụ việc đấu giá thành lớn, chênh lệch giá khởi điểm và giá trúng đấu giá cao...

Tại hội nghị, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu cũng đã chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong thi hành Luật Đấu giá tài sản như: Hoạt động đấu giá còn nhiều khó khăn vướng mắc, chưa thật hiệu quả, tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật cao như hiện tượng “đầu gấu”, “bảo kê”, “dìm giá”, “sân trước, sân sau”, trục lợi cá nhân dưới nhiều hình thức kể cả từ phía người có tài sản bán đấu giá, từ phía đấu giá viên và những người có liên quan khác; xảy ra nhiều vi phạm pháp luật kể cả về pháp luật hình sự. Các hoạt động bán tài sản theo yêu cầu cá nhân, tổ chức, bán tự nguyện còn rất ít vì vậy tiềm ẩn nguy cơ phát triển không bền vững của hoạt động đấu giá trong thời gian tới. Đội ngũ đấu giá viên, tổ chức hành nghề đấu giá phát triển chưa đồng đều, chất lượng một bộ phận đấu giá viên chưa cao, nhất là ở những địa bàn kinh tế còn khó khăn...

 Thứ trưởng Phan Chí Hiếu đề nghị các Sở Tư pháp tiếp tục tăng cường về quản lý nhà nước, trong đó tập trung đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm; tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các tổ chức có tài sản bán đấu giá tăng cường trách nhiệm, giám sát chặt chẽ quá trình bán đấu giá, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý vi phạm, hậu quả, không để thất thoát tài sản của nhà nước; tham mưu UBND tỉnh tiếp tục vận hành cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan chức năng trong việc kiểm soát chặt chẽ hoạt động đấu giá trên địa bàn, đấu tranh phòng chống hiệu quả hiện tượng “đầu gấu”, “bảo kê”,“quân xanh, quân đỏ” trên địa bàn…

Đối với các tổ chức hành nghề đấu giá, Thứ trưởng yêu cầu phải chấp hành nghiêm quy định của pháp luật, quy tắc đạo đức nghề nghiệp, đảm bảo công khai minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tham gia đấu giá của các tổ chức cá nhân khi có yêu cầu…