Duy trì linh hoạt các hoạt động kinh tế xã hội trong điều kiện có dịch bệnh

Phát biểu kết luận buổi Toạ đàm, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhất trí với ý kiến các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần tiếp tục kiên định mục tiêu kép nhưng có ưu tiên về thời điểm, địa bàn cụ thể đối với phòng, chống dịch và phát triển kinh tế.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Bộ Chính trị đã có kết luận rất rõ về vấn đề này, trong đó, khẳng định kiên trì thực hiện mục tiêu kép nhưng ưu tiên mục tiêu nào phụ thuộc vào diễn biến của dịch bệnh, ở những địa bàn cụ thể, trước mắt tập trung ưu tiên nhiều hơn cho phòng, chống dịch, đặt sức khỏe của người dân lên trên hết và trước hết.

“Chúng ta vẫn đang đi theo đúng quan điểm này. Đường hướng của Việt Nam là rất rõ”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội nhất trí với các chuyên gia về việc phải tập trung đẩy nhanh chiến lược tiêm chủng vaccine, xét nghiệm, đây là điều kiện tiên quyết để kiểm soát đại dịch, giảm thiểu thiệt hại về kinh tế, xã hội. Trong đó, nhiều ý kiến cho rằng, bản thân các giải pháp kiểm soát dịch bệnh cũng phải tiết kiệm, hiệu quả. Vẫn cần tiếp tục giãn cách và có hạn chế di chuyển nhưng phải thông minh hơn, áp dụng công nghệ, linh hoạt, đồng bộ, nhất quán, chủ động. Theo Chủ tịch Quốc hội, đây là vấn đề liên quan đến quản trị quốc gia, phân quyền, ủy quyền, liên kết vùng như thế nào, tức là phải thay đổi về cách thức và sách lược.

Cùng với đó, cần tiếp tục hỗ trợ cả về chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ theo hướng cân bằng hơn. Chính sách tài khóa cần hỗ trợ nhiều hơn cho phục hồi kinh tế, xã hội theo hướng có thể tăng chi cho y tế; hỗ trợ bằng tiền mặt nhiều hơn cho người dân; hỗ trợ lãi suất có mục tiêu, có địa chỉ cho doanh nghiệp… Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã giao Chính phủ tính toán các biện pháp này.

Về ý kiến của các chuyên gia trong đầu tư công, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, muốn giải ngân đầu tư công hiệu quả thì trước hết phải chuẩn bị tốt đầu tư công, thực hiện giao vốn, đây là “cứu cánh” cho giai đoạn tới. Cùng với đó, cần đẩy mạnh cổ phần hóa và thoái vốn để tăng thu ngân sách và thu hút được nhiều nhà đầu tư để tái cơ cấu doanh nghiệp, tái cơ cấu nền kinh tế hiệu quả hơn. Các chuyên gia cũng khuyến nghị tăng cường các chính sách trợ giúp xã hội, nhất là trợ giúp các nhóm dễ tổn thương để làm chậm lại và khắc phục sự gia tăng của tình trạng bất bình đẳng xã hội do tác động của đại dịch COVID – 19.

Chủ tịch Quốc hội nhất trí đề xuất của các chuyên gia về sự cần thiết phải có một Chương trình tổng thể về phục hồi kinh tế trong và sau đại dịch, có sự phân chia giai đoạn cụ thể để có chính sách phù hợp. Trong đó, cần đẩy mạnh hệ sinh thái khởi nghiệp, hệ sinh thái cho chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, chuyển sang tăng trưởng xanh, đẩy mạnh tái cấu trúc nền kinh tế; rà soát tăng cường năng lực quản trị quốc gia và năng lực thực thi chính sách từ Trung ương đến địa phương.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, Tổ chức Y tế thế giới và nhiều nhà khoa học hàng đầu thế giới đều nhận định chưa thể khắc phục được ngay dịch COVID – 19 trong năm 2021-2022 mà có thể kéo dài, phục thuộc vào nhiều yếu tố, nhất là tốc độ tiêm chủng vaccine và hiệu quả của vaccine trước những biến chủng mới của virus Sart – Cov - 2… Ngày càng có nhiều nước chuyển sang mô hình thích ứng, sống chung an toàn với dịch COVID - 19, chuyển từ các biện pháp đóng cửa biên giới, giãn cách, phong tỏa, truy vết là chính sang các biện pháp tăng nhanh tiêm chủng vaccine, giảm tỷ lệ tử vong… Điều kiện tiên quyết là phải đạt tỷ lệ tiêm chủng từ 60 - 70%, hạ tầng y tế khá phát triển và sẵn sàng cao, ý thức của người dân và cộng đồng ứng phó với đại dịch.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, mục tiêu xuyên suốt là bảo vệ sức khỏe nhân dân cả về thể chất và tinh thần, đồng thời duy trì linh hoạt các hoạt động kinh tế xã hội bình thường ở mức độ tối đa có thể trong điều kiện có dịch bệnh. Để thực hiện được mô hình này thì có 3 điều kiện: một là, ý thức của người dân và cộng đồng, nhất là ý thức tự bảo vệ sức khỏe; hai là, tiêm chủng vaccine và năng lực của hệ thống y tế; ba là, sự linh hoạt, không cứng nhắc, kịp thời điều chỉnh và thích ứng với diễn biến của dịch bệnh, tính toán kỹ lưỡng bài toán giữa lợi ích và chi phí, trong đó có lợi ích về kinh tế, y tế, xã hội, chính trị, không để đứt gãy chuỗi sản xuất… Cần có khung chính sách được nghiên cứu, thảo luận kỹ lưỡng, thấu đáo, quyết định một cách quyết đoán và tổ chức thực hiện nhất quán từ trên xuống dưới.

Cùng với đó, cần coi trọng vai trò của công nghệ và dữ liệu khoa học, dữ liệu về dịch tễ học. Cần có lộ trình mở cửa nền kinh tế phù hợp trên cơ sở tỷ lệ tiêm chủng vaccine, không mở cửa ồ ạt, đồng đều mà có lộ trình, có điều kiện cho từng ngành, lĩnh vực, đối tượng cá nhân và doanh nghiệp. Chống dịch và phát triển kinh tế phải hết sức chú trọng khía cạnh xã hội và tâm lý của người dân. Nới lỏng có chọn lọc một số hoạt động xã hội để hạn chế sức ép về xã hội.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, các chính sách, biện pháp thích ứng với đại dịch phải dựa trên cơ sở khoa học, thận trọng, kỹ lưỡng, đánh giá tổng thể và có lộ trình thực hiện phù hợp. Huy động phân bổ nguồn lực xã hội cho công tác phòng, chống dịch phải có trọng tâm, trọng điểm, đúng mục tiêu, đúng đối tượng, tiết kiệm và hiệu quả, dự báo được những tác động lâu dài. Cùng với đó là trách nhiệm của người dân, cộng đồng, tiêm chủng vaccine, chuẩn bị thuốc điều trị. Tranh thủ tối đa việc thích ứng để làm động lực cho việc hoàn thiện thể chế. Tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng bền vững, bao trùm, nhất là chuyển mạnh sang số hóa. Hạ tầng số hiện đại cộng với niềm tin số là thời cơ để các nước bứt phá. Do đó, phải đẩy mạnh số hóa, xanh hóa nền kinh tế, hiện đại hóa nền y tế, cải thiện năng lực quản trị quốc gia, quản trị doanh nghiệp… Trên cơ sở đó có kế hoạch và giải pháp cụ thể cho năm 2021-2022 và tính toán những biện pháp lâu dài cho giai đoạn tới.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, các ý kiến tại Tọa đàm sẽ được các Ủy ban của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ được nghiên cứu kỹ lưỡng trong quá trình thẩm tra, xem xét, quyết định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Quốc hội và Chính phủ đang rất quyết liệt trong việc hoàn thiện thể chế. Thông báo với các chuyên gia về việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định sẽ tổ chức Diễn đàn kinh tế xã hội thường niên (dự kiến trong quý I/2022 về chủ đề Phục hồi kinh tế sau đại dịch), Chủ tịch Quốc hội mong muốn tiếp tục nhận được sự đóng góp, chung sức, đồng lòng của các chuyên gia, các nhà quản lý, các tổ chức quốc tế, tổ chức đại diện cho doanh nghiệp, người lao động… để cùng nhau vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay.